Służba BHP w szkole

Pracodawca posiadający ukończone szkolenie niezbędne do wykonywania zadań służby BHP może sam wykonywać zadania tej służby, jeżeli:

1. zatrudnia do 10 pracowników albo
2. zatrudnia do 20 pracowników i jest zakwalifikowany do grupy działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecia kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Z powyższego wynika, że w małych szkołach pracodawca nie tworzy służby bezpieczeństwa, a obowiązki z tym związane powierza jednemu ze swoich pracowników bądź sam je wykonuje. W przypadku braku kompetentnych pracowników pracodawca może powierzyć wykonywanie zadań służby BHP specjalistom spoza zakładu pracy. Pracownik służby BHP oraz pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu powierzono wykonywanie zadań służby BHP, o czym mowa wyżej, a także specjalista spoza zakładu pracy powinni spełniać wymagania kwalifikacyjne niezbędne do wykonywania zadań służby BHP oraz ukończyć szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy dla pracowników tej służby.

Pracownik służby BHP oraz pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu powierzono wykonywanie zadań tej służby, nie mogą ponosić jakichkolwiek niekorzystnych dla nich następstw z powodu wykonywania zadań i uprawnień służby BHP.

Z przepisów prawa pracy wynika, że powołanie służby BHP w szkole oznacza dla pracodawcy tyle, że swoje obowiązki w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie będzie realizował w sposób bardziej profesjonalny i staranny, a także stały.

Zgodnie z rozporządzeniem wydanym na podstawie Kodeksu pracy, do obowiązków służby BHP należy:

1. przeprowadzanie kontroli warunków pracy oraz przestrzegania przepisów i zasad BHP, ze szczególnym uwzględnieniem stanowisk pracy, na których są zatrudnione kobiety w ciąży lub karmiące dziecko piersią, młodociani, niepełnosprawni, pracownicy wykonujący pracę zmianową, w tym pracujący w nocy, oraz osoby fizyczne wykonujące pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę;
2. bieżące informowanie pracodawcy o stwierdzonych zagrożeniach zawodowych, wraz z wnioskami zmierzającymi do usuwania tych zagrożeń;
3. sporządzanie i przedstawianie pracodawcy, co najmniej raz w roku, okresowych analiz stanu BHP zawierających propozycje przedsięwzięć technicznych i organizacyjnych mających na celu zapobieganie zagrożeniom życia i zdrowia pracowników oraz poprawę warunków pracy;
4. udział w opracowywaniu planów modernizacji i rozwoju zakładu pracy oraz przedstawianie propozycji dotyczących uwzględnienia w tych planach rozwiązań techniczno-organizacyjnych zapewniających poprawę stanu BHP;
5. udział w ocenie założeń i dokumentacji dotyczących modernizacji zakładu pracy albo jego części, a także nowych inwestycji, oraz zgłaszanie wniosków dotyczących uwzględnienia wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy w tych założeniach i dokumentacji;

6. udział w przekazywaniu do użytkowania nowo budowanych lub przebudowywanych obiektów budowlanych albo ich części, w których przewiduje się pomieszczenia pracy, urządzeń produkcyjnych oraz innych urządzeń mających wpływ na warunki pracy i bezpieczeństwo pracowników;
    

   W małych szkołach pracodawca nie tworzy służby bezpieczeństwa, a obowiązki z tym związane powierza jednemu ze swoich pracowników bądź sam je wykonuje. W przypadku braku kompetentnych pracowników pracodawca może powierzyć wykonywanie zadań służby BHP specjalistom spoza zakładu pracy.

