Pozafinansowe docenianie nauczycieli jako element polityki kadrowej dyrektora szkoły. Efektywne sposoby na motywowanie i nagradzanie pracowników

Motywacja stanowi siłę motoryczną wszelkich ludzkich zachowań i działań. Jest niezbędnym i jednym z najważniejszych czynników wzrostu efektywności pracy. Niejednokrotnie celowo tworzony jest w organizacji układ będący kompozycją instrumentów pobudzania pracowników i bardzo często jest to niezbędny warunek sukcesu danej organizacji. Stanowi to układ bodźców, środków i warunków, które mają zachęcić pracowników do angażowania się w swoją pracę i obowiązki służbowe w sposób najkorzystniejszy dla danej konkretnej organizacji i jednocześnie dający pracownikom osobiste zadowolenie. 
Gdy mówi się o metodach zachęcania ludzi do pracy, pierwszym skojarzeniem jest zazwyczaj płacowe motywowanie pracowników. Wysoka pensja, a także różnego typu premie i dodatki bezsprzecznie mają ogromne znaczenie dla poczucia satysfakcji i efektywnego wykonywania obowiązków służbowych. Równie istotne jest jednak pozafinansowe motywowanie pracowników, które może być realizowane na rozmaite sposoby. Motywacja pracowników składa się z wielu czynników – nie tylko finansowych czy chęci zadowolenia, lecz także z potrzeby osiągnięć i znaczenia pracy, dlatego systemy motywacyjne powinny oferować szeroką gamę rozwiązań dostosowanych do różnych potrzeb pracowniczych. Należy dążyć do tego, aby proces motywowania pracowników przebiegał w sposób sprawny i przyczyniał się do prawidłowej realizacji zadań i celów danej organizacji. Ważnym elementem skutecznego motywowania pracowników w organizacji jest docenianie ich dokonań. Nie chodzi tu jedynie o finansową gratyfikację, ale również o pochwały i wyróżnienia. Przełożony powinien zauważać starania swoich pracowników i zwracać uwagę na ich profesjonalizm i sukcesy, gdyż taki sposób motywowania pracowników wpływa pozytywnie na cały zespół. 
Motywacja pozafinansowa to nagradzanie pracowników za dobrą pracę poprzez zapewnienie im poczucia pewności, że są częścią całej firmy i nie można się bez nich obejść, a także zagwarantowanie stabilności zatrudnienia i dobrej atmosfery pracy. Odwołuje się ona do bardziej złożonych potrzeb człowieka, takich jak potrzeba osiągnięć, przynależności czy też uznania. Należy zatem uznać, że docenianie dokonań pracowników stanowi bardzo istotny element nie tylko procesu motywacyjnego, ale również procesu zarządzania zasobami ludzkimi, jakim jest model kapitału ludzkiego. W literaturze przedmiotu docenianie pracowników definiowane jest również jako wyrażanie uznania. Należy jednak zauważyć, że istnieje istotna różnica pomiędzy pochwałą a wyrażeniem uznania. Pochwała może być ustna lub pisemna, natomiast wyrażenie uznania może (a nawet powinno) przyjąć formę dyplomu, medalu, odznaki, pucharu lub innego materialnego dowodu, który pośrednio nobilituje pracownika w oczach osób trzecich. W niniejszym materiale skoncentrujemy się na takiej właśnie formie wyrażania uznania nauczycielom. 
Należy zauważyć, że w wymiarze indywidualnym przyznane wyróżnienie wypełnia wiele funkcji: umacnia wiarę człowieka we własne możliwości, realizuje potrzebę uznania i sukcesu, zachęca do podejmowania zadań trudniejszych, d...