Wszystkie osoby zatrudnione w podmiotach oświatowych, w tym kierownictwo, stykają się na co dzień z problemami prawnymi różnego rodzaju. Mogą one dotyczyć zarówno sfery organizacyjnej placówek oraz zasad ich tworzenia i działania, jak i kwestii pracowniczych, czyli zatrudniania, a także bardzo szeroko rozumianych zagadnień cywilnoprawnych. Obszar obejmujący zawieranie umów z klientami lub kontrahentami czy działania administracyjne jest na ogół dobrze znany. Jednak z działalnością placówek oświatowych łączy się także inna dziedzina prawna, związana z prawem karnym. Warto mieć świadomość, że codzienna działalność dyrektorów czy nauczycieli dotyczy – czy może dotyczyć – także odpowiedzialności karnoprawnej.
Dział: Pod paragrafem
Uczniowie, których stan zdrowia uniemożliwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie do szkoły, mogą zostać objęci indywidualnym nauczaniem. W takiej sytuacji na szkole oraz jej dyrektorze spoczywać będzie szereg dodatkowych obowiązków związanych z organizacją tej formy nauczania. Na co w związku z tym należy zwrócić szczególną uwagę?
W ramach sprawowanego nad szkołami nadzoru pedagogicznego kuratorzy oświaty mogą przeprowadzać w nich czynności kontrolne – w celu oceny stanu przestrzegania przepisów prawa dotyczących działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej. W rezultacie przeprowadzonej kontroli mogą wydać stosowne zalecenia, których realizacja pozwoliłaby na usunięcie stwierdzonych uchybień. W artykule wskazano najważniejsze kwestie związane z przeprowadzaniem przez kuratorów oświaty czynności kontrolnych z uwzględnieniem planowanych w tym zakresie zmian prawnych.
Trwają prace nad projektem dotyczącym zmian w prawie oświatowym, którego celem byłoby m.in. istotne wzmocnienie roli kuratorów oświaty kosztem dyrektorów oraz organów prowadzących. Oprócz tego projekt zakłada wprowadzenie szeregu innych istotnych zmian. Projekt ten jest obecnie na etapie opiniowania, co oznacza, że jego wersja, która trafi ostatecznie do sejmu, może odbiegać w swej treści od przedstawionej poniżej wersji.
Projekt zmian w ustawie z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (t.j. Dz. U. z 2021 r., poz. 1082 z późn. zm.), rozszerzający znacznie uprawnienia kuratorów, nie jest jedyną projektowaną zmianą w tej ustawie. Dostępny jest projekt z 15 czerwca 2021 r. dodający do ustawy Prawo oświatowe przepisy karne.
Szkoły filialne są specyficzną jednostką organizacyjną systemu oświaty, gdyż nie wykazują znacznej autonomiczności, pozostając organizacyjnie podporządkowane szkołom, przy których zostały utworzone. Nie wymienia ich słowniczek ustawowy zawarty w art. 4 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 910 z późn. zm.), nie zostały one również wyodrębnione wśród typów szkół przez regulację art. 18 tej ustawy. Przyjrzyjmy się bliżej temu zagadnieniu.
Jedną z najbardziej istotnych zmian po wejściu w życie rozporządzenia RODO jest obowiązek zgłaszania Prezesowi Urzędu Ochrony Danych Osobowych niektórych przypadków naruszenia ochrony danych. Obowiązek ten jest uzależniony od prawdopodobieństwa wystąpienia negatywnych skutków związanych z ryzykiem naruszenia praw lub wolności osób fizycznych. Ponadto, jeśli prawdopodobieństwo jest wysokie, niezbędne jest także powiadomienie osób, których dotyczy naruszenie.
Ogólne uprawnienia kuratora w zakresie sprawowanego nadzoru pedagogicznego wynikają z treści art. 55 ust. 3 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 910 z późn. zm.) i właśnie o tych uprawnieniach – w artykule.
Obowiązek dowożenia uczniów pojawia się w momencie przekroczenia odległości wskazanych w uchwale rady gminy w sprawie sieci szkół, a niezależenie od tych odległości – w przypadku uczniów niepełnosprawnych.
Współpraca między OHP a szkołami i ich organami prowadzącymi wymaga przekazywania danych dotyczących uczestników OHP – uczniów szkół. Jak powinno to wyglądać w praktyce, by przekazywanie tych informacji przebiegało sprawnie i bez kolizji z innymi przepisami prawa?
O tym, jak traktować okresy pracy w gospodarstwie rolnym i w jakich przypadkach podlegają one zaliczeniu do pracowniczego stażu pracy, decydują regulacje ustawy z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy (Dz. U. z 1990 r. Nr 54, poz. 310). Jest to krótki akt prawny, liczący zaledwie cztery artykuły, jednak nie zawsze jest prosty do interpretacji.
Jednym z najbardziej istotnych zagadnień związanych z ochroną danych osobowych jest kwestia zapewnienia transparentności procesów ich przetwarzania. Zasada przejrzystości sformułowana w ogólnym rozporządzeniu o ochronie danych osobowych (RODO) nakłada na administratorów danych obowiązek informacyjny w stosunku do osób, których dane są przetwarzane. Realizacja tego obowiązku przysparza administratorom danych wielu problemów. Przyjrzyjmy się błędom popełnianym przez szkoły i spróbujmy podpowiedzieć, jak można ich uniknąć.