Epidemia – organizowanie pracy jednostki oświatowej

Poniżej wskazane zostały najważniejsze regulacje prawne dotyczące funkcjonowania jednostek systemu oświaty w okresie epidemii, w tym dotyczące organizowania nauczania zdalnego. Należy przy tym zaznaczyć, że w związku z ciągle zmieniającą się sytuacją epidemiologiczną zasady te mogą ulegać pewnym zmianom. 

Ustawa koronawirusowa

Podstawę do wydania odpowiednich przepisów oświatowych, pozwalających na zmianę funkcjonowania szkół w okresie epidemii, dała ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r., poz. 374). Ustawa ta określa m.in. zasady i tryb zapobiegania oraz zwalczania zakażenia wirusem SARS-CoV-2 i rozprzestrzeniania się choroby zakaźnej u ludzi, wywołanej tym wirusem, w tym zasady i tryb podejmowania działań przeciwepidemicznych i zapobiegawczych w celu unieszkodliwienia źródeł zakażenia i przecięcia dróg szerzenia się tej choroby zakaźnej. Na podstawie tzw. ustawy koronawirusowej wprowadzono nowe, istotne z punktu widzenia jednostek oświaty art. 30b i art. 30c ustawy z dnia 
14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1148 z późn. zm.). Przepisy te pozwalają MEN na:

• czasowe ograniczenie lub czasowe zawieszenie funkcjonowania jednostek systemu oświaty na obszarze kraju lub jego części, uwzględniając stopień zagrożenia na danym obszarze,
• w przypadku dokonania ww. ograniczenia lub zawieszenia w funkcjonowaniu – wyłączenie stosowania niektórych przepisów ustawy Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz ustawy o finansowaniu zadań oświatowych w odniesieniu do wszystkich lub niektórych jednostek systemu oświaty, w szczególności w zakresie przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego, oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów, przeprowadzania egzaminów, organizacji roku szkolnego i organizacji pracy tych jednostek, a także wprowadzenie w tym zakresie odrębnych unormowań, tak aby zapewnić prawidłową realizację celów i zadań tych jednostek.

Ograniczenie funkcjonowania wybranych jednostek systemu oświaty

Na podstawie wspomnianego art. 30b ustawy Prawo oświatowe wydane zostało rozporządzenie MEN z dnia 11 marca 2020 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz. U. z 2020 r., poz. 410 z późn. zm.). Na jego podstawie wprowadzone zostało na obszarze kraju, w okresie od 12 marca 2020 r. do 10 kwietnia 2020 r. (przy czym termin ten może ulec wydłużeniu), ograniczenie w funkcjonowaniu następujących publicznych i niepublicznych jednostek systemu oświaty (§ 2 ust. 1):

• przedszkoli,
• innych form wychowania przedszkolnego,
• szkół wszystkich typów,
• placówek oświatowo-wychowawczych,
• placówek kształcenia ustawicznego oraz centrów kształcenia zawodowego,
• placówek artystycznych,
• placówek zapewniających opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania,
• kolegiów pracowników służb społecznych.

Tym samym, na mocy nowego rozporządzenia nie zostało ograniczone funkcjonowanie:

• poradni psychologiczno-pedagogicznych,
• specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych,
• młodzieżowych ośrodków wychowawczych, młodzieżowych ośrodków socjoterapii, specjalnych ośrodków wychowawczych, ośrodków rewalidacyjno-wychowawczych,
• przedszkoli i szkół w podmiotach leczniczych i jednostkach pomocy społecznej,
• szkół w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich,
• szkół przy zakładach karnych i aresztach śledczych.

Możliwe jest jednak, by w okresie od 12 marca 2020 r. do 10 kwietnia 2020 r.:

• rodzice dzieci uczęszczających do przedszkoli lub szkół specjalnych funkcjonujących w specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych zdecydowali o nieuczęszczaniu dzieci do przedszkoli lub szkół funkcjonujących w tych ośrodkach,
• rodzice dzieci uczęszczających na zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze organizowane zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 7 ust. 3 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2018 r., poz. 1878 z późn. zm.) zdecydowali o nieuczęszczaniu dzieci na te zajęcia,
• rodzice dzieci z niepełnosprawnością intelektualną z niepełnosprawnościami sprzężonymi zdecydowali o nieuczęszczaniu dzieci na zajęcia organizowane w ośrodku rewalidacyjno-wychowawczym.

