Chcesz dowiedzieć się więcej? Weź udział w II OGÓLNOPOLSKIM CERTYFIKOWANYM KONGRESIE WARSZTATOWYM DLA DYREKTORÓW ORAZ KADRY ZARZĄDZAJĄCEJ SZKÓŁ I PRZEDSZKOLI PUBLICZNYCH!
Wśród ostatnio prowadzonych akcji kontrolnych NIK przyglądał się zwłaszcza efektom wdrożenia zmian w systemie edukacji. Na 2020 r. planowane są kolejne kontrole, w trakcie których NIK będzie koncentrować się przede wszystkim na tych obszarach funkcjonowania oświaty, które aktualnie w sposób szczególny mogą powodować nieprawidłowości, np. w związku z istotną zmianą przepisów i ze zmianami organizacyjnymi koniecznymi do ich wdrożenia. Nie należy zatem spodziewać się, że w najbliższym czasie kontrole NIK ustaną. Oznacza to, że wszystkie szkoły i przedszkola powinny znać przynajmniej podstawowe zasady, zgodnie z którymi NIK przeprowadza kontrole.
Zakres funkcjonowania Najwyższej Izby Kontroli
Najwyższa Izba Kontroli jest naczelnym organem kontroli państwowej. Zasady jej funkcjonowania zostały uregulowane w ustawie z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 489 z późn. zm.). Do zadań NIK należy kontrolowanie działalności m.in. państwowych oraz samorządowych jednostek organizacyjnych (w tym działających w formie jednostek budżetowych szkół i przedszkoli) – art. 2 ustawy o NIK. Najwyższa Izba Kontroli ma ponadto prawo kontrolowania działalności innych jednostek organizacyjnych i podmiotów gospodarczych w zakresie, w jakim wykorzystują one majątek lub środki państwowe albo komunalne (np. NIK przeprowadza kontrole w zakresie przyznawania dotacji dla szkół niepublicznych).
Działania NIK nie są prowadzone w sposób przypadkowy. Zgodnie z art. 6 ustawy o NIK organ ten wykonuje swoje zadania na podstawie rocznego planu pracy. Pracownicy NIK badają aktualne zmiany w przepisach, analizują sytuację w danym obszarze zainteresowań, a następnie, na podstawie tak zdobytej wiedzy, wybierają tematy kontroli. Dla przykładu: w planie pracy na 2020 r. zaplanowane są kontrole w następujących tematach:
- kształcenie w szkołach specjalnych (czy kształcenie w szkołach specjalnych jest realizowane w sposób prawidłowy oraz czy wspiera adaptację uczniów do dorosłego życia) – realizacja kontroli zaplanowana jest na I i II kwartał 2020 r.;
- organizacja pracy nauczycieli w szkołach publicznych (czy organizacja pracy nauczycieli sprzyja właściwej realizacji ich zadań) – realizacja kontroli zaplanowana jest na IV kwartał 2020 r. i I kwartał 2021 r.
Dodatkowo NIK ma możliwość przeprowadzania doraźnych kontroli, szczególnie gdy pojawia się potrzeba szybkiego zbadania problemów dotykających sfer ważnych dla funkcjonowania państwa. Kontrole doraźne mogą poprzedzać przeprowadzenie kontroli planowej na szerszą skalę bądź też mogą mieć charakter skargowy – w sytuacji gdy do NIK napływają liczne skargi i wnioski dotyczące danego problemu (np. kontrole stacji sanitarno-epidemiologicznych w zakresie prawidłowego wykorzystywania środków przeznaczonych do walki
z tzw. dopalaczami). Szczegółowy program kontroli zatwierdza prezes lub wiceprezes NIK (art. 28a ust. 1 ustawy o NIK).
Rozpoczęcie postępowania kontrolnego
Postępowanie kontrolne, podobnie jak zasady funkcjonowania NIK, zostało uregulowane w ustawie o NIK. Celem kontroli jest ustalenie stanu faktycznego w zakresie działalności kontrolowanej jednostki, rzetelne udokumentowanie tej działalności, a także przeprowadzenie oceny kontrolowanej działalności (art. 28 ustawy o NIK). Aby usprawnić przeprowadzenie bądź przygotowanie postępowania kontrolnego, przepisy nakładają na kierownika jednostki kontrolowanej (dyrektora danej szkoły lub przedszkola) szereg obowiązków (art. 29 ustawy o NIK). Mają oni przede wszystkim obowiązek niezwłocznego przedłożenia, na żądanie NIK, wszelkich dokumentów i materiałów, w tym na nośnikach elektronicznych, niezbędnych do przygotowania lub przeprowadzenia kontroli. Dyrektorzy mają ponadto obowiązek umożliwienia NIK dostępu do baz danych.
