Nowa ustawa, poza typowymi zmianami dotyczącymi kwestii finansowania różnej aktywności oświatowej wynikającymi wprost z zapowiedzi tytułowej, wprowadza cały szereg zmian w innych ustawach, a zwłaszcza w samej ustawie Karta Nauczyciela. Tutaj zmian jest sporo i mają one wyjątkowo poważny charakter. Większość z nich została już omówiona w naszym czasopiśmie. Pozostało jeszcze tylko kilka kwestii, które teraz postaramy się przeanalizować.
Autor: Joanna Lesińska
Radca prawny, specjalizuje się m. in. w prawie pracy i prawie oświatowym, autorka publikacji z ww. dziedzin.
Krótkotrwałe lub nieprzewidziane nieobecności nauczycieli poszczególnych przedmiotów wymuszają na dyrektorach szkół konieczność wyznaczenia innej osoby do poprowadzenia zajęć dydaktycznych, opiekuńczych lub wychowawczych na zaplanowanych zajęciach z uczniami, którzy nie mogą pozostać bez nadzoru nauczyciela. Natomiast potrzeba zapewnienia dłuższego zastępstwa może oznaczać konieczność zatrudnienia dodatkowej osoby na czas określony.
Od dnia 25 maja 2018 r. zaczną obowiązywać unijne regulacje w zakresie ochrony danych osobowych, które zostaną uzupełnione przez krajowe przepisy. Dla szkół oznacza to obowiązek wdrożenia nowych rozwiązań, w znacznej mierze odmiennych od dotychczasowych.
Od nowego roku nauczyciele stracili prawo do jednego z uprawnień socjalnych. Dodatek mieszkaniowy nie powinien już być im wypłacany w samorządowych szkołach.
Od dnia 1 października 2017 r. dyrektorzy mają dodatkowe obowiązki w związku z zatrudnianiem nowych pracowników lub organizowaniem w innej formie wychowania, edukacji, wypoczynku, leczenia małoletnich lub opieki nad nimi.
MEN przygotował przepisy wykonawcze zmieniające dotychczasowe regulacje dotyczące krajoznawstwa i turystyki organizowanych przez szkoły. Według założeń resortu edukacji jednostki oświatowe będą zobowiązane do ich stosowania od dnia następnego po opublikowaniu tych aktów prawnych w Dzienniku Ustaw.
Majowa zmiana stanu prawnego wymaga dokonania sprawdzenia, czy nagrania z monitoringu lub fotografie z udziałem dzieci są wykorzystywane przez szkołę zgodnie z regulacjami, oraz dostosowania się do nowych zadań wynikających z uprawnień rodziców i obowiązków administratora danych osobowych.
W szkołach wszystkich typów na zakończenie bieżącego roku szkolnego będą wydawane świadectwa według wzorów i zasad określonych w nowych przepisach wykonawczych. Zmiany obejmują także niektóre inne druki szkolne. Dotyczy to zarówno zreformowanych szkół, jak i dotychczasowych gimnazjów oraz szkół ponadgimnazjalnych.
Nie każdy konflikt dyrektora publicznej szkoły z organem prowadzącym, gronem pedagogicznym lub rodzicami uzasadnia odwołanie ze stanowiska kierowniczego. Również nieprawidłowości w zarządzaniu placówką nie zawsze stanowią przesłankę pozbawienia funkcji, co podkreśla się w najnowszym orzecznictwie. Co jeszcze jest istotne?
Przepisy dają nauczycielom zatrudnionym w samorządowych szkołach szansę na podreperowanie zdrowia oraz gwarancję kontynuacji zatrudnienia na zasadach korzystniejszych niż w przypadku ogółu pracowników. Jednak ochrona ta nie ma charakteru bezwzględnego, na co ostatnio zwrócił uwagę Sąd Najwyższy.
Sytuacja organizacyjna i kadrowa w wielu szkołach często nie pozwala przewidzieć, czy w kolejnych latach szkolnych dla nauczyciela nadal będzie wolne stanowisko. Możliwość zatrudnienia nauczyciela na czas określony, nawet przez kilka kolejnych lat, wymaga wnikliwej analizy, aby móc skutecznie uniknąć roszczenia nauczyciela o uznanie, że został zatrudniony na czas nieokreślony.
Z jednej strony przepisy nie zabraniają likwidacji wszystkich szkół prowadzonych przez gminę, z drugiej zaś dają możliwość przekazania prowadzenia tzw. małych szkół innym podmiotom. Gminy powinny jednak ostrożnie podchodzić do działań związanych z przesuwaniem zadań publicznych z zakresu edukacji na inne osoby prawne i fizyczne.