Nowe uprawnienia uczniów wroku szkolnym 2016/2017

Sytuacja uczniów w związku z przeprowadzaniem egzaminów zewnętrznych

1. Ustawa z dnia 23 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r., poz. 1010) zniosła sprawdzian szóstoklasisty.
2. Wiele zmian wprowadzonych ww. nowelą dotyczy egzaminu maturalnego oraz egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie:

• Od dnia 1 stycznia 2017 r. zdający zyskują możliwość złożenia odwołania od wyniku weryfikacji sumy punktów z części pisemnej egzaminu maturalnego oraz egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie do niezależnego Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego (KAE) działającego przy dyrektorze CKE (znowelizowany i rozbudo-
  wany art. 44zzz i art. 44zzzt UoSO). Odwołanie wnosi się za pośrednictwem dyrektora OKE w terminie 7 dni od dnia otrzymania informacji o wyniku weryfikacji sumy punktów. W jego treści należy wskazać zadanie lub zadania, w przypadku których zdający nie zgadza się z przyznaną za rozwiązanie tego zadania lub zadań liczbą punktów oraz uzasadnić, dlaczego zdający uważa, że rozwiązał dane zadanie lub zadania poprawnie i zgodnie z poleceniem do danego zadania egzaminacyjnego oraz instrukcją dla zdającego zamieszczoną w arkuszu egzaminacyjnym. Dyrektor OKE będzie miał do wyboru trzy możliwe drogi postępowania. Po pierwsze − po zapoznaniu się z odwołaniem może dokonać ponownej weryfikacji sumy punktów (przez innego egzaminatora niż ten, który sprawdzał i oceniał pracę) i uznać zasadność odwołania w całości – wówczas ustali nowy wynik egzaminu i nie przekaże odwołania do KAE, zaś uczniowi zostanie wydane nowe świadectwo dojrzałości lub świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie. Po drugie − jeśli dyrektor OKE uzna, że odwołanie zasługuje na uwzględnienie w części, przekaże je do CKE wraz z informacją, w jakim zakresie odwołanie uznał za zasadne, a KAE rozpatrzy odwołanie w pozostałym zakresie. Po trzecie − jeśli dyrektor CKE uzna odwołanie za bezzasadne w całości, przekaże je do CKE w celu rozpatrzenia go przez KAE. Przy tym KAE każdorazowo otrzyma odwołanie w postaci zanonimizowanej, uniemożliwiającej identyfikację osoby wnoszącej odwołanie. Odwołanie będzie rozpatrywane w terminie 21 dni liczonych od dnia przekazania odwołania przez dyrektora OKE do dyrektora CKE, z możliwością jego jednokrotnego przedłużenia nie dłużej niż o 7 dni. Listę arbitrów, którzy będą rozpatrywać odwołania, będzie prowadził MEN  (art. 9ca UoSO).
• Zdający część pisemną egzaminu maturalnego oraz egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie i gimnazjalnego uzyskali możliwość wykonania fotografii (a nie tylko sporządzania notatek z przeglądu) swojej pracy egzaminacyjnej podczas dokonywania wglądu do sprawdzonej i ocenianej pracy egzaminacyjnej (art. 44zzz ust. 2a i art. 44zzg ust. 2a UoSO).
• Absolwent, który ze względu na niepełnosprawność lub stan zdrowia trwale nie posługuje się mową, jest zwolniony z części ustnej egzaminu maturalnego (art. 44 zzg ust. 2 UoSO). Ustawodawca uznał za niecelowe zastępowanie wypowiedzi ustnej wypowiedzią pisemną.
• W miejsce art. 44zzk wprowadzono art. 44zzzy UoSO stanowiący, że wyniki egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie ustalone w trybie przepisów ustawy są ostateczne i nie służy na nie skarga do sądu administracyjnego.
• W przypadku przystąpienia do egzaminu maturalnego przez absolwentów niebędących obywatelami polskimi, którym ograniczona znajomość języka polskiego utrudnia zrozumienie czytanego tekstu, dostosowanie warunków (na podstawie pozytywnej opinii Rady Pedagogicznej) może dotyczyć wszystkich przedmiotów egzaminacyjnych, z wyjątkiem języka obcego nowożytnego, języka mniejszości narodowej, mniejszości etnicznej lub języka regionalnego, w przypadku których ograniczona znajomość języka polskiego nie jest uzasadnieniem dla zastosowania dostosowań (art. 44zzr w ust. 7 w pkt 2 UoSO).

Inne prawa uczniów przybywających z zagranicy

• Dodatkową, bezpłatną naukę języka polskiego gmina i powiat będą gwarantowały osobom niebędącym obywatelami polskimi, podlegającym obowiązkowi szkolnemu lub obowiązkowi nauki, które nie znają języka polskiego albo znają go na poziomie niewystarczającym do korzystania z nauki, a także osobom będącym obywatelami polskimi, podlegającym obowiązkowi szkolnemu lub obowiązkowi nauki, które nie znają języka polskiego albo znają go na poziomie niewystarczającym do korzystania z nauki (art. 5a ust. 2a UoSO).
• Uczeń przybywający z zagranicy może mieć wskazaną jako miejsce realizacji obowiązku szkolnego inną szkołę niż szkoła, w obwodzie której uczeń mieszka, w związku z warunkami demograficznymi (art. 94aa UoSO).
• MEN określi w rozporządzeniu w zakresie dostosowania form i metod kształcenia do potrzeb osób niebędących obywatelami polskimi i obywateli polskich, którzy uczyli się za granicą, także konieczność dostosowania procesu kształcenia do potrzeb edukacyjnych uczniów mających trudności w komunikacji związane z nieznajomością lub słabą znajomością języka polskiego.

