Równość w dostępie do edukacji stanowi jeden z fundamentów współczesnych systemów oświatowych. Jest obowiązkiem państw demokratycznych. Polska, podobnie jak inne kraje, jest zobowiązana do przestrzegania zarówno międzynarodowych standardów praw człowieka, jak i krajowych regulacji prawnych, które zapewniają równość w systemie edukacji. W niniejszym artykule na wstępie przyjrzymy się aktom prawnym, które regulują kwestię równości w polskim systemie oświatowym, odwołując się zarówno do międzynarodowych dokumentów, jak i Konstytucji RP oraz ustawy Prawo oświatowe. W dalszej części wymienię obszary, w których najczęściej dochodzi do nierówności.
POLECAMY
Międzynarodowe akty prawne dotyczące równości w edukacji
Jednym z pierwszych aktów, które należy wymienić, jest Powszechna Deklaracja Praw Człowieka (1948), w której w art. 26 zapisano: „każdy człowiek ma prawo do nauki”, a nauka powinna być bezpłatna przynajmniej na poziomie podstawowym. Deklaracja podkreśla również, że edukacja powinna być dostępna dla wszystkich, a jej celem jest pełny rozwój osobowości człowieka oraz wzmocnienie poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności. Kolejnym bardzo ważnym dokumentem prawa międzynarodowego jest Konwencja o Prawach Dziecka (1989), ratyfikowana przez Polskę, która w art. 28 stwierdza, że każde dziecko ma prawo do edukacji, a państwa-strony zobowiązują się do zapewnienia dostępu do bezpłatnej nauki na poziomie podstawowym dla wszystkich. Konwencja podkreśla również, że edukacja powinna być dostępna bez jakiejkolwiek dyskryminacji ze względu na płeć, pochodzenie etniczne, niepełnosprawność czy status społeczny. W art. 13 Międzynarodowego Paktu Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych (1966) podkreśla się, że „wszyscy mają prawo do nauki”, a edukacja powinna mieć na celu pełny rozwój ludzkiej osobowości oraz poczucie jej godności. Podobnie jak wcześniejsze dokumenty, pakt zakłada eliminację wszelkiej dyskryminacji w dostępie do edukacji.
Polskie akty prawne dotyczące równości w edukacji
W naszym kraju podstawowym i najważniejszym dokumentem, w którym można znaleźć zapisy o równości, jest Konsty...
