Dział: W praktyce

Poczucie własnej sprawczości uczniów i uczennic w szkolnej społeczności może być wspierane między innymi poprzez możliwość podejmowania decyzji, refleksję związaną z konsekwencjami dokonywanych wyborów oraz  ponoszenie odpowiedzialności za własne działania lub ich zaniechanie. Sprawczość to kluczowa kompetencja pozwalająca dostrzec, że wiele w obszarze rozwoju, edukacji i wychowania zależy od dzieci i młodzieży. Jak zatem zwiększać ich sprawczość w szkole oraz jednocześnie wzmacniać poczucie wspólnoty?

Lekcja otwarta to zajęcia mające na celu dzielenie się wiedzą i doświadczeniami z innymi nauczycielami oraz poddawanie swojej pracy ewaluacji w celu dalszego doskonalenia zawodowego. Jest to forma, która pozwala osobie prowadzącej tego typu zajęcia poznać zdanie innych osób, również nauczycieli, na temat jej pracy. Jest to również okazja do dyskusji o wybranych metodach, narzędziach, pomocach, postawie nauczyciela itp. To sytuacja wyjątkowa, ponieważ obserwatorami są osoby znające się na nauczaniu. Zapewne ze względu na to, że lekcja otwarta pozwala doskonalić siebie i doskonalić innych, jest ściśle wpisana w obowiązujący awans zawodowy nauczycieli.

Na pytanie, co w pracy nauczyciela jest najtrudniejsze, nauczyciele często odpowiadają, że nie są to wcale dzieci, tylko rodzice. Na studiach nikt nie uczy, jak się z nimi dogadać i co można zrobić, żeby współpraca dobrze się układała. A od komunikacji z nimi i zbudowania zaufania bardzo dużo zależy. 

Poczucie własnej sprawczości uczniów i uczennic w szkolnej społeczności to kluczowa kompetencja wspierająca ich rozwój, edukację i wychowanie. Ważne, aby nauczyciele, wychowawcy oraz szkolni specjaliści nie podcinali dzieciom i młodzieży skrzydeł, tylko dali im dostęp do bezpiecznej i przyjaznej przestrzeni, w której swoje skrzydła rozwiną.

Zaufanie jest wartością, której doświadczamy w odniesieniu do samych siebie, innych ludzi oraz otaczającego świata. Pozwala na tworzenie wartościowych więzi, dobrą komunikację, efektywne współdziałanie. Mamy potrzebę bycia godnymi zaufania, ale też ufania innym. Brak zaufania, nieufność, ostrożność mogą negatywnie wpłynąć między innymi na poczucie dobrostanu psychicznego. Zaufanie buduje się długo, a traci bardzo szybko. Umacnianie zaufania to złożony proces, bez którego trudno o profesjonalne relacje w szkole.

Siła języka jest ogromna. Pisze o tym we wstępie do poradnika Etyka języka i odpowiedzialna komunikacja prof. Ewa Kołodziejek z Rady Języka Polskiego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk: „Język jest jak powietrze. Gdy powietrze jest czyste i świeże, to jest czym oddychać, czujemy się dobrze, żyjemy. Gdy powietrze jest duszne, gęste, to się dusimy, cierpimy, chorujemy. Gdy powietrze jest trujące – umieramy.”[1]

Człowiek jest jedynym przedstawicielem świata zwierząt, który potrafi się porozumiewać. To, że potrafimy nie tylko dostrzegać otaczającą nas rzeczywistość, dokonywać analizy zachodzących w niej zależności, a co najważniejsze – nazywać poszczególne jej części, a nawet reinterpretować i tworzyć własne światy, zawdzięczmy między innymi naszemu mózgowi. Jak więc komunikować się z rozwijającym się dzieckiem?

Kompetencje dyrektora placówki oświatowej w Polsce są ściśle związane z jego funkcją zarządczą i dotyczą wielu obszarów funkcjonowania organizacji. Nie jest tajemnicą, że współcześnie dyrektorzy funkcjonują w permanentnym stresie, ciągłym napięciu oraz w niepewnym środowisku nieoczekiwanych zmian i kryzysów.