Przepisy wyposażyły kontrolerów NIK ponadto w szereg uprawnień, dzięki którym mają oni prawo do:
- swobodnego wstępu do obiektów i pomieszczeń jednostek kontrolowanych;
- wglądu do wszelkich dokumentów związanych z działalnością jednostek kontrolowanych, pobierania oraz zabezpieczania dokumentów i innych materiałów dowodowych, z zachowaniem przepisów o tajemnicy ustawowo chronionej;
- przeprowadzania oględzin obiektów, składników majątkowych i przebiegu określonych czynności;
- wzywania i przesłuchiwania świadków;
- żądania udzielenia wyjaśnień przez osoby, które wykonują lub wykonywały pracę na podstawie stosunku pracy lub innej umowy w jednostkach kontrolowanych;
- zasięgania w związku z przygotowywaną lub przeprowadzaną kontrolą informacji oraz żądania dokumentów od jednostek niekontrolowanych, a także żądania wyjaśnień od pracowników tych jednostek;
- korzystania z pomocy biegłych i specjalistów;
- zwoływania narad w związku z przeprowadzaną kontrolą;
- przetwarzania danych osobowych z wyjątkiem danych ujawniających poglądy polityczne, przekonania religijne lub światopoglądowe, jak również danych genetycznych, o nałogach, o seksualności lub o orientacji seksualnej.
Postępowanie kontrolne nie jest przeprowadzane przez przypadkowe osoby. Zgodnie z art. 30 ust. 1 ustawy o NIK może być ona przeprowadzana przez pracowników NIK zatrudnionych na stanowiskach:
- dyrektorów kontrolnych jednostek organizacyjnych Najwyższej Izby Kontroli;
- wicedyrektorów kontrolnych jednostek organizacyjnych Najwyższej Izby Kontroli;
- radców Prezesa Najwyższej Izby Kontroli;
- doradców prawnych, ekonomicznych i technicznych;
- głównych specjalistów kontroli państwowej;
- specjalistów kontroli państwowej;
- starszych inspektorów kontroli państwowej;
- inspektorów kontroli państwowej;
- młodszych inspektorów kontroli państwowej.
Pracownicy NIK przeprowadzający kontrolę powinni przeprowadzać kontrolę wyłącznie na podstawie legitymacji służbowej (pracownicy wskazani powyżej w pkt 1–4) bądź na podstawie legitymacji służbowej i imiennego upoważnienia do przeprowadzenia kontroli (pracownicy NIK zatrudnieni na stanowiskach wskazanych w pkt 5–9 powyżej).
WAŻNE
Należy zwrócić uwagę, czy upoważnienie zostało wystawione przez uprawnioną do tego osobę, wśród których znajdują się prezes i wiceprezesi NIK, dyrektorzy i wicedyrektorzy kontrolnych jednostek organizacyjnych NIK.
Upoważnienie wystawione przez powyższe podmioty powinno zawierać co najmniej informacje, o których mowa w art. 30 ust. 4 ustawy o NIK, a więc:
- imię i nazwisko kontrolera oraz kontrolną jednostkę organizacyjną Najwyższej Izby Kontroli;
- podstawę prawną podjęcia kontroli;
- numer i tytuł kontroli;
- zakres przedmiotowy i okres objęty kontrolą;
- nazwę i adres jednostki kontrolowanej.
Należy zwrócić szczególną uwagę, czy osoba przedstawiająca się za kontrolera NIK ma wszystkie niezbędne i kompletne uprawnienia. W przypadku gdy dyrektor ma wątpliwości, powinien skontaktować się z właściwą delegaturą NIK w celu ich wyjaśnienia. Zgodnie z art. 98 ustawy o NIK w przypadku utrudniania wykonywania kontrolerowi NIK czynności służbowych (np. przez niewpuszczenie na teren przedszkola) grozi kara grzywny, kara ograniczenia wolności bądź nawet kara pozbawienia wolności do lat trzech.
