Już w § 1 rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego dzieci i indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży precyzuje istotę zmian. Sposób i tryb organizowania indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego dzieci oraz indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży, będący przedmiotem nowego rozporządzenia, ma zastosowanie wyłącznie do dzieci i młodzieży, których stan zdrowia uniemożliwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie odpowiednio do przedszkola, innej formy wychowania przedszkolnego, oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej lub szkoły. Wspomniany stan zdrowia dzieci i młodzieży uniemożliwiający naukę w szkole, przedszkolu lub w innej formie wychowania przedszkolnego stanowi podstawę rezygnacji przez ustawodawcę z dotychczas istniejącej możliwości prowadzenia zajęć indywidualnego przygotowania przedszkolnego i indywidualnego nauczania w szkole. W dalszej części artykułu omówimy organizację indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży po zmianach, które zaczynają obowiązywać z dniem 1 września 2017 r.
POLECAMY
Zasady organizacji indywidualnego nauczania
Indywidualne nauczanie organizuje się na czas określony w orzeczeniu o potrzebie indywidualnego nauczania i zgodnie z zaleceniami określonymi w tym orzeczeniu. Szczegółowego ustalenia zakresu, czasu i miejsca prowadzenia zajęć dokonuje dyrektor szkoły w porozumieniu z organem prowadzącym szkołę. W tym zakresie dyrektor zasięga również opinii rodziców ucznia lub pełnoletniego ucznia.
Program i wymiar czasowy zajęć
Zgodnie z paragrafem 7 rozporządzenia, w indywidualnym nauczaniu realizuje się wszystkie obowiązkowe zajęcia edukacyjne wynikające z ramowego planu nauczania danego typu i rodzaju szkoły, dostosowane do potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia. W przypadku szkoły ponadpodstawowej prowadzącej kształcenie zawodowe dyrektor szkoły określi sposób realizacji zajęć prowadzonych w ramach praktycznej nauki zawodu. Dyrektor szkoły może zezwolić na odstąpienie od realizacji niektórych treści nauczania na wniosek nauczyciela prowadzącego zajęcia. Jednak wniosek obowiązkowo należy skierować w formie pisemnej, z uzasadnieniem.
Na mocy paragrafu 9 rozporządzenia, tygodniowy wymiar godzin zajęć indywidualnego nauczania realizowanych z uczniem wynosi:
- dla uczniów klas I–III szkoły podstawowej – od 6 do 8 godzin,
- dla uczniów klas IV–VI szkoły podstawowej – od 8 do 10 godzin,
- dla uczniów klas VII–VIII szkoły podstawowej – od 10 do 12 godzin,
- dla uczniów szkół ponadpodstawowych – od 12 do 16 godzin.
Realizacja tygodniowego wymiaru godzin powinna nastąpić w ciągu co najmniej 2 dni w przypadku uczniów klas I–III, zaś w pozostałych przypadkach w ciągu co najmniej 3 dni. Za zgodą organu prowadzącego szkołę dyrektor szkoły może ustalić tygodniowy wymiar godzin zajęć indywidualnego nauczania wyższy niż wyżej podany wymiar. Na wniosek rodziców lub pełnoletniego ucznia dyrektor szkoły może ustalić niższy niż minimalny tygodniowy wymiar godzin zajęć indywidualnego nauczania jeżeli jest to uzasadnione stanem zdrowia ucznia. Obniżenie wymiaru godzin zajęć indywidualnego nauczania nie może stać na przeszkodzie konieczności realizacji podstawy programowej przez ucznia.
Miejsce prowadzenia zajęć
Zgodnie z § 5 rozporządzenia, zajęcia indywidualnego nauczania prowadzi się w miejscu pobytu dziecka lub ucznia, w szczególności w domu rodzinnym, w odpowiednich placówkach, u rodziny zastępczej, w rodzinnym domu dziecka, w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej. Rezygnacja z możliwości prowadzenia indywidualnego nauczania w szkole nie stoi na przeszkodzie realizacji potrzeb integracyjnych dzieci i młodzieży dotkniętych złym stanem zdrowia.
Zgodnie z § 10 rozporządzenia, dzieciom i młodzieży, których stan zdrowia znacznie utrudnia uczęszczanie do szkoły, w celu ich integracji ze środowiskiem i zapewnienia im trwałego osobowego rozwoju oraz ułatwienia powrotu ucznia do szkoły, dyrektor – z uwzględnieniem zaleceń zamieszczonych w orzeczeniu oraz aktualnego zdrowia ucznia – organizuje różne formy uczestniczenia ucznia w życiu szkoły, np. w zajęciach rozwijających uzdolnienia lub zainteresowania, uroczystościach i imprezach szkolnych oraz wybranych zajęciach edukacyjnych.
Obniżenie wymiaru godzin zajęć indywidualnego nauczania nie może stać na przeszkodzie konieczności realizacji podstawy programowej przez ucznia.
Stosowanie dotychczasowych przepisów
Zgodnie z paragrafem 13 rozporządzenia, dla dzieci i młodzieży objętej indywidualnym nauczaniem przed dniem 1 września 2017 r. istnieje możliwość organizacji zajęć indywidualnych w szkole podstawowej na czas obowiązywania tego orzeczenia, jeżeli:
- w orzeczeniu wskazano na taką możliwość,
- szkoła podstawowa dysponuje pomieszczeniem, w którym te zajęcia mogłyby się odbywać.
PODSUMOWANIE
W odpowiedzi na liczne uwagi dotyczące sposobu realizowania orzeczeń o potrzebie nauczania indywidualnego jako wskazujące na problem wykluczenia uczniów korzystających z nauczania indywidualnego w swoich miejscach pobytu Ministerstwo Edukacji Narodowej wskazało w wyjaśnieniach z dnia 26 kwietnia 2017 r., że planowane zmiany nie odnoszą się do wszystkich dzieci z dysfunkcjami zdrowotnymi, a jedynie do tych, których stan zdrowia nie pozwala na uczęszczanie do szkoły. Indywidualne nauczanie odróżnić należy bowiem od indywidualnego toku lub programu nauki. Pamiętać należy, że dla potrzeb uczniów niepełnosprawnych stosuje się indywidualne programy edukacyjno-terapeutyczne, zaś w przypadku uczniów z trudnościami w nauce, problemami wychowawczymi lub szczególnymi uzdolnieniami skorzystać można z różnych form pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Wspomniane narzędzia pracy z uczniami pozwalają na socjalizację uczniów ze szczególnymi potrzebami w grupach rówieśniczych, czyniąc konieczność organizacji indywidualnego nauczania.
