Wyposażenie świetlicy szkolnej

Z praktyki szkolnej

Świetlica szkolna to miejsce, w którym młody człowiek może w bezpiecznych i sprzyjających rozwojowi warunkach spędzić czas wolny. Niewątpliwie oprócz odpowiednich umiejętności i kompetencji kadry pracującej w świetlicy ogromny wpływ na atmosferę tam panującą ma wyposażenie wnętrza. 

Warto pamiętać, że pomieszczenie to powinno być dostosowane do potrzeb dzieci i młodzieży w różnym wieku, zapewniać im bezpieczne i przyjazne warunki oraz wpływać na ich rozwój. Zatem adaptacja i wyposażenie przestrzeni świetlicowej nie powinny być przypadkowym działaniem, ale w pełni zaplanowanym i przemyślanym procesem. Aby zapewnić uczniom odpowiednie warunki umożliwiające wszechstronny rozwój, nie należy zapominać również o ich potrzebach, które powinniśmy zaspakajać podczas pobytu dzieci w świetlicy:

  • kształtowanie się poczucia kompetencji, siły sprawczej i różnorodnych umiejętności; 
  • potrzeba bycia lubianym i kształtowania się pozytywnej samooceny;
  •  potrzeba przynależności do grupy;
  •  potrzeba poznawania świata;
  • potrzeba ruchu;
  • potrzeba bliższej relacji z wybranymi członkami grupy;
  • potrzeba aktywności i ekspresji twórczej;
  • potrzeba poczucia bezpieczeństwa;
  • potrzeba regulacji zachowań i emocji.

Tabela 1. Wyposażenie świetlicy

Podział pomieszczenia – strefa1 Przykładowe wyposażenie
Strefa porządkowa, w której umieszczone powinny być meble mające wpływ na ład i klasyfikację przedmiotów. Strefa ta musi znajdować się blisko wejścia
  • szafki – ciekawym rozwiązaniem jest zastosowanie szafek z zasuwanymi drzwiami, co wpływa na estetykę świetlicy;
  • półki;
  • regały;
  • miejsce na plecaki;
  • koszyk lub pudełko z przyborami do zabaw na powietrzu (piłki, skakanki, paletki, gumy do skakania, kreda).

Dzięki działalności w tej strefie uczeń będzie mógł nabywać umiejętność przestrzegania norm i zasad panujących w świetlicowej społeczności.

Strefa kręgu, wyposażona w miękki dywan, na którym organizuje się zajęcia, zabawy integracyjne, omawia ważne sprawy świetlicowe; to także miejsce na ćwiczenia relaksacyjne, słuchanie bajek i swobodne zabawy dzieci
  • dywan lub mata w zależności od tego, czy dzieci uczęszczające do świetlicy są alergikami. Watro pamiętać, że rozwiązania zastępujące dywan najczęściej są nieco droższe lecz łatwiejsze do utrzymania w czystości, a co najważniejsze – niewywołujące reakcji uczuleniowej;
  • biblioteczka z książkami;
  • piłeczki do ugniatania w celu relaksacji;
  • magnetofon;
  • płyty z bajkami oraz muzyką relaksacyjną;
  • pomoce sensoryczne;
  • namiot lub baldachim, który zagwarantuje możliwość odpoczynku w samotności lub spotkań dzieci w wybranym gronie.

Ta strefa zapewni uczniom relaks, odpoczynek, wyciszenie, ale również będzie miała wpływ na rozwój życia społecznego i kontaktów rówieśniczych. Ponadto jest miejscem, gdzie dziecko czuje się niezwykle bezpieczne.  

Strefa zabawy, która powinna znajdować się w bezpośrednim sąsiedztwie ze strefą kręgu; to miejsce, w którym dzieci oddają się radosnym zabawom. W bezpośrednim sąsiedztwie powinna znaleźć się strefa audiowizualna, co pozwoli na oglądanie audycji telewizyjnych, przyjmując dowolną, wygodną pozycję na dywanie
  • zabawki (misie, lalki, klocki, samochody, domki dla lalek ); 
  • gry planszowe;
  • szafki lub pudła z grami i zabawkami;
  • koce i poduszki przydatne do czytania i odpoczynku;
  • piłkarzyki, bilard;
  • telewizor;
  • płyty z bajkami, audycjami telewizyjnymi, filmami, lekturami, 
  • kanapa.