Przeprowadzanie postępowania kontrolnego
Zgodnie z art. 32 ustawy o NIK postępowanie kontrolne jest przeprowadzane w godzinach pracy szkoły lub przedszkola. W wyjątkowych sytuacjach, gdy wymaga tego dobro kontroli (ustawodawca niestety nie precyzuje, co dokładnie należy rozumieć pod tym pojęciem), kontrola może się odbyć także w dniach wolnych od pracy i poza godzinami pracy. W takiej sytuacji jednak jednostka kontrolowana ma prawo do uzyskania zwrotu kosztów wynagrodzenia dla pracowników, którzy zostali zobowiązani do uczestniczenia w postępowaniu kontrolnym prowadzonym w dniach wolnych od pracy i poza godzinami pracy (art. 34 ust. 1 ustawy o NIK). Umotywowany wniosek o pokrycie kosztów powinien zostać złożony przez dyrektora kontrolowanej jednostki oświatowej do dyrektora właściwej jednostki kontrolnej NIK w terminie 14 dni od dnia otrzymania wystąpienia pokontrolnego. Zachowanie terminu jest bardzo ważne, ponieważ w przeciwnym razie kontrolowane przedszkole utraci roszczenie o zwrot kosztów (art. 34 ust. 2 ustawy o NIK). Dodatkowo kontrolowana przez NIK szkoła bądź przedszkole może dochodzić zwrotu kosztów związanych z korzystaniem przez kontrolera z urządzeń technicznych oraz środków transportu.
Postępowanie kontrolne NIK przeprowadza na ogół w siedzibie jednostki kontrolowanej (art. 32 ust. 1 ustawy o NIK). Możliwe jest jednak, by całe postępowanie bądź jego poszczególne czynności zostały przeprowadzone, w miarę potrzeby, również w siedzibie jednostki organizacyjnej NIK (art. 32 ust. 2 ustawy o NIK). Gdy kontrola odbywa się w szkole lub przedszkolu, dyrektor powinien zapewnić kontrolerowi możliwość swobodnego poruszania się po terenie placówki bez obowiązku uzyskiwania jakichkolwiek przepustek (art. 33 ust. 1 ustawy o NIK). Dyrektor powinien także zapewnić kontrolerowi warunki i środki niezbędne do sprawnego przeprowadzenia kontroli. Oznacza to w szczególności konieczność niezwłocznego przedstawienia żądanych przez niego dokumentów i materiałów, terminowe udzielanie wyjaśnień przez pracowników, udostępnianie urządzeń technicznych oraz środków transportu wraz z obsługą. Jeżeli jest to niezbędne, należy kontrolerowi udostępnić oddzielne pomieszczenie wraz z odpowiednim wyposażeniem (art. 33 ust. 2 ustawy o NIK).
Zebrane przez kontrolera dowody (w szczególności dokumenty, zabezpieczone rzeczy, wyniki oględzin, zeznania świadków, opinie biegłych oraz pisemne wyjaśnienia i oświadczenia) dokumentowane są przez niego w aktach kontroli. Dowody mają posłużyć do prawidłowego ustalenia stanu faktycznego sprawy. Oprócz dowodów w aktach kontroli znajdują się: upoważnienie do przeprowadzenia kontroli, notatki służbowe, a także wystąpienia pokontrolne (o czym mowa niżej), zastrzeżenia i dokumenty związane z ich rozpatrywaniem. Należy pamiętać, że zgodnie z art. 35a ust. 3 ustawy o NIK kierownik kontrolowanej jednostki bądź osoba przez niego upoważniona ma prawo wglądu do akt kontroli i sporządzania z nich odpisów.
Z przeprowadzonych przez kontrolera czynności dowodowych sporządzany jest przez niego protokół (gdy ustawa tak stanowi, np. w przypadku przyjęcia ustnych wyjaśnień – art. 40 ust. 6 ustawy o NIK). Zgodnie z art. 35b ust. 2 powinien on zawierać:
- oznaczenie czynności, czasu i miejsca jej przeprowadzania oraz osób w niej uczestniczących;
- opis przebiegu czynności wraz z oświadczeniami i wnioskami osób w niej uczestniczących;
- opis innych istotnych okoliczności dotyczących przebiegu czynności.
