Rola dyrektora w awansie zawodowym nauczycieli od 1 września 2018 r.

W kadrze dyrektora
Przepisy prawa określające zadania dyrektora związane z awansem zawodowym nauczycieli
  • ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2018 r., poz. 967) – Rozdział 3a – Awans zawodowy nauczycieli;
  • rozporządzenie w sprawie awansu zawodowego nauczycieli (projekt z dnia 19 marca 2018 r.);
  • art. 6a Karty Nauczyciela – ocena pracy;
  • art. 7 ust. 1 pkt 4 Karty Nauczyciela – zapewnienie pomocy nauczycielom w realizacji ich zadań i ich doskonaleniu zawodowym;
  • art. 55 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2018 r., poz. 996 z późn. zm.) – "nadzorowi podlega w szczególności posiadanie przez nauczycieli wymaganych kwalifikacji do prowadzenia przydzielonych im zajęć";
  • art. 68 ust. 1 ustawy Prawo oświatowe – "Dyrektor szkoły lub placówki w szczególności: sprawuje nadzór pedagogiczny i wykonuje inne zadania wynikające z przepisów szczególnych".

 

Podstawowe obowiązki dyrektora związane z awansem zawodowym nauczycieli
  • przyjęcie wniosku nauczyciela o rozpoczęcie stażu,
  • wyznaczenie opiekuna stażu (nauczycielom stażyście i kontraktowemu),
  • zapewnienie warunków do odbycia stażu przez nauczyciela,
  • zatwierdzenie projektu planu rozwoju zawodowego,
  • wystawienie oceny pracy, z uwzględnieniem stopnia realizacji planu rozwoju zawodowego oraz wymaganych prawem opinii o pracy nauczyciela,
  • przeprowadzenie postępowania egzaminacyjnego dla nauczyciela ubiegającego się o stopień nauczyciela kontraktowego,
  • wystawienie zaświadczeń nauczycielom ubiegającym się o kolejne stopnie awansu zawodowego,
  • prowadzenie dokumentacji dotyczącej awansu zawodowego nauczycieli.

W tabeli zestawiono zadania dyrektora szkoły, które musi wykonać w ramach nadzoru pedagogicznego sprawowanego nad procesem awansu zawodowego nauczycieli zatrudnionych w szkole/placówce oświatowej.

