Sprawozdanie fi nansowe za rok 2017

Sprawozdanie za rok 2017 musi być sporządzone przez każdą publiczną szkołę do końca trzeciego miesiąca od dnia bilansowego, tj. dnia zakończenia roku kalendarzowego (czyli do 31 marca 2018 r.).

W ostatnim kwartale 2017 roku rozpoczynają się prace przygotowujące do zamknięcia ksiąg rachunkowych i sporządzenia sprawozdania finansowego za rok 2017. W związku z zamknięciem ksiąg rachunkowych konieczne jest przeprowadzenie następujących czynności:

1. ustalenie sald końcowych aktywów i pasywów,
2. porównanie sald z wynikami inwentaryzacji i przeprowadzenie niezbędnych korekt,
3. sporządzenie zestawienia obrotów i sald kont syntetycznych, zestawień obrotów i sald kont analitycznych oraz dokonanie uzgodnień.

Sporządzanie sprawozdania finansowego przebiega w trzech etapach. Etap pierwszy stanowią prace przygotowawcze do sporządzenia sprawozdania finansowego, drugi – sporządzenie sprawozdania finansowego oraz trzeci – prace kończące rok obrotowy.

Prace przygotowujące do sporządzenia sprawozdania finansowego obejmują:

1. przeprowadzenie inwentaryzacji majątku,
2. dokonanie wyceny składników majątku,
3. naliczenie umorzenia amortyzacji środków trwałych,
4. dokonanie odpisów aktualizujących należności,
5. ustalenie wyniku finansowego,
6. inne czynności kontrolne ksiąg rachunkowych.

Inwentaryzacja majątku

Najistotniejszym celem inwentaryzacji, wynikającym m.in. z treści ustawy o rachunkowości¹, jest ustalenie stanu faktycznego oraz doprowadzenie danych ewidencji do stanów znajdujących się w naturze, a tym samym zapewnienie realności wynikających z nich informacji ekonomicznych zestawianych w sprawozdaniu finansowym (koncepcja prawdziwego i wiernego obrazu).

Drogą spisu z natury inwentaryzuje się m.in. następujące składniki:

1. znajdujące się w użytkowaniu środki trwałe własne i obce (np. przejęte na mocy umowy leasingu), materiały znajdujące się w zapasie, nieczynne, będące w likwidacji itp., z wyjątkiem gruntów oraz środków trwałych, do których dostęp jest znacznie utrudniony,
2. maszyny i urządzenia wchodzące w skład środków trwałych w budowie bądź w procesie ulepszania,
3. rzeczowe składniki aktywów obrotowych (surowców, materiałów, towarów, wyrobów gotowych itp.),
4. aktywa pieniężne, z wyłączeniem zgromadzonych na rachunkach bankowych.

Drogą potwierdzenia sald i uzyskania od kontrahentów potwierdzeń prawidłowości wykazanego w księgach rachunkowych jednostki stanu oraz wyjaśnienia i rozliczenia ewentualnych różnic inwentaryzuje się:

1. aktywa finansowe zgromadzone na rachunkach bankowych,
2. należności, z wyjątkiem należności: spornych i wątpliwych, a w bankach również należności zagrożonych, od osób nieprowadzących ksiąg rachunkowych,
3. należności z tytułów publicznoprawnych,
4. powierzone kontrahentom własne składniki aktywów, z wyjątkiem przekazanych wyspecjalizowanym jednostkom świadczącym usługi pocztowe, transportowe, spedycyjne i składowania.

Drogą porównania danych (weryfikacja) ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami, a także analizy i weryfikacji stanów i ich realnej wartości, inwentaryzuje się:

1. środki trwałe, do których dostęp jest znacznie utrudniony, grunty i prawa użytkowania wieczystego gruntów, ulepszenia w obcych środkach trwałych,
2. należności sporne i wątpliwe,
3. należności od osób nieprowadzących ksiąg rachunkowych,
4. należności z tytułów publicznoprawnych,
5. wszelkie zobowiązania,
6. wartości niematerialne i prawne,
7. długoterminowe i krótkoterminowe inwestycje i aktywa finansowe,
8. długoterminowe i krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe kosztów i przychodów,
9. kapitały, fundusze i rezerwy,
10. wszelkie niewymienione wyżej pozostałe aktywa i pasywa, a także aktywa i pasywa podlegające inwentaryzacji drogą spisu z natury lub uzgodnienia sald, jeżeli zinwentaryzowanie ich tymi drogami nie było możliwe, opłacalne itp., bądź gdy zgodnie z ustawą założono ich inwentaryzację innymi drogami.

Inwentaryzację drogą spisów z natury przeprowadzają komisje inwentaryzacyjne powołane przez dyrektora szkoły.

Uzgodnienia sald środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych oraz należności od odbiorców, a także porównania z właściwą dokumentacją i weryfikacji stanów wynikających z ewidencji księgowej, dokonują komisje powoływane przez dyrektora szkoły na podstawie instrukcji inwentaryzacyjnej.

