Obowiązek stosowania nowych regulacji MEN opracował projekt rozporządzenia w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych1, który w przeważającej części ma zacząć obowiązywać w terminie 14 dni od opublikowania w Dzienniku Ustaw. Jednocześnie straci moc dotychczasowe rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 stycznia 2017 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych (Dz. U. z 2017 r., poz. 170). Z uwagi na wdrażanie reformy oświaty przepisy wykonawcze będą zawierały rozbudowane przepisy przejściowe. Konieczna jest ich dokładna analiza – ze względu na obszerne i liczne załączniki do rozporządzenia zawierające wzory dokumentów stosowanych w rożnych latach w szkołach rożnych typów i nawet w poszczególnych klasach tych szkół. Do obowiązków organów prowadzących szkoły należy zapewnienie warunków ich działalności w zakresie wydawania prawidłowej dokumentacji – art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r., poz. 59). Dyrektorzy powinni czuwać nad wydawaniem i prowadzeniem właściwych druków szkolnych.
POLECAMY
Zmiana imienia lub nazwiska ucznia w szkolnej dokumentacji
Oprócz przypadku postępowania w sprawie zmiany płci (jak dotychczas), dodatkowo zmiana personaliów ucznia na szkolnym świadectwie, dyplomie, zaświadczeniu i w dokumentacji przebiegu nauczania będzie mogła zostać uwzględniona na podstawie decyzji administracyjnej i każdego orzeczenia sądowego, które dotyczy zmiany imienia (imion) lub nazwiska. Zrezygnowano z zamieszczania na dotychczasowych dokumentach adnotacji w czerwonym kolorze na rzecz wydania nowego dokumentu po dokonaniu zwrotu przez ucznia świadectwa, dyplomu lub zaświadczenia wydanego na poprzednie imię (imiona) lub nazwisko wraz z wymogiem założenia dla niego nowego arkusza ocen z nowymi personaliami.
Legitymacje i informacja o gotowości szkolnej wydawana w oddziałach przedszkolnych
Zgodnie z wnioskami rodziców, obok papierowej formy legitymacji dla uczniów i słuchaczy, a także niepełnosprawnych dzieci w przedszkolach, będą mogły być wydawane również elektroniczne legitymacje według wzorów opracowanych w załączniku nr 4 do rozporządzenia. Ważność legitymacji szkolnej w postaci elektronicznej będzie potwierdzana w kolejnym roku szkolnym lub semestrze przez umieszczenie hologramu. Koszty wydania legitymacji w postaci elektronicznej (około 17 zł za jedną sztukę) będą ponosiły organy prowadzące.
Ponadto nowy wzór legitymacji został opracowany dla niepełnosprawnych uczniów szkół policealnych i słuchaczy szkół dla dorosłych, z uwzględnieniem specyfiki tych szkół.
W szkołach podstawowych z oddziałami przedszkolnymi legitymacje przedszkolne dla dzieci niepełnosprawnych oraz informacje o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej będzie wydawał dyrektor tej szkoły. W przypadku dziecka mogącego podjąć naukę w szkole podstawowej w wieku 6 lat informacja o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej będzie wydawana na wniosek rodziców złożony nie później niż do dnia 30 września roku szkolnego poprzedzającego rok szkolny, w którym dziecko może rozpocząć naukę w szkole. Dla dzieci 5- i 6-letnich informacja będzie wydawana w terminie do końca kwietnia roku szkolnego poprzedzającego rok szkolny rozpoczęcia nauki.
Legitymacje wydane uczniom lub słuchaczom przed wejściem w życie nowego rozporządzenia zachowają ważność do czasu zakończenia szkoły. Z kolei wydawanie dokumentów po zmianach powinno nastąpić z zastosowaniem wzoru nr 76 w załączniku nr 4 do projektu rozporządzenia dla uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych dla dzieci i młodzieży (z wyjątkiem szkół policealnych dla młodzieży), wzoru nr 77 w załączniku nr 4 – dla uczniów szkół policealnych dla młodzieży i słuchaczy szkół dla dorosłych, wzoru nr 78 w załączniku nr 4 – dla niepełnosprawnych uczniów szkół podstawowych lub szkół ponadpodstawowych dla dzieci i młodzieży (z wyjątkiem szkół policealnych dla dzieci i młodzieży) oraz wzoru nr 79 w załączniku nr 4 – dla niepełnosprawnych uczniów szkół policealnych dla dzieci i młodzieży oraz niepełnosprawnych słuchaczy szkół dla dorosłych. Uczniowi przechodzącemu z innej szkoły po wejściu w życie nowego rozporządzenia legitymacja powinna zostać wydana według wzoru nr 76 (nr 78 w przypadku niepełnosprawnego ucznia) w załączniku nr 4, gdy przechodzi ze szkoły dla dzieci i młodzieży innej niż policealna, a także wzoru nr 77 w załączniku nr 4, gdy słuchacz przechodzi ze szkoły dla dorosłych albo ze szkoły policealnej dla młodzieży.
Świadectwa szkolne i sposób ich wypełniania
Najważniejsze zmiany dotyczące wypisywania szkolnych świadectw obejmują możliwość ich podpisania nie tylko przez wychowawcę klasy, ale dodatkowo także (np. w przypadku nieobecności w pracy z powodu choroby) przez innego nauczyciela wskazanego przez dyrektora oraz oznaczenie w treści świadectwa (i arkuszu ocen) informacji o poziomie nauczania języka obcego nowożytnego.