Rozporządzenie wskazuje, że czasowe ograniczenie funkcjonowania wskazanych powyżej jednostek systemu oświaty polega na zawieszeniu prowadzenia przez nie działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej, z tym że:

• w przypadku szkół prowadzących kształcenie zawodowe – zawieszenie dotyczy również zajęć realizowanych w ramach praktycznej nauki zawodu organizowanej przez szkołę,
• w przypadku turnusów dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników w ramach przygotowania zawodowego młodocianych, organizowanych w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe i centrach kształcenia zawodowego – zawieszenie tych turnusów następuje na okres od dnia 16 marca 2020 r. do dnia 10 kwietnia 2020 r. (okres ten może zostać przedłużony).

Chociaż w okresie od 25 marca 2020 r. do 10 kwietnia 2020 r. ograniczone zostało funkcjonowanie wskazanych w § 2 ust. 1 jednostek systemu oświaty, to jednak począwszy od 20 marca 2020 r. obowiązuje § 3a rozporządzenia, dający podstawę do prowadzenia przez te jednostki kształcenia na odległość. Przepis ten wskazuje, że w tym okresie zadania tych jednostek są realizowane z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość. W sytuacji gdy z jakiegoś względu zadania danej jednostki systemu oświaty nie mogą być realizowane z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość (przykładowo przez brak Internetu, brak sprzętu komputerowego, braki w dostawie prądu), dyrektor danej jednostki, w uzgodnieniu z organem prowadzącym, powinien ustalić inny sposób realizowania zadań swojej jednostki, o czym powinien poinformować organ sprawujący nadzór pedagogiczny. Przykładowo, w sytuacji gdy część uczniów nie może z powodu braku dostępu do Internetu korzystać z nauczania na odległość za pośrednictwem komputera, szkoła może niezbędne materiały edukacyjne dostarczać za pośrednictwem poczty lub kuriera bądź udostępniać uczniom i rodzicom materiały za pośrednictwem odpowiednio do tego przygotowanych w budynku szkoły śluz sanitarnych – pomieszczeń umożliwiających odbiór materiałów przy minimalnym ryzyku zakażenia.
20 marca 2020 r. omawiane rozporządzenie zostało zmienione w ten sposób, że wprowadzone zostały do niego regulacje dotyczące zasad wykonywania pracy przez pracowników jednostek oświaty. Przepis § 4a rozporządzenia wskazuje, że w okresie od 25 marca do 10 kwietnia 2020 r. ograniczone zostaje funkcjonowanie jednostek systemu oświaty wskazanych w §2 ust. 1 – przez ograniczenie obowiązku świadczenia pracy przez pracowników tych jednostek na ich terenie, z wyłączeniem przypadków, gdy jest to niezbędne do realizowania zadań jednostek z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub w inny sposób określony przez dyrektora w uzgodnieniu z organem prowadzącym lub gdy jest to niezbędne dla zapewnienia ciągłości funkcjonowania tych jednostek. Decyzję w tym zakresie podejmował będzie dyrektor danej jednostki oświatowej, w związku z pełnieniem funkcji kierownika zakładu pracy dla zatrudnionych w szkole nauczycieli i pracowników niepedagogicznych. Decyzja w tym zakresie powinna być w sposób szczegółowy przemyślana, biorąc pod uwagę ewentualne konsekwencje związane z przebiegiem choroby wywołanej koronawirusem.
Co istotne, zgodnie z §4b, wskazane powyżej §§ 3a i 4a rozporządzenia stosuje się również do jednostek systemu oświaty:

• których działalność dydaktyczna, wychowawcza i opiekuńcza została zawieszona na podstawie odrębnych przepisów w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (na podstawie przepisów rozporządzenia MEN z dnia 31.12.2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach – Dz. U. z 2003 r. nr 6, poz. 69 z późn. zm.),
• do których dzieci i uczniowie nie uczęszczają na podstawie decyzji rodziców, o której mowa była powyżej.