Protokół, a także każda jego strona powinny zostać podpisane przez osoby biorące udział w czynności dowodowej. Przed podpisaniem kontroler powinien dać protokół do przeczytania osobom biorącym udział w czynności dowodowej albo odczytać go tym osobom (art. 35b ust. 3 ustawy o NIK). Osoby te mogą następnie, przed podpisaniem protokołu, zażądać sprostowania jego treści. Jakiekolwiek skreślenia lub uzupełnienia w protokole wymagają omówienia podpisanego przez osoby uczestniczące w danej czynności. W przypadku gdy nie jest możliwe podpisanie protokołu (np. osoba uczestnicząca uprzednio w czynności wyjechała lub zmarła) bądź też odmawia ona podpisania protokołu, kontroler powinien uczynić o tym wzmiankę, podając przyczyny braku podpisu. W pozostałych przypadkach kontroler może sporządzić notatkę służbową albo wydruk potwierdzający przekazanie informacji w formie elektronicznej.
Zebrane w trakcie postępowania kontrolnego dowody powinny być przez kontrolera odpowiednio zabezpieczone (art. 36 ust. 1 ustawy o NIK). Jeżeli jest to konieczne dla prawidłowego zabezpieczenia dowodów, możliwe jest ich:
- oddanie na przechowanie kierownikowi lub innemu pracownikowi jednostki kontrolowanej za pokwitowaniem;
- przechowanie w jednostce kontrolowanej w oddzielnym, zamkniętym i opieczętowanym pomieszczeniu;
- zabranie z jednostki kontrolowanej za pokwitowaniem – przy czym ich zwrot powinien nastąpić za pokwitowaniem.
Kontroler ma także prawo do sporządzania niezbędnych do przeprowadzenia kontroli kopii dokumentów lub ich wyciągów, a także zestawień i obliczeń na podstawie dokumentów lub elektronicznych baz danych (art. 37 ust. 1 ustawy o NIK). Kontroler może również zażądać, by kopie, wyciągi lub zestawienia zostały sporządzone przez kierownika kontrolowanej jednostki w wyznaczonym terminie. Zgodność kopii i wyciągów z oryginałami potwierdza kierownik komórki organizacyjnej, w której znajdują się dokumenty, bądź upoważniona do tego osoba.
W przypadku gdy konieczne będzie ustalenie stanu faktycznego obiektów, innych składników majątkowych przedszkola albo przebiegu określonych czynności, kontroler ma prawo przeprowadzić oględziny (art. 39 ust. 1 ustawy o NIK). Powinny one być przeprowadzone w obecności kierownika komórki organizacyjnej odpowiedzialnego za przedmiot lub czynność poddane oględzinom. Jeżeli jest on nieobecny, oględziny powinny być przeprowadzone w obecności pracownika wyznaczonego przez dyrektora. Z oględzin sporządzany jest protokół, natomiast ich przebieg może być utrwalony za pomocą urządzeń technicznych służących do utrwalania obrazu lub dźwięku.
Możliwe jest również żądanie przez kontrolera od osób, które wykonują lub wykonywały pracę w przedszkolu na podstawie stosunku pracy lub innej umowy, udzielenia mu, w wyznaczonym terminie, ustnych lub pisemnych wyjaśnień w sprawach dotyczących przedmiotu kontroli (art. 40 ust. 1 ustawy o NIK). Pracownik ma możliwość odmówienia złożenia wyjaśnień tylko w ściśle określonych przypadkach, gdy:
- informacja jest objęta tajemnicą ustawowo chronioną inną niż tajemnica służbowa, do których dostęp NIK został wyłączony (w praktyce szkół i przedszkoli przypadek raczej niespotykany);
- wyjaśnienia te dotyczą faktów i okoliczności, których ujawnienie mogłoby narazić na odpowiedzialność karną lub majątkową wezwanego do złożenia wyjaśnień, a także jego małżonka albo osoby pozostającej z nim faktycznie we wspólnym pożyciu, krewnych i powinowatych do drugiego stopnia bądź osób związanych z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli.
Pisemne wyjaśnienia powinny być złożone po wskazaniu osoby je składającej, podaniu zajmowanego przez nią stanowiska w przedszkolu. Wyjaśnienia powinny być podpisane przez osobę je składającą. Z kolei z przyjęcia ustnych wyjaśnień kontroler NIK sporządza protokół. Oprócz takiej obowiązkowej formy udzielania informacji przez pracowników możliwe jest, na podstawie art. 41 ustawy o NIK, dobrowolne złożenie przez każdą osobę ustnego lub pisemnego oświadczenia, jeżeli dotyczy ono przedmiotu kontroli. W takiej sytuacji kontroler nie może odmówić jego przyjęcia.