Na ostatni dzień roku obrotowego jednostka przeprowadza inwentaryzację:

1. aktywów pieniężnych (z wyjątkiem zgromadzonych na rachunkach bankowych), papierów wartościowych w postaci materialnej, rzeczowych składników aktywów obrotowych, środków trwałych oraz nieruchomości zaliczonych do inwestycji, a także maszyn i urządzeń wchodzących w skład środków trwałych w budowie – drogą spisu ich ilości z natury, wyceny tych ilości, porównania wartości z danymi z ksiąg rachunkowych oraz wyjaśnienia i rozliczenia ewentualnych różnic,
2. aktywów finansowych zgromadzonych na rachunkach bankowych lub przechowywanych przez inne jednostki, w tym papierów wartościowych w formie zdematerializowanej, należności, w tym pożyczek, oraz powierzonych kontrahentom własnych składników aktywów – drogą otrzymania od banków i uzyskania od kontrahentów potwierdzeń prawidłowości wskazanych w księgach rachunkowych jednostki stanu tych aktywów oraz wyjaśnienia i rozliczenia ewentualnych różnic,
3. środków trwałych, do których dostęp jest znacznie utrudniony, gruntów oraz praw zakwalifikowanych do nieruchomości, należności spornych i wątpliwych, jeżeli przeprowadzenie ich spisu z natury lub uzgodnienie z przyczyn uzasadnionych nie było możliwe – drogą porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji wartości tych składników.

Wycena aktywów i pasywów

Aktywa i pasywa jednostki wycenia się według zasad określonych w ustawie.

Wartości niematerialne i prawne nabyte z własnych środków wprowadza się do ewidencji w cenie nabycia, zaś otrzymane nieodpłatnie – na podstawie decyzji właściwego organu w wartości określonej w tej decyzji, a otrzymane na podstawie darowizny – w wartości rynkowej na dzień nabycia. Wartość rynkowa określona jest na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich stanu i stopnia zużycia.

Wartości niematerialne i prawne o wartości początkowej wyższej od wartości ustalonej w przepisach o podatku dochodowym od osób prawnych² podlegają umorzeniu na podstawie aktualnego planu amortyzacji według stawek amortyzacyjnych wynikających z klasyfikacji środków trwałych ze stawkami amortyzacyjnymi, określonych w załączniku nr 1 do tej ustawy: „Wykaz rocznych stawek amortyzacyjnych”.

Amortyzacja

Odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych dla środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonuje się drogą systematycznego, planowanego rozłożenia ich wartości początkowej na ustalony okres amortyzacji. Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym wartość środków trwałych oraz wartość niematerialna i prawna została wprowadzona do ewidencji. Stawki, okres i metody amortyzacji ustala się na dzień przyjęcia wartości środka trwałego oraz wartości niematerialnej i prawnej do ewidencji.

Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się jednorazowo na koniec roku obrotowego, z tym, że suma odpisów amortyzacyjnych dla wartości środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych wprowadzonych do ewidencji w ciągu roku ustalana jest w proporcji do okresu użytkowania w danym roku. Ustalona metoda amortyzacji pozostaje niezmienn a przez cały okres użytkowania środka trwałego oraz wartości niematerialnej i prawnej. Dla wartości niematerialnych i prawnych mają zastosowanie takie same metody jak dla środków trwałych.

Ustalanie wyniku finansowego w jednostce budżetowej

Szkoły publiczne obliczają wynik finansowy, stosując wariant porównawczy, a obowiązek ten wynika z przepisów ustawy oraz rozporządzenia w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, samorządowych zakładów budżetowych³.

Do ustalenia księgowego wyniku jednostki budżetowej służy konto 860 „Wynik finansowy”.

Zgodnie z opisem konta 860 „Wynik finansowy”, zamieszczonym w załączniku nr 3 do rozporządzenia w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont, w końcu roku obrotowego na stronie Wn konta 860 ujmuje się sumę:

1. poniesionych kosztów, w korespondencji z kontem: 400, 401, 402, 403, 404, 405 i 409,
2. wartości sprzedanych towarów w cenie zakupu lub nabycia, w korespondencji z kontem 730, oraz materiałów, w korespondencji z kontem 760,
3. dotacji przekazanych na finansowanie działalności podstawowej samodzielnie bilansujących się oddziałów oraz na inwestycje samorządowych zakładów budżetowych, w korespondencji z kontem 740,
4. kosztów operacji finansowych, w korespondencji z kontem 751, oraz pozostałych kosztów operacyjnych, w korespondencji z kontem 761,
5. obowiązkowych zmniejszeń wyniku finansowego, w korespondencji z kontem 870.

Natomiast na stronie Ma konta 860 ujmuje się w końcu roku obrotowego sumę:

1. uzyskanych przychodów, w korespondencji z poszczególnymi kontami zespołu 7,
2. dotacji otrzymanych na finansowanie działalności podstawowej, w korespondencji z kontem 740,
3. zwiększeń stanu produktów oraz rozliczeń międzyokresowych w stosunku do stanu na początek roku, w korespondencji z kontem 490.

Saldo konta 860 jest przenoszone w roku 2018 na konto 800.