0
675
Osoby nieletnie, ze względu na swoją nieukształtowaną jeszcze psychikę i niedojrzały sposób postrzegania świata, w tym także ze względu na brak pełnej świadomości popełnianych przez nich czynów oraz wynikających z nich konsekwencji, są traktowane w sposób odmienny od dorosłych. Ich odpowiedzialność jest często ograniczona, choć nie zawsze wyłączona, natomiast przy ewentualnym stosowaniu kary na pierwsze miejsce wysuwa się cel w postaci wychowania nieletniego sprawcy.
Odpowiedzialność cywilna osób nieletnich
Ogólne zasady odpowiedzialności cywilnoprawnej za czyny niedozwolone można znaleźć w Kodeksie cywilnym. Zgodnie z art. 415 k.c. kto ze swojej winy wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Jest to podstawowy, wyjściowy przepis regulujący zasady odpowiedzialności cywilnoprawnej za tzw. czyny niedozwolone. Należy jednak czytać go w związku z innymi przepisami ograniczającymi bądź zmieniającymi ogólne zasady tej odpowiedzialności.
POLECAMY
Pierwszym z takich przepisów jest art. 426 k.c., zgodnie z którym małoletni, który nie ukończył 13 lat, nie ponosi odpowiedzialności za wyrządzoną szkodę. Ustawodawca dał tym samym wyraz przekonaniu, że osoby w tym wieku, ze względu na swój rozwój, nie są jeszcze w stanie do końca kierować swoim postępowaniem, w związku z czym ich odpowiedzialność powinna zostać wyłączona.
Należy jednak pamiętać, że przepis ten wyłącza jedynie odpowiedzialność opartą na zasadzie winy takiej osoby, natomiast w dalszym ciągu możliwa jest odpowiedzialność takiej osoby na zasadzie ryzyka bądź słuszności. Odpowiedzialność taką przewiduje przykładowo art. 428 k.c., mówiący o sytuacji, gdy sprawca z powodu wieku albo stanu psychicznego lub cielesnego nie jest odpowiedzialny za szkodę, a brak jest osób zobowiązanych do nadzoru albo gdy nie można od nich uzyskać jej naprawienia. Poszkodowany może wtedy żądać całkowitego lub częściowego naprawienia szkody od samego sprawcy, jeżeli z okoliczności, a zwłaszcza z porównania stanu majątkowego poszkodowanego i sprawcy wynika, że wymagają tego zasady współżycia społecznego.
Ponadto zachowanie małoletniego sprawcy może pozostawać w dalszym ciągu argumentem przesądzającym np. o zmniejszeniu odszkodowania należnego osobie małoletniej, w przypadku gdy okoliczności wskazują, że swoim działaniem przyczyniła się ona do powstania lub zwiększenia powstałej szkody. Należy zatem pamiętać, że osoby, które nie ukończyły 13 lat nie są bezwzględnie zwolnione z odpowiedzialności cywilnoprawnej za popełniane przez nie czyny.
Brzmienie art. 426 k.c. każe również zastanowić się nad zasadami odpowiedzialności takiej osoby. W praktyce...
Dalsza część jest dostępna dla użytkowników z wykupionym planem