Kolejnym uprawnieniem kontrolera NIK jest możliwość wezwania pracownika przedszkola do stawienia się w wyznaczonym miejscu i czasie w celu złożenia zeznań w charakterze świadka (art. 42 ust. 1 ustawy o NIK). Wezwanie do stawienia się powinno, zgodnie z art. 42 ust. 4 ustawy o NIK, określać:
- nazwę i adres kontrolnej jednostki organizacyjnej Najwyższej Izby Kontroli;
- imię, nazwisko i adres osoby wzywanej;
- podstawę prawną, charakter i cel wezwania;
- datę, godzinę i miejsce stawienia się;
- skutki prawne niezastosowania się do wezwania;
- imię, nazwisko i stanowisko służbowe wzywającego.
Wezwanie doręczane jest pocztą, a w sprawach niecierpiących zwłoki może zostać dokonane np. w formie elektronicznej bądź telefonicznie. Jeżeli pomimo prawidłowego wezwania świadek nie stawił się bez uzasadnionej przyczyny, kontroler NIK może na niego nałożyć karę pieniężną do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę (art. 48 ust. 1 ustawy o NIK).
Na takie postanowienie służy ukaranemu zażalenie. Postanowienie o ukaraniu może zostać uchylone przez kontrolera, jeżeli osoba wezwana usprawiedliwi swoje niestawiennictwo.
Oprócz zdobywania informacji od indywidualnych pracowników kontroler NIK ma możliwość zwołania, na podstawie art. 52 ustawy o NIK, narady z pracownikami. Narada powinna być zwołana wyłącznie w szczególnie uzasadnionych okolicznościach w celu omówienia kwestii związanych z przeprowadzaną kontrolą. O planowanej naradzie kontroler powinien uprzedzić dyrektora, uzgadniając z nim czas i miejsce narady z pracownikami.
Zakończenie postępowania kontrolnego
Po zebraniu koniecznych dowodów kontroler NIK przygotowuje wystąpienie pokontrolne, które zawiera wyniki przeprowadzonej przez niego kontroli (art. 53 ustawy o NIK). Treść wystąpienia pokontrolnego jest ściśle regulowana przez przepisy, zgodnie z którymi musi ono zawierać:
- numer i tytuł kontroli;
- imię i nazwisko oraz stanowisko służbowe kontrolera, nazwę właściwej jednostki kontrolnej oraz numer i datę upoważnienia do przeprowadzenia kontroli;
- oznaczenie jednostki kontrolowanej, jej adres oraz imię i nazwisko kierownika;
- zwięzły opis ustalonego stanu faktycznego i ocenę
- kontrolowanej działalności, w tym ustalone, na podstawie materiałów dowodowych znajdujących się w aktach kontroli, nieprawidłowości i ich przyczyny, zakres i skutki oraz osoby za nie odpowiedzialne;
- uwagi i wnioski w sprawie usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości;
- wzmiankę o przekazaniu informacji, o których mowa w art. 51 ust. 1 ustawy o NIK (informacja o stwierdzeniu bezpośredniego niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia ludzkiego albo powstania znacznej szkody w mieniu) oraz wzmiankę o podjętych w związku z tym działaniach zapobiegających i ich skutkach do czasu zakończenia kontroli albo o niepodjęciu takich działań;
- pouczenie o prawie zgłoszenia zastrzeżeń do wystąpienia pokontrolnego.
Wystąpienie pokontrolne musi być podpisane przez kontrolera prowadzącego kontrolę oraz dyrektora właściwej jednostki kontrolnej NIK. Jest ono sporządzane w dwóch egzemplarzach – jeden z nich jest przekazywany kierownikowi kontrolowanej jednostki, a drugi włącza się do akt kontroli.