Dostęp do bezpłatnych podręczników i materiałów

W szkołach publicznych oraz niepublicznych (przez odesłanie z art. 85b ust. 4 UoSO) nowy rok szkolny oznacza dla uczniów szersze możliwości korzystania z bezpłatnych podręczników i materiałów.

1.     Dodane w art. 22ae ust. 10b i 10c UoSO dają możliwość zakupu podręczników lub materiałów edukacyjnych do nauki danego języka obcego nowożytnego dla uczniów klas IV–VI szkoły podstawowej oraz uczniów gimnazjum, w tym dla uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, dostosowanych do ich stopnia zaawansowania znajomości tego języka, w przypadku gdy w kolejnym roku lub latach szkolnych zaistnieje problem z niedopasowaniem części zakupionych już dla danej klasy podręczników lub materiałów edukacyjnych do tego języka. Zakup innych pod względem poziomu zaawansowania podręczników lub materiałów edukacyjnych do języka obcego nowożytnego dla kolejnego rocznika uczniów danej klasy musi być poprzedzony diagnozą faktycznych potrzeb w tym zakresie. Koszty będą refundowane ze środków dotacji celowej przekazanej na kolejny rok szkolny. Refundacja dotyczy zakupu podręczników lub materiałów edukacyjnych dokonanego w 2016 r. dla uczniów klas IV szkoły podstawowej i I klasy gimnazjum, a w kolejnych latach dodatkowo obejmie po jednym roczniku wyższych klas (art. 16 nowelizacji UoSO).
2.     Ustawodawca poprawia sytuację uczniów niepełnosprawnych także poprzez:

• zapewnienie możliwości korzystania z podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych, dostosowanych do ich potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych, niezależnie od terminu wydania orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego; jeśli uczeń dostarczy orzeczenie po dniu 20 września, czyli po dniu wnioskowania o dotację celową na zapewnienie dostosowanego do potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych tego ucznia kompletu podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych, a nie będzie możliwości zapewnienia tego kompletu z bieżącej dotacji celowej lub uzyskania z innej szkoły w drodze przekazania, refundacja nastąpi ze środków dotacji celowej przekazanej na kolejny rok szkolny (nowy art. 22ae ust. 10 a UoSO);
• dotacja celowa może być wydatkowana także na zakup sprzętu lub oprogramowania umożliwiających odczyt podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych w postaci elektronicznej, przeznaczonych dla uczniów niepełnosprawnych posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, ponieważ uczniowie chętnie korzystają z takich sprzętów i programów (art. 22ae ust. 11 UoSO).

Wyposażenie gabinetu profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej

Zmieniony art. 67 ust. 1 pkt 4 UoSO określa urządzenie i wyposażenie szkolnego gabinetu, z którego korzystają uczniowie publicznej szkoły. W gabinecie muszą się znaleźć: meble wykonane z materiałów umożliwiających ich mycie i dezynfekcję, podłogi i połączenia podłóg ze ścianami wykonane z materiałów umożliwiających mycie i dezynfekcję, umywalka z baterią z ciepłą i zimną wodą, kozetka, stolik zabiegowy lub stanowisko pracy, szafka przeznaczona do przechowywania leków, wyrobów medycznych i środków pomocniczych, biurko oraz szafka kartoteczna przeznaczona do przechowywania dokumentacji medycznej. Warunki te wynikają ze stosowania §§ 27, 29 i 36 w zw. z § 11 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą (Dz. U. z 2012 r., poz. 739) oraz załącznika nr 5 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 24 września 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2016 r., poz. 86).

Przestrzeganie warunków przesłuchania ucznia w postępowaniu dyscyplinarnym przeciwko nauczycielowi

W dniu 31 maja 2016 r. wszedł w życie art. 85h KN, który gwarantuje, że uczeń występujący w postępowaniu dyscyplinarnym w charakterze świadka, który w chwili przesłuchania nie ukończył 18. roku życia, może być przesłuchany, jeżeli jego zeznania mogą mieć istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. W postępowaniu wyjaśniającym uczeń zasadniczo powinien być przesłuchany tylko raz, chyba że w postępowaniu wyjaśniającym wyjdą na jaw nowe istotne okoliczności, których wyjaśnienie wymaga ponownego przesłuchania tego świadka, a jego zeznania mogą mieć istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Zasadą jest, że na dalszym etapie postępowania – w postępowaniu dyscyplinarnym prowadzonym przed komisją dyscyplinarną − odczytuje się protokół przesłuchania niepełnoletniego świadka, a ponowne przesłuchanie może zostać przeprowadzone wyłącznie wtedy, gdy w postępowaniu dyscyplinarnym wyjdą na jaw nowe istotne okoliczności, których wyjaśnienie wymaga przesłuchania tego świadka, a jego zeznania mogą mieć istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, a także na wniosek obwinionego, który w postępowaniu wyjaśniającym nie miał obrońcy. Przesłuchanie ucznia na każdym etapie następuje w obecności psychologa oraz pod nieobecność nauczyciela, którego dotyczy postępowanie.