Realizacja zadań jednostki oświatowej w okresie epidemii

Jak już wspomniano, wybrane jednostki oświatowe, pomimo wprowadzonych ograniczeń w ich funkcjonowaniu (aktualnie do 10 kwietnia, przy czym termin ten może ulec wydłużeniu), w dalszym ciągu muszą realizować spoczywające na nich zadania, jednak w okresie epidemii będzie to następowało z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub za pomocą innego sposobu realizacji tych zadań, określonego przez dyrektora w uzgodnieniu z organem prowadzącym. Ramowe zasady w tym zakresie zostały określone w wydanym na podstawie art. 30c ustawy Prawo oświatowe rozporządzeniu MEN z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz. U. z 2020 r., poz. 493). Rozporządzenie to weszło w życie dnia 25 marca 2020 r.
W pierwszej kolejności należy zauważyć, że rozporządzenie to jako osobę odpowiedzialną za organizację realizacji zadań danej jednostki oświatowej – z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub przy pomocy innego sposobu – wskazuje dyrektora tej jednostki. Przepisy jedynie w sposób ramowy określają związane z tym obowiązki i czynności, pozostawiając opracowanie szczegółów dyrektorowi. Jest to o tyle dobre rozwiązanie, że daje dyrektorom dużą dozę autonomii, co pozwala na uwzględnienie realiów panujących w danej jednostce oświatowej i w danej społeczności. Inne będą rozwiązania w przypadku szkół podstawowych, inne w przypadku ponadpodstawowych, na co wpływ będzie miał wiek uczniów. Różnice będą wynikały również z możliwości technicznych – brak dostępu nauczycieli i uczniów do urządzeń elektronicznych czy Internetu będzie wymagał innego typu rozwiązań organizacyjnych niż w przypadku pełnego dostępu uczniów i nauczycieli do sieci. 
Rozporządzenie w sposób ramowy wskazuje podstawowe kroki, które pozwolą na określenie zasad nauczania w okresie epidemii:

1. Przekazanie informacji o nauczaniu zdalnym. Dyrektor powinien przekazać uczniom, rodzicom i nauczycielom informacje o sposobie i trybie realizacji zadań danej jednostki oświatowej w okresie czasowego ograniczenia jej funkcjonowania. Informacja ta może zostać przekazana w sposób zdalny, np. za pomocą e-maila bądź dziennika elektronicznego.
2. Koordynowanie współpracy społeczności szkolnej. Rolą dyrektora jest podjęcie działań mających na celu koordynację współpracy nauczycieli z uczniami lub rodzicami. Należy przy tym uwzględnić potrzeby edukacyjne i możliwości psychofizyczne dzieci i uczniów, w tym dzieci i uczniów objętych kształceniem specjalnym, dzieci objętych wczesnym wspomaganiem rozwoju lub uczęszczających na zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze. Zakres i sposób realizowania powyższej koordynacji określać będzie dyrektor.
3. Ustalenie treści do zrealizowania. Dyrektor powinien ustalić, we współpracy z nauczycielami, tygodniowy zakresu treści nauczania do zrealizowania w poszczególnych oddziałach klas (semestrów) oraz na zajęciach realizowanych w formach pozaszkolnych. Dyrektor powinien zadbać o to, by uczniowie byli w stanie zrealizować materiał przekazywany przez nauczycieli. Rozporządzenie wskazuje, by w związku z tym uwzględnić:
   • równomierne obciążanie uczniów w poszczególnych dniach tygodnia,
   • zróżnicowanie zajęć w każdym dniu,
   • możliwości psychofizyczne uczniów podejmowania intensywnego wysiłku umysłowego w ciągu dnia,
   • łączenie przemienne kształcenia z użyciem monitorów ekranowych i bez ich użycia (zajęcia nie powinny więc odbywać się w 100% przed ekranem monitora),
   • ograniczenia wynikające ze specyfiki zajęć.
4. Monitorowanie postępów w nauce. Dyrektor powinien ustalić, we współpracy z nauczycielami, sposób monitorowania postępów uczniów oraz sposób weryfikacji wiedzy i umiejętności uczniów, w tym również sposoby informowania uczniów lub rodziców o postępach ucznia w nauce, a także uzyskanych przez niego ocenach. Rozporządzenie zakłada więc, że w okresie nauczania zdalnego uczniowie powinni podlegać ocenianiu, jednak zasady jego dokonywania powinny zostać ustalone przez dyrektora we współpracy z nauczycielami, biorąc pod uwagę sytuację panującą w danej jednostce oświatowej oraz możliwości uczniów. Dobrym narzędziem w tym zakresie będzie dziennik elektroniczny bądź różnego rodzaju komunikatory internetowe.
5. Przeprowadzanie egzaminów i sprawdzianów. Konieczne będzie ustalenie warunków i sposobu przeprowadzenia egzaminu klasyfikacyjnego, egzaminu poprawkowego, egzaminu semestralnego, egzaminu dyplomowego (w szkole artystycznej, w której są przeprowadzane) i sprawdzianu wiadomości i umiejętności oraz warunków ustalania rocznej oceny klasyfikacyjnej zachowania w przypadku wniesienia zastrzeżenia do trybu ustalania tej oceny, a także warunków i sposobu zaliczania zajęć realizowanych w formach pozaszkolnych. Konieczność ta wynika z zawieszenia obowiązywania przepisów ustawy o systemie oświaty, które normalnie regulują sposób przeprowadzana ww. egzaminów i sprawdzianów. Dyrektor posiada więc dużą dozę swobody w określeniu na nowo tych kwestii, biorąc pod uwagę warunki panujące w jego jednostce. Wprowadzenie rozwiązań tymczasowych nie będzie wiązało się z koniecznością wprowadzania zmian w statucie danej jednostki oświatowej.
6. Dokumentowanie realizacji zadań. Dyrektor powinien ustalić sposób dokumentowania realizacji zadań jednostki oświatowej. Przepisy pozostawiają w tym zakresie dyrektorowi całkowitą dowolność. Z oczywistych względów zadanie to może przyjąć formę elektroniczną.
7. Określenie materiałów edukacyjnych. Dyrektor jest zobowiązany do wskazania, we współpracy z nauczycielami, źródeł i materiałów niezbędnych do realizacji zajęć, w tym materiałów w postaci elektronicznej, z których uczniowie lub rodzice mogą korzystać. Rozporządzenie wskazuje przy tym, że zajęcia z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość mogą być realizowane w szczególności (a więc nie tylko):
   • z wykorzystaniem:
     • materiałów i funkcjonalności Zintegrowanej Platformy Edukacyjnej udostępnionej przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania pod adresem www.epodreczniki.pl,
     • materiałów dostępnych na stronach internetowych urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, stronach internetowych jednostek podległych temu ministrowi lub przez niego nadzorowanych, w tym na stronach internetowych Centralnej Komisji Egzaminacyjnej i okręgowych komisji egzaminacyjnych,
     • materiałów prezentowanych w programach publicznej telewizji i radiofonii,
     • innych niż wymienione w lit. a–c materiałów wskazanych przez nauczyciela;
   • przez podejmowanie przez ucznia aktywności określonych przez nauczyciela, potwierdzających zapoznanie się ze wskazanym materiałem i dających podstawę do oceny pracy ucznia;
   • z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej zapewniających wymianę informacji między nauczycielem, uczniem lub rodzicem;
   • przez informowanie rodziców o dostępnych materiałach i możliwych formach ich realizacji przez ucznia w domu – w przypadku dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym, edukacją wczesnoszkolną, wczesnym wspomaganiem rozwoju, zajęciami rewalidacyjno-wychowawczymi oraz uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym lub z niepełnosprawnościami sprzężonymi.
8. Konsultacje z nauczycielami. Dyrektor powinien zadbać o zapewnienie każdemu uczniowi lub rodzicom możliwości konsultacji z nauczycielem prowadzącym zajęcia oraz przekazać im informacje o formie i terminach tych konsultacji.
9. Ewentualna modyfikacja programów nauczania. Dyrektor powinien ustalić z nauczycielami, czy istnieje potrzeba modyfikacji odpowiednio zestawu programów wychowania przedszkolnego i szkolnego zestawu programów nauczania, i w razie zaistnienia takiej potrzeby wprowadzić konieczne zmiany.

Zintegrowana Platforma Edukacyjna

W celu wsparcia realizacji zajęć z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość minister właściwy ds. oświaty i wychowania udostępnił szkołom i placówkom narzędzie informatyczne – Zintegrowaną Platformę Edukacyjna (aktualnie pod adresem www.epodreczniki.pl). Korzystanie z narzędzia, a także z zamieszczonych na nim elektronicznych materiałów edukacyjnych, jest bezpłatne dla szkół, placówek, uczniów, nauczycieli i rodziców. Dyrektor, który będzie chciał wykorzystać ww. narzędzie do zorganizowania procesu dydaktycznego w szkole lub placówce, będzie miał możliwość utworzenia kont dla uczniów i nauczycieli, a w tym celu będzie mógł przetwarzać ich dane osobowe. Baza platformy będzie wykorzystywać dane pochodzące z Systemu Informacji Oświatowej, natomiast dane te będą przechowywane w Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej do 31 grudnia 2020 r.