Świadectwo dojrzałości ma być wydawane na nowym wzorze stanowiącym druk nr 61 w załączniku nr 3 do projektu rozporządzenia. W przypadku absolwenta posiadającego dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe w zawodzie nauczanym na poziomie technika na świadectwie dojrzałości, po wpisaniu wyników uzyskanych w części ustnej i części pisemnej, wpisuje się informacje o posiadaniu przez absolwenta dyplomu potwierdzającego ww. kwalifikacje zawodowe.
Projektowane rozporządzenie zawiera wzory świadectw, dyplomów państwowych i innych druków dla szkół nowego i dotychczasowego ustroju szkolnego. Wykaz wzorów druków dla docelowego ustroju szkolnego zawiera załącznik nr 2 do projektu rozporządzenia. Z kolei wykaz wzorów druków szkolnych, które będą obowiązywały w dotychczasowych gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych, w szkołach podstawowych, branżowych szkołach II stopnia i szkołach policealnych w okresie przejściowym, zawiera załącznik nr 6 do projektu rozporządzenia, który należy stosować łącznie z przepisami przejściowymi z rozdziału 3 wymieniającymi, jakie wzory druków z załącznika nr 7 i załącznika nr 3 obowiązują w szkołach poszczególnych typów lub w klasach tych szkół na poszczególne lata szkolne.
Załącznik nr 3 do projektu rozporządzenia zawiera m.in. nowe wzory świadectw szkolnych promocyjnych i świadectw ukończenia szkoły dla uczniów: 8-letniej szkoły podstawowej, 4-letniego liceum ogólnokształcącego, 5-letniego technikum, branżowej szkoły I stopnia i branżowej szkoły II stopnia, szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy i szkoły policealnej, ukończenia szkoły podstawowej dla osób kończących szkołę podstawową na podstawie egzaminów eksternistycznych, świadectwa ukończenia liceum ogólnokształcącego dla osób kończących liceum ogólnokształcące na podstawie egzaminów eksternistycznych, świadectwa dojrzałości wydawanego po zdaniu egzaminu maturalnego, aneksu do świadectwa dojrzałości, świadectw potwierdzających kwalifikacje w zawodzie wydawanych po zdaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie, dyplomów potwierdzających kwalifikacje zawodowe i suplementów do dyplomów potwierdzających kwalifikacje zawodowe.
Jeśli chodzi o świadectwa szkolne, które będą wydawane w roku szkolnym 2017/2018, generalnie w dotychczasowych gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych przeważają wzory z załącznika nr 7, a w szkołach nowego typu (podstawowych i ponadpodstawowych) – z załącznika nr 3, z wyjątkami określonymi w przepisach przejściowych.
Prowadzenie arkuszy ocen
Odnośnie tej dokumentacji ma obowiązywać generalna zasada, że dotychczasowe arkusze ocen założone przed dniem wejścia w życie nowego rozporządzenia są prowadzone do czasu zakończenia przez uczniów nauki w danej szkole. Oprócz tego w szkole podstawowej w roku szkolnym 2017/2018 mają być zakładane dodatkowe arkusze i załączane do wcześniej prowadzonych: wzór nr 36 lub 45 w załączniku nr 3 do projektu rozporządzenia – dla uczniów klas IV, wzór nr 53b lub 63 m w załączniku nr 7 – dla uczniów klas VII, wzór nr 37 lub 46 w załączniku nr 3 –
dla uczniów klas II–VII. W bieżącym roku szkolnym dla uczniów gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, policealnych (oprócz uczniów przechodzących z innej szkoły) oraz klas VII (i VII) szkoły podstawowej wzory arkuszy ocen zostały określone w załączniku nr 7; wzory z tego załącznika są stosowane w większości
sytuacji zmiany szkoły podstawowej. Natomiast w załączniku nr 3 określono nowe wzory arkuszy ocen dla uczniów szkoły podstawowej, uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi uczęszczających do szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy, uczniów 4-letniego liceum ogólnokształcącego, uczniów 5-letniego technikum, branżowej szkoły I stopnia i branżowej szkoły II stopnia, uczniów szkoły policealnej oraz słuchaczy szkół dla dorosłych.
Legalizowanie dokumentów szkolnych
Do końca bieżącego roku szkolnego kurator oświaty oraz MEN nadal będą uwierzytelniali poszczególne świadectwa, dyplomy państwowe i inne druki szkolne wykorzystywane w obrocie zagranicznym, zaś apostille będzie można uzyskać jedynie w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Od dnia 1 września 2018 r. apostille będzie nadawał dokumentom, które mają być przeznaczone do obrotu prawnego w państwie będącym stroną Konwencji znoszącej wymóg legalizacji zagranicznych dokumentów urzędowych, sporządzonej w Hadze dnia 5 października 1961 r. (Dz. U. z 2005 r., poz. 938): właściwy kurator oświaty w odniesieniu do świadectw i indeksów wydawanych przez szkoły; MEN – w odniesieniu do świadectw wydawanych przez szkoły i zespoły szkół w Polsce oraz szkoły, zespoły szkół i szkolne punkty konsultacyjne przy przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych i przedstawicielstwach wojskowych Rzeczypospolitej Polskiej; dyrektor OKE, która wydała świadectwo, aneks, dyplom lub zaświadczenie – w odniesieniu do świadectw ukończenia szkoły podstawowej i liceum ogólnokształcącego na podstawie egzaminów eksternistycznych, świadectw dojrzałości, aneksów do świadectw dojrzałości, świadectw potwierdzających kwalifikację w zawodzie, dyplomów i zaświadczeń, wydawanych przez OKE. Nadal MSZ będzie organem upoważnionym do nadawania apostille w procedurze poświadczania dokumentu przeznaczonego do obrotu prawnego z zagranicą w państwie, które nie jest stroną tej Konwencji.
.