Działalność podejmowana w tym miejscu jest okazją do rozrywki, stymulacji rozwoju, aktywności i ekspresji twórczej oraz nawiązywania relacji z członkami grupy.

Strefa nauki, gier i zabaw stolikowych, powinna być zorganizowana skrajnie po przeciwnej stronie do strefy zabawy, bliżej strefy porządkowej, w której znajdują się plecaki dzieci, co jest bardzo praktyczne podczas odrabiania zadań domowych
  • krzesła (należy zabezpieczyć ich taką ilość, aby bez problemu mogła zmieścić się cała świetlicowa grupa czyli 25 osób);
  • stoliki z widocznym podziałem na te do zabawy oraz te, przy których można odrobić zadanie domowe;
  • szafki z grami planszowymi (puzzle, memory);
  • przybory plastyczne do rysowania, malowania (kredki ołówkowe, pastele, świecowe, mazaki, farby plakatowe, olejne, akrylowe, pędzle, pojemniki na wodę);
  • kartki;
  • nożyczki;
  • kolorowanki;
  • bibuła;
  • plastelina;
  • modelina;
  • glina;
  • papier kolorowy
    – wszystkie materiały powinny być uporządkowane i zgodnie z klasyfikacją umieszczone 
    w odpowiednim pojemniku;
  • rowery stacjonarne,
  • sprzęt sportowy,
  • komputery,
  • namiot,
  • tablica,
  • kąciki tematyczne, np. przyrodniczy z uprawą roślin i hodowlą zwierząt, czytelniczo-literacki, konstrukcyjno- budowlany z klockami, plastyczny, teatralny z kukiełkami i pacynkami;
  • tablica aktywności i odpowiedniego zachowania;
  • kosz z przedmiotami codziennego użytku dla konstruktora, który stworzy z nich coś nowego i nada im całkiem inne zastosowanie.

Dzięki aktywności w tej strefie uczeń będzie mógł rozwijać koncentrację uwagi, umiejętności szkolne i poczucie odpowiedzialności – obowiązku, angażować różnorodne zmysły, stymulować rozwój, nabywać umiejętność samodzielnego działania oraz regulacji zachowania.

Strefa wystawy – dotyczy takich miejsc jak ściany, parapety; służy do ekspozycji prac plastycznych, technicznych, konstrukcyjnych i innych przes-trzennych oraz ważnych informacji bieżących lub tematycznych
  • tablice korkowe;
  • taśma dwustronna;
  • regał;
  • pinezki;
  • aparat fotograficzny – dzięki niemu można uwiecznić sukcesy uczniów na zdjęciach i strefę wystawy przenieść również do świata wirtualnego. Na stronie internetowej mogą być eksponowane zdjęcia prac uczniów.

Należy pamiętać, że zagospodarowanie miejsca na ekspozycje prac ma niezwykle motywacyjne walory.

Strefę nauczyciela zlokalizowaną tam, gdzie stoi biurko; w miejscu tym powinny być widoczne wszystkie strefy; w biurku przechowuje się dzienniki i inne ważne dokumenty, dlatego też wskazane jest zamykanie go na klucz
  • biurko i inne meble zamykane na klucz;
  • pomoce do zajęć (instrumenty, piłki, chusta animacyjna);
  • apteczka;
  • kubki na wodę;
  • segregatory;
  • materiały biurowe. 

Warto przeczytać:
NarPery A., Kmita D., Świetlica – szkolną przestrzenią czasu wolnego Funkcjonowanie świetlic szkolnych poradnik dla gmin i dyrektorów szkół, ORE, Warszawa 2014 r.

Przypisy