Zadania dyrektora Opis zadania Podstawa prawna
Wyrażenie zgody na realizację stażu przez nauczycieli1 Nauczyciel rozpoczyna staż z początkiem roku szkolnego, nie później jednak niż w ciągu 14 dni od dnia rozpoczęcia zajęć, na swój wniosek skierowany do dyrektora szkoły, z tym że nauczyciel stażysta rozpoczyna staż bez złożenia wniosku. W przypadku nawiązania stosunku pracy po upływie terminu wskazanego powyżej nauczyciel nie rozpoczyna stażu do końca tego roku szkolnego. Ta sama procedura obowiązuje w przypadku dodatkowego stażu art. 9d ust. 1 KN
Możliwość skrócenia nauczycielom czasu stażu Nauczyciel kontraktowy lub nauczyciel mianowany posiadający co najmniej stopień naukowy doktora może ubiegać się o uzyskanie kolejnego stopnia awansu zawodowego po odbyciu stażu trwającego rok i 9 miesięcy.
Dyrektor szkoły może nauczycielowi kontraktowemu, który uzyskał awans w sposób określony w art. 9a ust. 3 i ubiega się o uzyskanie stopnia nauczyciela mianowanego, skrócić staż do roku i 9 miesięcy
art. 9c ust. 2 KN
Zatwierdzenie projektu planu rozwoju zawodowego nauczyciela W okresie stażu nauczyciel realizuje własny plan rozwoju zawodowego zatwierdzony przez dyrektora szkoły, uwzględniający wymagania, o których mowa w art. 9g ust. 10 art. 9c ust. 3 KN
Dyrektor szkoły zatwierdza projekt planu rozwoju zawodowego nauczyciela w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia zajęć albo zwraca go nauczycielowi do poprawy ze wskazaniem, w formie pisemnej, zakresu niezbędnych zmian. Nauczyciel jest obowiązany poprawić projekt planu rozwoju zawodowego zgodnie z zaleceniami dyrektora szkoły i ponownie przedłożyć go dyrektorowi szkoły w terminie wskazanym przez dyrektora, nie krótszym niż 3 dni. 
Dyrektor szkoły zatwierdza poprawiony projekt planu rozwoju zawodowego w terminie 7 dni od dnia jego przedłożenia
§ 3 ust. 3 i 4rozporządzenia w sprawie  uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, dalej: rozporządzenia
Zapewnienie nauczycielowi warunków do odbycia stażu Dyrektor szkoły zapewnia nauczycielowi odbywającemu staż warunki do: 
  • obserwacji zajęć dydaktycznych, wychowawczych oraz innych zajęć prowadzonych w szkole, w szczególności zajęć prowadzonych przez nauczyciela tego samego przedmiotu lub rodzaju zajęć, w tej samej lub innej szkole,
  • udziału w formach doskonalenia zawodowego określonych w zatwierdzonym planie rozwoju zawodowego,
  • korzystania z pomocy merytorycznej i metodycznej poradni psychologiczno-pedagogicznej lub innych placówek i instytucji oświatowych
§ 4 ust. 1 rozporządzenia
Zobowiązanie nauczyciela do zmiany planu rozwoju zawodowego W szczególnie uzasadnionych przypadkach, w trakcie stażu, dyrektor szkoły może pisemnie zobowiązać nauczyciela do zmiany planu rozwoju zawodowego, w terminie nie krótszym niż 5 dni § 4 ust. 3 rozporządzenia
Zmiana opiekuna stażu W szczególnie uzasadnionych przypadkach, w trakcie stażu, dyrektor szkoły może zmienić nauczycielowi opiekuna stażu § 4 ust. 3 rozporządzenia
Wspomaganie (wspieranie) nauczycieli realizujących staż W trakcie stażu dyrektor dokonuje obserwacji i omówienia co najmniej jednych prowadzonych przez nauczyciela zajęć § 4 ust. 2 rozporządzenia
Zatwierdzenie, na wniosek nauczyciela, zmian w jego planie rozwoju zawodowego W trakcie stażu nauczyciel może wprowadzać zmiany w planie rozwoju zawodowego za zgodą dyrektora szkoły. Dyrektor szkoły zatwierdza zmieniony planu rozwoju zawodowego w terminie 7 dni od dnia jego przedłożenia § 4 ust. 4 rozporządzenia
Wydanie nauczycielowi zaświadczenia w związku z postępowaniem egzaminacyjnym lub kwalifikacyjnym

Zaświadczenie dyrektora szkoły zawiera następujące informacje o: 

  • wymiarze zatrudnienia nauczyciela oraz nauczanym przez niego przedmiocie lub rodzaju prowadzonych zajęć w dniu wydania zaświadczenia oraz w okresie odbywania stażu, ze wskazaniem wszystkich szkół, w których nauczyciel odbywał staż, 
  • dacie zatwierdzenia planu rozwoju zawodowego nauczyciela i dacie złożenia przez nauczyciela sprawozdania z realizacji tego planu,
  • w przypadkach określonych w art. 9f ust. 2–4, art. 9d ust. 5–5a Karty Nauczyciela oraz art. 228 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe – o przyczynach wydłużenia okresu stażu wraz z powołaniem się na odpowiednią podstawę prawną oraz datami odpowiednio niepozostawania w stosunku pracy lub nieobecności w pracy.

W przypadku nauczycieli, których okres stażu wydłuży się ze względu na niepozostawanie w stosunku pracy lub nieobecności, dyrektor szkoły będzie zobligowany do odnotowania w zaświadczeniu przyczyny wydłużenia stażu wraz z podstawą prawną i datami odpowiednio niepozostawania w stosunku pracy lub nieobecności w pracy nauczyciela

