Przechodzenie ucznia ze szkoły jednego typu do drugiej

Komentowany przepis wyróżnia więc trzy sytuacje:
1) przejście ucznia między szkołami publicznymi lub szkołami niepublicznymi o uprawnieniach szkoły publicznej tego samego typu,
2) przejście do szkoły publicznej (niepublicznej o uprawnieniach szkoły publicznej) innego typu,
3) przejście na odpowiedni poziom edukacji ze szkoły niepublicznej nieposiadającej uprawnień szkoły publicznej do szkoły publicznej lub szkoły niepublicznej posiadającej uprawnienia szkoły publicznej.

O przyjęciu ucznia decyduje dyrektor, choć odpowiednie stosowanie art. 20 a ust. 3 wymaga zgody organu prowadzącego, gdyby przyjęcie ucznia wiązało się ze zmianami organizacyjnymi wywołującymi skutki finansowe. Podstawowym warunkiem przyjęcia do szkoły innego typu niż dotychczasowa jest przedstawienie kopii arkusza ocen ucznia poświadczonej za zgodność z oryginałem przez dyrektora szkoły, do której uczeń uczęszczał, lub zaświadczenia o przebiegu nauczania ucznia.

W przypadku przechodzenia ucznia ze szkoły publicznej lub szkoły niepublicznej o uprawnieniach szkoły publicznej jednego typu do szkoły publicznej innego typu można przeprowadzić egzamin klasyfikacyjny. 

Przeprowadzenie egzaminu klasyfikacyjnego jest obowiązkowe tylko w jednym wypadku, a mianowicie kiedy uczeń szkoły niepublicznej nieposiadającej uprawnień szkoły publicznej jest przyjmowany do odpowiedniej klasy lub na odpowiedni semestr szkoły publicznej. Rozwiązanie takie może wynikać z potrzeby uwiarygodnienia wyników nauczania w szkole, która funkcjonuje poza oficjalnym systemem szkolnym. 

W przypadkach określonych w wyróżnionym fragmencie nie można mówić o „cofnięciu” ucznia do klasy programowo niższej, gdyż to przepisy zawarte w rozporządzeniu wskazują dyrektorowi szkoły, do jakiej klasy może przyjąć ucznia, gdy w trakcie kształcenia z jakiegoś powodu zmienia typ szkoły. 

Gdyby chcieć przyjąć, że dyrektor szkoły w takich sytuacjach ma większą autonomię co do przydzielania ucznia do poszczególnych klas, rozporządzenie musiałoby zawierać sformułowanie, że że uczeń „powinien” być przyjęty. Natomiast przepisy jednoznacznie wskazują dyrektorowi szkoły, do jakiej klasy może przyjąć ucznia, nie pozostawiając mu pola do innej interpretacji.

W sytuacji gdy uczeń szkoły podstawowej, gimnazjum lub szkoły ponadgimnazjalnej, niepublicznej o uprawnieniach szkoły publicznej, nie otrzymał promocji do klasy programowo wyższej, a w przypadku szkoły policealnej dla młodzieży lub szkoły dla dorosłych, niepublicznej o uprawnieniach szkoły publicznej − na semestr programowo wyższy, może być przyjęty na semestr programowo wyższy publicznej szkoły podstawowej, publicznego gimnazjum lub publicznej szkoły ponadgimnazjalnej, jeśli ze wszystkich obowiązkowych zajęć edukacyjnych realizowanych w oddziale szkoły publicznej tego samego typu, do której przechodzi, uzyskał pozytywne roczne oceny klasyfikacyjne. 

Wyjątek ten nie ma zastosowania w sytuacji, gdy uczeń uzyskał negatywną roczną ocenę klasyfikacyjną z języka obcego nowożytnego realizowanego w oddziale szkoły, do której przechodzi, jako obowiązkowe zajęcia edukacyjne.

Z kolei w sytuacji gdy uczeń szkoły publicznej lub niepublicznej o uprawnieniach szkoły publicznej, który ze wszystkich obowiązkowych zajęć edukacyjnych realizowanych w oddziale szkoły publicznej tego samego typu albo szkoły publicznej innego typu, do której przechodzi, uzyskał pozytywne roczne oceny klasyfikacyjne, ale z powodu uzyskania negatywnych rocznych ocen klasyfikacyjnych z języka mniejszości narodowej lub etnicznej albo języka regionalnego nie otrzymał promocji do klasy programowo wyższej, może być przyjęty do klasy programowo wyższej odpowiedniego typu szkoły publicznej pod warunkiem, że nie będzie kontynuować nauki języka mniejszości narodowej lub etnicznej albo języka regionalnego w tej klasie.

Jeżeli uczeń w szkole ponadgimnazjalnej, z której przechodzi, zrealizował obowiązkowe zajęcia edukacyjne:

• ogólnokształcące w zakresie podstawowym, a w oddziale szkoły, do której przechodzi, zajęcia te są realizowane w zakresie rozszerzonym,
• z zakresu kształcenia zawodowego w węższym zakresie niż w oddziale szkoły, do której przechodzi, zobowiązany jest do uzupełnienia różnic programowych z obowiązkowych zajęć edukacyjnych realizowanych w oddziale szkoły, do której uczeń przechodzi, na warunkach ustalonych przez nauczycieli prowadzących obowiązkowe zajęcia edukacyjne w tym oddziale.
• Z kolei w sytuacji gdy mamy do czynienia z uczniem, który w szkole, z której przechodzi, nie realizował obowiązkowych zajęć edukacyjnych, które zostały zrealizowane w oddziale szkoły, do której przechodzi, dyrektor szkoły zapewnia uczniowi warunki do zrealizowania treści nauczania z tych zajęć do końca danego etapu edukacyjnego.

Jeżeli z powodu rozkładu zajęć edukacyjnych lub innych ważnych przyczyn dyrektor nie jest w stanie zapewnić uczniowi przechodzącemu do szkoły publicznej innego typu warunków do zrealizowania treści nauczania z obowiązkowych zajęć edukacyjnych, które zostały zrealizowane w oddziale szkoły, do której uczeń przechodzi, dla ucznia przeprowadza się egzamin klasyfikacyjny z tych zajęć.

Jeśli natomiast z jednej szkoły do drugiej przechodzi uczeń, który zrealizował obowiązkowe zajęcia edukacyjne i uzyskał pozytywną roczną ocenę klasyfikacyjną, a zajęcia te w drugiej szkole mają być dopiero realizowane, ucznia zwalnia się z obowiązku uczestniczenia w tych zajęciach albo zobowiązuje się go do uzupełnienia różnic programowych na warunkach ustalonych przez nauczycieli, którzy prowadzą obowiązkowe zajęcia edukacyjne w tym oddziale.