7. zgłaszanie wniosków dotyczących wymagań BHP w stosowanych oraz nowo wprowadzanych procesach produkcyjnych;

8. przedstawianie pracodawcy wniosków dotyczących zachowania wymagań ergonomii na stanowiskach pracy;

9. udział w opracowywaniu:
   - zakładowych układów zbiorowych pracy,
   - wewnętrznych zarządzeń, regulaminów i instrukcji ogólnych dotyczących BHP;

10. udział w ustalaniu zadań osób kierujących pracownikami w zakresie BHP;

11. opiniowanie szczegółowych instrukcji dotyczących BHP na poszczególnych stanowiskach pracy;

12. udział w ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz w opracowywaniu wniosków wynikających z badania przyczyn i okoliczności tych wypadków oraz zachorowań na choroby zawodowe, a także kontrola realizacji tych wniosków;

13. wprowadzanie rejestrów, kompletowanie i przechowywanie dokumentów dotyczących wypadków przy pracy, stwierdzonych chorób zawodowych i podejrzeń o takie choroby, a także przechowywanie wyników badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy;

14. doradztwo w zakresie stosowania przepisów oraz zasad BHP;

15. udział w dokonywaniu oceny ryzyka zawodowego, które wiąże się z wykonywaną pracą;

16. doradztwo w zakresie organizacji i metod pracy na stanowiskach pracy, na których występują czynniki niebezpieczne, szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe, oraz doboru najwłaściwszych środków ochrony zbiorowej i indywidualnej;

17. współpraca z właściwymi komórkami organizacyjnymi lub osobami, w szczególności w zakresie organizowania i zapewnienia odpowiedniego poziomu szkoleń w dziedzinie BHP oraz zapewnienia właściwej adaptacji zawodowej nowo zatrudnionych pracowników;

18. współdziałanie z lekarzem sprawującym profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami, a w szczególności przy organizowaniu określonych badań lekarskich pracowników;

19. współdziałanie ze społeczną inspekcją pracy oraz z zakładowymi organizacjami związkowymi przy:
    - podejmowaniu działań mających na celu przestrzeganie przepisów oraz zasad BHP, w trybie i zakresie ustalonym w odrębnych przepisach,
    - podejmowanych przedsięwzięciach mających na celu poprawę warunków pracy;

     

20. uczestniczenie w konsultacjach w zakresie BHP, a także w pracach komisji BHP oraz innych zakładowych komisji zajmujących się tą problematyką, w tym zapobieganiem chorobom zawodowym i wypadkom przy pracy;

21. inicjowanie i rozwijanie na terenie zakładu pracy różnych form popularyzacji problematyki BHP oraz ergonomii.

Przyznane służbie BHP uprawnienia (wymienione wyżej) można podzielić na trzy grupy: uprawnienia o charakterze opiniodawczym, kontrolnym i władczym. Do pierwszej grupy należy zaliczyć występowanie do pracodawcy z wszelakimi wnioskami. Uprawnienia o charakterze kontrolnym − to przeprowadzanie różnych kontroli. Z kolei do uprawnień o charakterze władczym należy zaliczyć między innymi niezwłoczne odsunięcie od pracy pracownika zatrudnionego przy pracy wzbronionej oraz pracownika, który swoim zachowaniem lub sposobem wykonywania pracy stwarza bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia własnego albo innych osób.

Wszyscy pracownicy służby BHP podlegają bezpośrednio pracodawcy. U pracodawcy będącego jednostką organizacyjną pracownicy służby BHP podlegają bezpośrednio osobie zarządzającej tą jednostką lub osobie wchodzącej w skład organu zarządzającego upoważnionej przez ten organ do sprawowania nadzoru w sprawach z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. W szkole pracownicy służby BHP podlegają dyrektorowi szkoły.

Zgodnie z art. 207 § 1 Kodeksu pracy na zakres odpowiedzialności pracodawcy nie wpływają obowiązki pracowników w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz powierzenie wykonywania zadań służby bezpieczeństwa i higieny pracy specjalistom spoza zakładu pracy. Oznacza to, że fakt funkcjonowania w danym zakładzie pracy służby BHP nie zwalnia pracodawcy z ciążących na nim w tym zakresie obowiązków ani też z odpowiedzialności z tytułu naruszenia przepisów lub zasad BHP.