Nauczyciele, oprócz wynagrodzenia zasadniczego, mają prawo do szeregu dodatków, nagród i innych świadczeń ze stosunku pracy. Niniejsze opracowanie wskazuje, o jakie świadczenia chodzi i jakie są zasady ich przyznawania.
Autor: Marta Handzlik-Rosuł
Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. Specjalizuje się w prawie oświatowym i prawie pracy. Praktykujący prawnik z wieloletnim doświadczeniem zawodowym i były pracownik Ministerstwa Edukacji Narodowej.
W 2023 r. egzamin maturalny zostanie przeprowadzony w Formule 2015 oraz Formule 2023. Formuła 2015 dotyczy absolwentów: trzyletniego liceum ogólnokształcącego, czteroletniego technikum, branżowej szkoły II stopnia, klas dotychczasowego liceum plastycznego, liceów profilowanych, techników i liceów uzupełniających oraz ponadpodstawowych szkół średnich, którzy w latach 2018–2022 przystąpili do egzaminu, ale nie uzyskali świadectwa dojrzałości. Natomiast Formuła 2023 obejmuje absolwentów: czteroletniego liceum ogólnokształcącego, szkół artystycznych realizujących program czteroletniego liceum oraz ponadpodstawowych szkół średnich.
Dodatkowe wynagrodzenie roczne (zwane również trzynastką) przysługuje pracownikom jednostek państwowej sfery budżetowej, a więc także nauczycielom i pracownikom niepedagogicznym w szkołach i placówkach.
Temat podległości służbowej między członkami rodziny zatrudnionymi w szkole powraca bardzo często. W zależności od tego, czy podległość służbowa powstaje między dwoma pracownikami pedagogicznymi (dyrektor szkoły i nauczyciel), czy też między pracownikiem pedagogicznym a niepedagogicznym (dyrektor szkoły i na przykład sekretarz szkoły), taka podległość służbowa będzie albo dozwolona, albo zabroniona w związku z faktem, że pracownicy niepedagogiczni są pracownikami samorządowymi podlegającymi zakazowi zatrudniania w przypadku bezpośredniej podległości służbowej.
Zdarzają się przypadki, że zaistnieje potrzeba, aby jednego pracownika łączyły z pracodawcą dwie umowy o pracę. Zdarzają się także przypadki, gdy jeden dyrektor szkoły jest dyrektorem aż w dwóch placówkach albo gdy organ prowadzący jest jedocześnie dyrektorem i nauczycielem w danej szkole. Czy takie rozwiązania są w ogóle prawnie dopuszczalne?
Prawdopodobnie każdy nauczyciel choć raz w swojej karierze spotkał się z sytuacją, gdy jakiś rodzic złożył na niego skargę. Ważne jest więc, aby w szkole istniała procedura postępowania w takich przypadkach, a dodatkowo, warto w statucie szkoły umieścić zapis o tym, jak rodzice mogą wnosić skargi i w jakim trybie są one rozpatrywane. Dzięki temu wszyscy zainteresowani będą wiedzieli, czego mogą się w związku z tym spodziewać i jakie działania mają podjąć.
Zgodnie z art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe organ, który powierzył nauczycielowi stanowisko kierownicze w szkole lub placówce, odwołuje nauczyciela ze stanowiska kierowniczego w razie złożenia przez nauczyciela rezygnacji, za trzymiesięcznym wypowiedzeniem.
Przyjęło się, że do zawieszenia zajęć może dojść jedynie z powodu sytuacji epidemiologicznej. Ministerstwo Edukacji i Nauki twierdzi, że brak pieniędzy na ogrzewanie szkół nie jest podstawą do tego, żeby zawiesić zajęcia na podstawie § 18 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach. Ministerstwo twierdzi, że rozporządzenie to obowiązuje od 2003 r. i ostatnio nie zostało znowelizowane, by tworzyć taką możliwość.
Przyjęło się, że do zawieszenia zajęć może dojść jedynie z powodu sytuacji epidemiologicznej. Ministerstwo Edukacji i Nauki twierdzi, że brak pieniędzy na ogrzewanie szkół nie jest podstawą do tego, żeby zawiesić zajęcia na podstawie § 18 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach. Ministerstwo twierdzi, że rozporządzenie to obowiązuje od 2003 r. i ostatnio nie zostało znowelizowane, by tworzyć taką możliwość.
Obliczanie wymiaru zatrudnienia pedagoga specjalnego przysparza niekiedy wielu wątpliwości.
W dniu 13 sierpnia 2022 r. Prezydent RP podpisał ustawę z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich, która daje dyrektorom szkół uprawnienie do wyciągania konsekwencji wobec uczniów, zamiast zawiadamiania sądu rodzinnego. Choć opcja ta wydaje się bardzo korzystna w sytuacji, gdy mamy do czynienia z uczniem przejawiającym zachowania agresywne, jednak tak naprawdę nie jest to zbyt korzystne rozwiązanie, bo nie dość, że nakłada na dyrektora nowe obowiązki, to jeszcze naraża go na konflikt z rodzicami, a w skrajnych przypadkach naraża go na odpowiedzialność karną.
Zasadniczo do zatrudnienia cudzoziemca konieczne jest uzyskanie przez pracodawcę zezwolenia na pracę danej osoby w Polsce. Jednak w przypadku obywateli niektórych państw możliwe jest wykonywanie pracy bez zezwolenia, a jedynie na podstawie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi. Dodatkowo do obywateli Ukrainy stosuje się odrębne zasady w związku z konfliktem zbrojnym w Ukrainie i wprowadzeniem tak zwanej specustawy.