§ 9 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia
Poświadczenie za zgodność z oryginałem dokumentów nauczyciela Do wniosku o podjęcie postępowania egzaminacyjnego lub kwalifikacyjnego dołącza się:
  • poświadczone przez dyrektora szkoły kopie dokumentów potwierdzających posiadane kwalifikacje zawodowe, a w przypadku nauczyciela kontraktowego lub nauczyciela mianowanego także poświadczoną kopię aktu nadania stopnia awansu zawodowego,
  • poświadczoną przez dyrektora szkoły kopię sprawozdania z realizacji planu rozwoju zawodowego,
  • poświadczoną przez dyrektora szkoły kopię oceny pracy dokonanej po zakończeniu stażu, uwzględniającej stopień realizacji planu rozwoju zawodowego nauczyciela
oraz
  • poświadczoną przez dyrektora szkoły kopię dyplomu lub świadectwa potwierdzającego zaawansowaną znajomość języka obcego w rozumieniu przepisów w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli – jeżeli nauczyciel realizował zadanie, o którym mowa w § 8 ust. 2 pkt 3 lit. c
§ 9 ust. 1 pkt 3 i 4 oraz § 9 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia
Zapewnienie udziału eksperta w postępowaniu egzaminacyjnym nauczyciela stażysty Organ powołujący komisję egzaminacyjną dla nauczyciela ubiegającego się o stopień awansu zawodowego nauczyciela kontraktowego zapewnia w niej udział eksperta posiadającego kwalifikacje z zakresu psychologii lub pedagogiki, w tym pedagogiki specjalnej § 10 ust. 1 rozporządzenia
Przydzielenie opiekuna stażu Nauczycielowi stażyście i nauczycielowi kontraktowemu odbywającemu staż dyrektor szkoły przydziela spośród nauczycieli mianowanych lub dyplomowanych opiekuna, z tym że w przedszkolach, szkołach i placówkach prowadzonych przez podmioty inne niż jednostki samorządu terytorialnego opiekunem nauczyciela stażysty i nauczyciela kontraktowego może być również nauczyciel zajmujący stanowisko kierownicze art. 9c ust. 4 KN
Ustalenie oceny dorobku zawodowego nauczyciela za okres stażu

Praca nauczyciela podlega ocenie. Oceny pracy nauczyciela dokonuje się: 

  • po zakończeniu stażu na stopień nauczyciela kontraktowego, nauczyciela mianowanego i nauczyciela dyplomowanego,
  • po zakończeniu dodatkowego stażu, o którym mowa w art. 9g ust. 8.

Dyrektor szkoły jest obowiązany dokonać oceny pracy nauczyciela za okres stażu w terminie nie dłuższym niż 21 dni od dnia złożenia sprawozdania za okres stażu. Przy dokonywaniu oceny dyrektor:

  • zasięga opinii rady rodziców, z wyjątkiem szkół i placówek, w których nie tworzy się rad rodziców,
  • w przypadku nauczyciela stażysty i nauczyciela kontraktowego – zasięga opinii opiekuna stażu o dorobku zawodowym nauczyciela za okres stażu,
  • może zasięgnąć opinii samorządu uczniowskiego,
  • na wniosek nauczyciela zasięga, a z własnej inicjatywy może zasięgnąć opinii właściwego doradcy metodycznego na temat pracy nauczyciela, a w przypadku braku takiej możliwości – opinii innego nauczyciela dyplomowanego lub mianowanego, a w przypadku nauczyciela publicznego kolegium pracowników służb społecznych – opinii opiekuna naukowo-dydaktycznego
art. 6a KN
Nadanie/odmowa nadania stopnia nauczyciela kontraktowego Nauczycielom spełniającym warunki niezbędne do uzyskania stopnia nauczyciela kontraktowego dyrektor szkoły w drodze decyzji administracyjnej nadaje stopień nauczyciela kontraktowego art. 9b ust. 4 KN
W przypadku niespełnienia przez nauczyciela warunków niezbędnych do uzyskania stopnia nauczyciela kontraktowego dyrektor szkoły odmawia nauczycielowi w drodze decyzji administracyjnej nadania stopnia awansu zawodowego art. 9b ust. 6 KN
Wpisanie do arkusza organizacyjnego szkoły informacji o realizowanych przez nauczycieli awansach zawodowych Dyrektor szkoły corocznie w arkuszu organizacyjnym szkoły podaje liczbę nauczycieli, w podziale na stopnie awansu zawodowego, przystępujących do postępowań kwalifikacyjnych lub egzaminacyjnych w roku szkolnym, którego dotyczy dany arkusz organizacyjny, oraz wskazuje terminy złożenia przez nauczycieli wniosków o podjęcie tych postępowań art. 9d ust. 8 KN
Wydanie nowego aktu nadania stopnia awansu zawodowego Nauczycielowi kontraktowemu, który w trakcie pracy zawodowej uzyskał wyższy poziom wykształcenia niż określony w akcie nadania stopnia awansu zawodowego, dyrektor szkoły wydaje na wniosek nauczyciela nowy akt nadania odpowiedniego stopnia awansu zawodowego, uwzględniający uzyskany poziom wykształcenia art. 9f ust. 1 KN
Przeprowadzenie postępowania egzaminacyjnego dla nauczyciela ubiegającego się o stopień nauczyciela kontraktowego Komisję egzaminacyjną dla nauczycieli ubiegających się o awans na stopień nauczyciela kontraktowego powołuje dyrektor szkoły. 
W skład komisji wchodzą: 
  • dyrektor lub wicedyrektor szkoły, jako przewodniczący komisji,
  • przedstawiciel organu sprawującego nadzór pedagogiczny,
  • przedstawiciel organu prowadzącego szkołę,
  • ekspert z listy ekspertów prowadzonej przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania,
  • opiekun stażu
art. 9g ust. 1, 4 i 5 KN oraz § 13, 14 i 15 rozporządzenia
Zapewnienie obsługi administracyjno-biurowej oraz finansowania komisji egzaminacyjnej Organ, który powołał komisję egzaminacyjną lub komisję kwalifikacyjną, zapewnia jej obsługę administracyjno-biurową oraz pokrywa wydatki związane z jej działalnością § 14 ust. 3 rozporządzenia
Przeprowadzenie analizy formalnej wniosku o podjęcie postępowania egzaminacyjnego Dyrektor szkoły lub właściwy organ nadający stopień awansu zawodowego przeprowadza analizę formalną wniosku o podjęcie postępowania egzaminacyjnego i dokumentacji złożonej przez nauczyciela ubiegającego się o stopień nauczyciela kontraktowego. 
Jeżeli wniosek o podjęcie postępowania egzaminacyjnego lub dokumentacja nie spełniają wymagań formalnych, dyrektor szkoły wskazuje szczegółowo stwierdzone braki i wzywa nauczyciela do ich usunięcia w terminie 7 dni, wraz z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków w terminie spowoduje pozostawienie wniosku bez rozpoznania
§ 11 ust. 1 i 2 rozporządzenia
Powiadomienie nauczyciela o terminie postępowania egzaminacyjnego Dyrektor szkoły powiadamia nauczyciela ubiegającego się o stopień nauczyciela kontraktowego, który złożył wniosek o podjęcie postępowania egzaminacyjnego, o terminie i miejscu przeprowadzenia egzaminu na co najmniej 7 dni przed datą posiedzenia komisji § 11 ust. 3 rozporządzenia
Udział w pracach komisji prowadzących postępowanie egzaminacyjne lub kwalifikacyjne odpowiednio dla nauczycieli ubiegających się o stopień nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego Dyrektor szkoły wchodzi w skład komisji egzaminacyjnych dla nauczycieli ubiegających się o stopień nauczyciela mianowanego i komisji kwalifikacyjnych dla nauczycieli ubiegających się o stopień nauczyciela dyplomowanego art. 9g ust. 2 i 3 KN
Wydanie aktu nadania stopnia nauczyciela kontraktowego Dyrektor szkoły po zakończonym postępowaniu egzaminacyjnym wydaje nauczycielowi akt nadania stopnia nauczyciela kontraktowego wg wzoru ministerialnego § 16 ust. 2 i 3 rozporządzenia

Obowiązków dyrektora związanych z awansem zawodowym nauczycieli zatrudnionych w prowadzonej przez niego szkole/placówce jest sporo. Aby nauczycielskie staże przebiegały zgodnie z prawem, dyrektor powinien monitorować proces ich awansu zawodowego. Umożliwi to prawidłową, systematyczną realizację działań przyjętych przez nauczycieli do wykonania w planach rozwoju zawodowego oraz pozwoli na właściwe ich dokumentowanie. Ponadto stała obserwacja awansu zawodowego nauczycieli wpisuje się we właściwie prowadzony przez dyrektora nadzór pedagogiczny, który jest jego ustawowym obowiązkiem.

Przypisy