Zapraszamy również do wzięcia udziału w II OGÓLNOPOLSKIM CERTYFIKOWANYM KONGRESIE WARSZTATOWYM DLA DYREKTORÓW ORAZ KADRY ZARZĄDZAJĄCEJ SZKÓŁ I PRZEDSZKOLI PUBLICZNYCH!
POLECAMY
Wymóg niekaralności w roku szkolnym 2016/2017
- Zgodnie z aktualnym stanem prawnym na niektórych stanowiskach w szkole nie mogą pracować osoby skazane za przestępstwa popełnione umyślnie: nauczyciele, bez względu na typ szkoły, osobę prowadzącą i wymiar zatrudnienia (art. 10 ust. 8 i 8a w zw. z ust. 5 pkt 4 i art. 91b ust. 2b ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela − Dz. U. z 2016 r., poz. 1379 z późn. zm.),
- dyrektorzy szkół publicznych, także gdy nie są nauczycielami (§ 5 w zw. z § 1 pkt 7, § 7 ust. 1 pkt 3, § 9 pkt 4 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 października 2009 r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać osoba zajmująca stanowisko dyrektora oraz inne stanowisko kierownicze w poszczególnych typach publicznych szkół i rodzajach publicznych placówek − Dz. U. Nr 184, poz. 1436 z późn. zm.),
- pracownicy niepedagogiczni na urzędniczych stanowiskach w szkołach samorządowych, np. główny księgowy (art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych − Dz. U. z 2016 r., poz. 902),
- osoby niebędące nauczycielami, zatrudniane do prowadzenia zajęć w szkołach publicznych i niepublicznych (art. 7 ust. 1ba ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty − Dz. U. z 2015 r., poz. 2156 z późn. zm.),
- asystent nauczyciela (art. 7 ust. 1f w zw. z ust. 1ba UoSO).
Ponadto, nauczyciel skazany za przestępstwo popełnione umyślnie traci pracę, ponieważ jego stosunek pracy wygasa (art. 26 ust. 1 pkt 3 KN), nie może być członkiem komisji dyscyplinarnej (art. 78 ust. 1 pkt 4 KN),
może podlegać odpowiedzialności dyscyplinarnej za naruszenie godności zawodu nauczyciela (art. 75 ust. 1 KN), a w przypadku popełnienia czynu o charakterze seksualnym na szkodę małoletniego przedawnienie odpowiedzialności dyscyplinarnej nie może nastąpić przed ukończeniem przez ucznia
24 roku życia (art. 85o ust. 2 KN).
Dodatkowy, szczególny wymóg niekaralności, został ustanowiony w art. 92p ust. 1 i 2 UoSO, zgodnie z którym wychowawcą lub kierownikiem wypoczynku nie może być osoba – a więc zarówno nauczyciel, pracownik niepedagogiczny, jak i osoba spoza szkoły, np. wolontariusz − karana za umyślne przestępstwo przeciwko życiu i zdrowiu na szkodę małoletniego, przestępstwo przeciwko wolności seksualnej i obyczajności na szkodę małoletniego, przestępstwo przeciwko rodzinie i opiece, z wyjątkiem przestępstwa niealimentacji, przestępstwo określone w rozdziale 7 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2012 r., poz. 124) albo osoba, wobec której orzeczono zakaz prowadzenia działalności związanej z wychowywaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub opieką nad nimi, lub obowiązek powstrzymywania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, zakaz kontaktowania się z określonymi osobami lub zakaz opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu.
Rejestr osób prawomocnie skazanych za przestępstwa na tle seksualnym
Od dnia 1 października 2017 r. równolegle rozpoczną funkcjonowanie dwa rejestry osób prawomocnie skazanych za czyny przeciwko wolności seksualnej i obyczajowości, utworzone na mocy ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym (Dz. U. z 2016 r., poz. 862).
Pierwszy, tzw. rejestr publiczny będzie zawierał dane sprawców, którzy po raz kolejny zostali skazani za zgwałcenie małoletniego poniżej lat 15 lub ze szczególnym okrucieństwem. Drugi − to rejestr z tzw. ograniczonym dostępem, który będzie zawierał dane z KRK dotyczące wszystkich czynów na tle seksualnym i ich sprawców, za które zostali skazani, postępowanie karne zostało przeciwko nim warunkowo umorzone lub prawomocnie orzeczono środki zabezpieczające. Ten drugi rejestr będzie m.in. zawierał dane identyfikacyjne skazanego, oznaczenie organu, który wydał orzeczenie i sygnaturę akt sprawy, datę wydania i uprawomocnienia orzeczenia, dane dotyczące popełnionego czynu, informację o wieku pokrzywdzonego małoletniego, informację o karach, ale także wizerunek twarzy czy faktyczny adres pobytu.
Na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy m.in. pracodawcy przed nawiązaniem z osobą stosunku pracy związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem małoletnich lub z opieką nad nimi uzyskają nieodpłatny dostęp do także tego drugiego rejestru − w zakresie uzyskania informacji, czy dane tej osoby są zgromadzone w rejestrze za pośrednictwem systemu teleinformatycznego prowadzonego przez Ministra Sprawiedliwości.
Skorzystanie z zasobów rejestru z ograniczonym dostępem będzie obowiązkowe m.in. dla szkół. W oparciu o art. 21 ustawy przed nawiązaniem z osobą stosunku pracy lub przed dopuszczeniem osoby do innej działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem małoletnich lub z opieką nad nimi pracodawcy są obowiązani do uzyskania informacji, czy dane tej osoby są zamieszczone w rejestrze z dostępem ograniczonym. Ponadto wywiązanie się z obowiązku zweryfikowania, czy nowy pracownik nie był karany za przestępstwo na tle seksualnym, będzie obwarowane sankcją karną. Zgodnie z art. 23 ust. 2 ustawy, kto dopuszcza do pracy związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem małoletnich lub z opieką nad nimi osobę bez uzyskania informacji z rejestru z ograniczonym dostępem lub wiedząc, że dane tej osoby są zamieszczone w rejestrze, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny nie niższej niż 1000 zł. Pracę związaną m.in. z edukacją, wychowywaniem i opieką nad małoletnimi należy rozumieć szeroko, jako samą możliwość kontaktu pracownika zatrudnionego w szkole z osobami małoletnimi, a więc na wszystkich stanowiskach w ramach stosunku pracy, umowy cywilnoprawnej, wolontariatu czy innej formy współpracy.
W uzasadnieniu projektu ustawy podkreślono, że dostęp do informacji zawartych w rejestrze z tzw. ograniczonym dostępem może w znaczący sposób zwiększyć bezpieczeństwo małoletnich, szczególnie w tych obszarach, w których organy państwa czy samorządu terytorialnego wykonują działania związane z szeroko pojętą edukacją, wychowywaniem, opieką czy rekreacją, ponieważ będą dostępne (oprócz pracodawców), także dla organów ścigania, wymiaru sprawiedliwości, a także dla organów władzy publicznej, których działania w jakiś sposób mogą mieć związek z małoletnimi, np. samorządu dotującego prywatne podmioty do prowadzenia działalności edukacyjno-wychowawczej.
Ponieważ szkoła nieodpłatnie uzyska dane o kandydacie do pracy w szkole, pracownicy nie będą ponosili kosztów związanych z ich weryfikacją. Muszą się jednak liczyć z tym, że brak czystej kartoteki karnej uniemożliwi im podjęcie pracy lub współpracy ze szkołą, w której uczą się małoletni uczniowie.
