0
910
Jak ocenia Pan pierwsze kilka miesięcy funkcjonowania placówek oświatowych po reformie edukacji? Czy Pana zdaniem uczniowie odnajdują się w nowej rzeczywistości szkolnej?
Problemy zaczęły się już przed wprowadzeniem reformy. Wcześniej apelowałem do MEN, że wprowadzana pośpiesznie reforma spowoduje chaos, którego można by uniknąć na etapie planowania, czyli zaczynając od podstaw, a nie w trakcie procesu nauczania. Nowo tworzona sieć szkół wywołała wiele konfliktów społecznych, natomiast teraz, gdy reforma została wdrożona, rodzice skarżą się na przepełnione szkoły i dwuzmianowość. Lawinę listów z prośbą o interwencję spowodowała sytuacja w obecnych klasach siódmych. Dzieci i rodzice skarżą się na przeładowany program, zbyt dużą liczbę godzin lekcyjnych, nadmiar prac domowych. Mówią wprost – nadrabianie luk w podstawie programowej tzw. przejściowego rocznika odbywa się kosztem naszego snu i wypoczynku, a co za tym idzie – zdrowia.
Zmieniły się przepisy dotyczące pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Jak Pan ocenia kierunek tych zmian? Co jeszcze należałoby zrobić? Jak ocenia Pan integrację dzieci niepełnosprawnych w szkołach i przedszkolach masowych? Co udało się zrobić, a co jeszcze wymaga poprawy?
W dalszym ciągu istnieje konieczność podniesienia skuteczności rozpoznawania i zaspokajania potrzeb uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Liczne skargi na niewłaściwie zorganizowane kształcenie dzieci wymagających stosowania specjalnych form i metod pracy sugerują poważne niedostatki w tym zakresie. Należy doposażyć poradnie psychologiczno-pedagogiczne w nowoczesne narzędzia do diagnozy i terapii oraz doskonalić warsztat pracowników poradni w zakresie umiejętności diagnostycznych. Konieczne jest także opracowanie i upowszechnienie standardów pracy poradni w celu ich ujednolicenia i zapewnienia dzieciom równych szans. Równie ważne jest podnoszenie kompetencji nauczycieli w zakresie pomocy uczniom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Należy położyć nacisk na współpracę szkół z poradniami – zarówno w celu wsparcia nauczycieli, jak i możliwie wczesnej diagnozy zarówno deficytów, jak i problemów dziecka. Również organizacja pracy z uczniem zdolnym powinna stanowić przedmiot szczególnego zainteresowania szkoły, w celu wypracowania indywidualnego tempa i zakresu jego edukacji. Szkoła musi być miejscem, gdzie dzieci mogą rozwijać swoje talenty.
Jakie Pana zdaniem są najczęstsze problemy dzieci w szkołach i przedszkolach?
Z analizy wpływających do mnie spraw wynika, że chyba najczęstszym problemem jest niewłaściwie udzielana pomoc psychologiczno-pedagogiczna i nie w pełni realizowane zalecenia poradni psychologiczno-pedagogicznych. Przekłada się to na problemy w grupie rówieśniczej, często znajdujące wyraz w zachowaniach agresywnych. Dużym problemem jest też niedostateczne przygotowanie nauczycieli do pracy z dziećmi z różnego rodzaju dysfunkcjami.
Zawsze kiedy słyszę pytanie o dobrego pedagoga, moje myśli biegną ku postaci Janusza Korczaka. Stary Doktor, niczym wzorzec z Sevres, jest symbolem mądrego przewodnika dla dzieci i młodzieży po świecie i zasadach nim rządzących. Jak nikt umiał rozmawiać z dziećmi, wsłuchiwać się w ich głos i potrzeby, uczyć odpowiedzialności, rozsądku i odwagi. Tłumaczył, a dopiero potem wymagał.
Powiedział Pan jakiś czas temu, że nauczyciel jest przewodnikiem dla młodych ludzi. Czy mógłby Pan przybliżyć tę myśl?
Zawsze kiedy słyszę pytanie o dobrego pedagoga, moje myśli biegną ku postaci Janusza Korczaka. Stary Doktor, niczym wzorzec z Sevres, jest symbolem mądrego przewodnika dla dzieci i młodzieży po świecie i zasadach nim rządzących. Jak nikt umiał rozmawiać z dziećmi, wsłuchiwać się w ich głos i potrzeby, uczyć odpowiedzialności, rozsądku i odwagi. Tłumaczył, a dopiero potem wymagał. Tak postępuje dobry pedagog – stawia dziecięce sprawy w centrum świata, rozwiewa wątpliwości, przystępnie przekazuje wiedzę, rozmawia, a nie przemawia.
Jak wiemy, obniżenie wieku szkolnego do 6 lat zostało zniesione. Natomiast w placówkach szkolnych istnieją oddziały przedszkolne, do których uczęszczają 6-latki. Jak Pan uważa, czy polskie szkoły są odpowiednio przygotowane do edukacji dzieci sześcioletnich?
Ostatni raz informacje na ten temat Biuro Rzecznika Praw Dziecka zbierało w 2013 roku. Badanie wykazało pewne niedociągnięcia. Uwagi i wnioski w tym zakresie zostały przekazane Ministrowi Edukacji Narodowej. W ostatnim czasie Rzecznik nie otrzymuje skarg dotyczących niewłaściwych warunków edukacji najmłodszych uczniów.
W liście skierowanym do resortu edukacji pisał Pan o zbyt dużej ilości prac zadawanych dzieciom do domu. Czy uważa Pan, że polskie szkoły powinny całkowicie zrezygnować z zadań domowych?
W mojej opinii niezbędne jest zapewnienie dzieciom możliwości zabawy i odpoczynku po zajęciach w szkole. W zasadzie nie ma podstaw, by uznać, że zadawanie prac domowych dzieciom na etapie wczesnoszkolnym służy wspomaganiu ich rozwoju. Ewentualnie rozwijające mogą być zadania polegające na zwróceniu ich uwagi na możliwości praktycznego wykorzystania zdobywanej wiedzy.
W przypadku wyższych etapów edukacyjnych wskazane jest rozwijanie samodzielnej pracy ucznia. Jednakże w tym zakresie istnieje potrzeba wprowadzenia zmian w praktyce szkolnej – należy położyć większy nacisk na zadania w formie projektów, których celem będzie utrwalanie i wykorzystywanie zdobytej wiedzy w sposób praktyczny. Dobrym pomysłem są zadania wprowadzające element współpracy między uczniami. Należy w tym miejscu również wspomnieć, że w przypadku prac domowych, tak jak i w całym procesie kształcenia dzieci, niezbędna jest indywidualizacja pracy z uczniem poprzez uwzględnianie jego możliwości, predyspozycji oraz zainteresowań. Tymczasem praktyka wskazuje, że powyższe warunki nie zawsze są w szkołach realizowane. Potwierdzają to wyniki badań Instytutu Badań Edukacyjnych przytoczone w wystąpieniu Rzecznika Praw Dziecka z dnia 22 marca 2017 r.
W poprzednich latach zainicjował Pan m.in. kampanię społeczną „Bicie uczy, ale tylko złych rzeczy”
Niezbędne jest zapewnienie dzieciom możliwości zabawy i odpoczynku po zajęciach w szkole. W zasadzie nie ma podstaw, by uznać, że...
Dalsza część jest dostępna dla użytkowników z wykupionym planem