W ciągu 21 dni od przekazania kierownikowi kontrolowanej jednostki wystąpienia pokontrolnego ma on możliwość zgłoszenia do niego umotywowanych zastrzeżeń (art. 54 ustawy o NIK). Powinny być one zgłoszone na piśmie do dyrektora właściwej jednostki kontrolnej NIK. Dyrektor jednostki kontrolnej NIK odmówi przyjęcia zastrzeżeń, jeżeli złożyła je nieuprawniona do tego osoba, jeżeli zastrzeżenie zostało złożone po terminie bądź jest niedopuszczalne z mocy ustawy – o czym powinien poinformować zgłaszającego. Na postanowienie o odmowie przyjęcia zastrzeżeń przysługuje zażalenie do prezesa NIK. Jeżeli jednak zastrzeżenie zostało poprawnie złożone, zostaje ono przekazane specjalnej komisji rozstrzygającej NIK, która rozpatruje je na posiedzeniu jawnym (zastrzeżenie może być także w całości uwzględnione przez zespół orzekający na posiedzeniu niejawnym). O terminie posiedzenia powinien być poinformowany kierownik kontrolowanej jednostki (art. 61a ust. 3 ustawy o NIK). Ma on także prawo głosu na posiedzeniu. Dla prawidłowego wyjaśnienia wszystkich kwestii związanych z rozpatrywanym zastrzeżeniem zespół orzekający może zażądać przedstawienia odpowiednich dokumentów. Po przeanalizowaniu sprawy zespół orzeka o uwzględnieniu zastrzeżeń (w całości lub w części) bądź o ich oddaleniu. Następnie podjęta przez zespół uchwała przekazywana jest kierownikowi jednostki kontrolowanej oraz dyrektorowi właściwej jednostki kontrolnej NIK (art. 61a ust. 8 ustawy o NIK). Na podstawie uchwały dyrektor jednostki kontrolnej NIK wprowadza odpowiednie zmiany w treści wystąpienia pokontrolnego, podpisuje zmienione wystąpienie, a następnie przekazuje je kierownikowi jednostki kontrolowanej (art. 61b ust. 1 ustawy o NIK). Do zmienionego wystąpienia pokontrolnego nie przysługuje już prawo zgłoszenia zastrzeżeń.
Oprócz zgłoszenia zastrzeżeń dyrektor kontrolowanej placówki bądź inna zainteresowana osoba ma możliwość wniesienia zażalenia na postanowienia wydane w trakcie przeprowadzania kontroli (art. 64a ustawy o NIK). Zażalenia przysługują na wskazane w ustawie o NIK postanowienia, do których należą m.in.:
- postanowienie o nałożeniu kary pieniężnej na osobę wezwaną w charakterze świadka (art. 48 ust. 2 ustawy o NIK);
- postanowienie o odmowie uchylenia kary pieniężnej w przypadku usprawiedliwienia nieobecności przez osobę wezwaną w charakterze świadka (art. 48 ust. 4 ustawy o NIK);
- postanowienie o odmowie przyjęcia umotywowanych zastrzeżeń do wystąpienia pokontrolnego przez dyrektora właściwej jednostki kontrolnej NIK (art. 54 ust. 4 ustawy o NIK).
Zażalenie składa się w terminie 7 dni od dnia otrzymania postanowienia do dyrektora właściwej jednostki kontrolnej NIK, a w przypadku postanowienia o odmowie przyjęcia zastrzeżeń – do Prezesa NIK. Po rozpatrzeniu zażalenia postanowienie zostaje utrzymane w mocy albo uchylone.
Na kierowniku kontrolowanej jednostki spoczywa obowiązek poinformowania NIK o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków sformułowanych w wystąpieniu pokontrolnym oraz o podjętych działaniach lub przyczynach niepodjęcia tych działań (art. 62 ustawy o NIK). Kierownik musi poinformować NIK o powyższych kwestiach w terminie określonym w wystąpieniu – termin ten nie powinien być krótszy niż 14 dni od dnia otrzymania wystąpienia pokontrolnego. W przypadku wniesienia zastrzeżeń termin liczony jest od dnia otrzymania uchwały o oddaleniu zastrzeżeń w całości lub od dnia otrzymania zmienionego wystąpienia pokontrolnego.
Ostatnim dokumentem sporządzanym przez NIK w wyniku kontroli jest informacja o wynikach kontroli (art. 64 ustawy o NIK). Podstawę do przygotowania informacji stanowią przede wszystkim wystąpienia pokontrolne, a także materiały dowodowe zebrane w aktach kontroli. Informacja jest następnie przekazywana odpowiednim organom państwowym, które mają możliwość przedstawienia swojego stanowiska w sprawie. Końcowa informacja o wynikach kontroli jest przekazywana Sejmowi, Prezydentowi RP oraz Prezesowi Rady Ministrów.