Samorząd uczniowski to społeczny organ szkoły reprezentujący interesy uczniów lub słuchaczy. Jest jednym z czterech obligatoryjnych (w przypadku większości szkół) organów szkoły – obok dyrektora, rady pedagogicznej oraz rady rodziców. Zasady jego działania określa art. 85 ustawy Prawo oświatowe. Nieliczne regulacje, w szczególności uprawnienia, dotyczące samorządu uczniowskiego znajdują się również w innych aktach prawnych, np. w ustawie o samorządzie gminnym.
Dział: W praktyce
Minister Edukacji podpisała rozporządzenie z dnia 20 maja 2024 r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół (Dz. U. z 2024 r., poz. 781). Nowe rozporządzenie zaczęło obowiązywać od 1 września 2024 r.
Czy zdajecie sobie sprawę, że kiedyś na Ziemi mieszkało kilka gatunków ludzi? A może widzieliście mrówki noszące patyczki do mrowiska? W jakim celu to robią? Czy po gwiazdach można chodzić boso? Dlaczego człowiek zapomina, skoro mózg jest genialny? Jak to możliwe, że ptaki latają, a ludzie nie? Każdy młody człowiek chce się uczyć i odkrywać, dlatego zadaje pytania i łatwo daje się wciągnąć w ciekawie opowiedziane historie. Cecha ta jest mu dana od urodzenia. Głównym zadaniem szkoły wydaje się więc podtrzymanie tej naturalnej pasji i nie zepsucie tego, co zgodne z naturą mózgu. Niestety, dzieje się wręcz przeciwnie. Dziecko chce się uczyć, rozwijać i poznawać świat, ale… potem idzie do szkoły. Wówczas to, co kiedyś było czystą przyjemnością, staje się obowiązkiem. A to zmienia wszystko.
Zarządzanie placówką oświatową różni się od zarządzania innymi organizacjami, ale tylko w jego wąskim zakresie. Ogólne reguły zarządzania organizacjami powinny być znane wszystkim menedżerom, natomiast biorąc pod uwagę specyfikę danej organizacji albo poszczególne obszary jej funkcjonowania, zarządzanie może być prowadzone w różny sposób. Zarządzanie zespołami w oświacie opiera się na analogicznych metodach jak w przypadku innych organizacji i/lub przedsiębiorstw. Niniejszy artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie: czy zespołem należy zarządzać, czy kierować?
Problemy uczniów i uczennic doświadczających zaburzenia czy zespołu zaburzeń zwanego ogólnie dysleksją, często są sprowadzane jedynie do trudności związanych z czytaniem i poprawnym pisaniem, na które zwracają uwagę przede wszystkim nauczyciele i nauczycielki języka polskiego. Jednak przyjęta i stosowana dość powszechnie, w tym w polskim prawie oświatowym, definicja dysleksji – rozumianej jako specyficzne trudności w uczeniu się – znacznie rozszerza ich zakres. Jej wrodzony bądź rozwojowy charakter, polegający na zaburzonym funkcjonowaniu układu nerwowego, powoduje, że trudności te nie będą dotyczyły tylko nauki wyżej wymienionych czynności, ale także umiejętności życiowych związanych np. z motoryką małą, czyli choćby sznurowaniem butów czy orientacją przestrzenną potrzebną do odróżniania stron prawej od lewej, wskazywania kierunków lub posługiwania się mapą.
W piśmiennictwie spotykamy różne opracowania stylów zarzadzania. Mają one olbrzymie znaczenie w całym procesie kierowania. Od stylu zarządzania zależy nie tylko ostateczny wynik pracy zespołu, ale również atmosfera współpracy, tempo działania, płynność przekazywania informacji, identyfikacja i klasyfikowanie informacji przekazywanych przez kierownika jako kluczowe i mniej ważne dla realizacji wyznaczonego celu, stopień zaangażowania poszczególnych członków zespołu w zadanie, poczucie odpowiedzialności, entuzjazm, motywacja, wiara w sukces itd.
Poczucie własnej sprawczości uczniów i uczennic w szkolnej społeczności może być wspierane między innymi poprzez możliwość podejmowania decyzji, refleksję związaną z konsekwencjami dokonywanych wyborów oraz ponoszenie odpowiedzialności za własne działania lub ich zaniechanie. Sprawczość to kluczowa kompetencja pozwalająca dostrzec, że wiele w obszarze rozwoju, edukacji i wychowania zależy od dzieci i młodzieży. Jak zatem zwiększać ich sprawczość w szkole oraz jednocześnie wzmacniać poczucie wspólnoty?
Lekcja otwarta to zajęcia mające na celu dzielenie się wiedzą i doświadczeniami z innymi nauczycielami oraz poddawanie swojej pracy ewaluacji w celu dalszego doskonalenia zawodowego. Jest to forma, która pozwala osobie prowadzącej tego typu zajęcia poznać zdanie innych osób, również nauczycieli, na temat jej pracy. Jest to również okazja do dyskusji o wybranych metodach, narzędziach, pomocach, postawie nauczyciela itp. To sytuacja wyjątkowa, ponieważ obserwatorami są osoby znające się na nauczaniu. Zapewne ze względu na to, że lekcja otwarta pozwala doskonalić siebie i doskonalić innych, jest ściśle wpisana w obowiązujący awans zawodowy nauczycieli.
Na pytanie, co w pracy nauczyciela jest najtrudniejsze, nauczyciele często odpowiadają, że nie są to wcale dzieci, tylko rodzice. Na studiach nikt nie uczy, jak się z nimi dogadać i co można zrobić, żeby współpraca dobrze się układała. A od komunikacji z nimi i zbudowania zaufania bardzo dużo zależy.
Poczucie własnej sprawczości uczniów i uczennic w szkolnej społeczności to kluczowa kompetencja wspierająca ich rozwój, edukację i wychowanie. Ważne, aby nauczyciele, wychowawcy oraz szkolni specjaliści nie podcinali dzieciom i młodzieży skrzydeł, tylko dali im dostęp do bezpiecznej i przyjaznej przestrzeni, w której swoje skrzydła rozwiną.
Zaufanie jest wartością, której doświadczamy w odniesieniu do samych siebie, innych ludzi oraz otaczającego świata. Pozwala na tworzenie wartościowych więzi, dobrą komunikację, efektywne współdziałanie. Mamy potrzebę bycia godnymi zaufania, ale też ufania innym. Brak zaufania, nieufność, ostrożność mogą negatywnie wpłynąć między innymi na poczucie dobrostanu psychicznego. Zaufanie buduje się długo, a traci bardzo szybko. Umacnianie zaufania to złożony proces, bez którego trudno o profesjonalne relacje w szkole.
Siła języka jest ogromna. Pisze o tym we wstępie do poradnika Etyka języka i odpowiedzialna komunikacja prof. Ewa Kołodziejek z Rady Języka Polskiego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk: „Język jest jak powietrze. Gdy powietrze jest czyste i świeże, to jest czym oddychać, czujemy się dobrze, żyjemy. Gdy powietrze jest duszne, gęste, to się dusimy, cierpimy, chorujemy. Gdy powietrze jest trujące – umieramy.”[1]