Zmiany w kształceniu zawodowym

Rozporządzenie MEN z dnia 20 marca 2020 r. umożliwia prowadzenie zajęć z kształcenia zawodowego, choć w ograniczonym zakresie. Możliwe jest prowadzenie zajęć:

• teoretycznych przedmiotów zawodowych,
• zajęć praktycznych – jednak wyłącznie w zakresie, w jakim z programu nauczania danego zawodu wynika możliwość realizacji wybranych efektów kształcenia z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub innego sposobu kształcenia.

Nowe rozporządzenie przewiduje możliwość dokonania modyfikacji w programie zawodu w taki sposób, aby część kształcenia przewidzianego do realizacji w klasach (semestrach) programowo wyższych została zrealizowana w roku szkolnym 2019/2020 z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub innego sposobu kształcenia, jeżeli dotychczas nabyte przez uczniów wiedza i umiejętności na to pozwalają, a część kształcenia niemożliwa do realizacji z wykorzystaniem tych metod i technik lub innego sposobu kształcenia została zrealizowana w klasach (semestrach) programowo wyższych w następnych latach szkolnych.

Realizacja praktyk zawodowych

Rozwiązania przejściowe dotyczą również sposobu realizowania praktyk zawodowych. W rozporządzeniu MEN z dnia 20 marca 2020 r. wskazano, że w przypadku praktyk zawodowych uczniów technikum i szkoły policealnej, zaplanowanych do zrealizowania w okresie, w którym wprowadzono czasowe ograniczenie funkcjonowania jednostek systemu oświaty, praktyki realizuje się do końca roku szkolnego 2019/2020. W przypadku realizacji praktyk w okresie ferii letnich czas trwania zajęć dydaktyczno-wychowawczych dla uczniów odbywających te praktyki nie ulega skróceniu w rozumieniu przepisów w sprawie praktycznej nauki zawodu.
Jednocześnie w przypadku uczniów będących młodocianymi pracownikami zajęcia praktyczne zaplanowane do zrealizowania w okresie, w którym wprowadzono czasowe ograniczenie funkcjonowania jednostek systemu oświaty, mogą być, w uzgodnieniu z pracodawcą, zrealizowane do końca roku szkolnego 2019/2020 lub w klasach programowo wyższych. W okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty uczniowie ci mogą realizować zajęcia z zakresu kształcenia zawodowego teoretycznego lub z zakresu kształcenia ogólnego przewidziane do realizacji w tej samej klasie lub w klasach programowo wyższych.
Nowe rozporządzenie wskazuje również, że w związku z czasowym ograniczeniem funkcjonowania jednostek systemu oświaty pracodawcom, którzy zawarli z uczniami umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego, okres czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty, w którym uczniowie ci nie uczęszczali na zajęcia praktyczne, wliczony zostanie do okresu, za który przysługuje dofinansowanie, o którym mowa w art. 122 ust. 2 pkt 1 ustawy Prawo oświatowe.

Kształcenie ustawiczne

Rozporządzenie MEN z dnia 20 marca 2020 r. wskazuje, że w przypadku kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych kształcenie praktyczne niemożliwe do zrealizowania z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub innego sposobu kształcenia uzupełnia się po zakończeniu czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty.

Zadania spoczywające na organie prowadzącym oraz organie nadzoru pedagogicznego

W rozporządzeniu MEN z dnia 20 marca 2020 r. wskazano, że nadzór pedagogiczny nad kształceniem z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub innego sposobu kształcenia sprawować będą właściwe organy nadzoru pedagogicznego. Nadzorowi podlegać będzie w szczególności sposób organizacji kształcenia i stopień obciążenia uczniów realizacją zleconych zadań. Dodatkowe obowiązki zostały wprowadzone również w przypadku organów prowadzących. Będą one zobowiązane do wspomagania jednostek systemu oświaty w organizacji kształcenia z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub innego sposobu kształcenia. Zadanie to, choć określone w sposób lakoniczny, jest bardzo istotne dla skuteczności funkcjonowania kształcenia na odległość, a także w sytuacji gdy dyrektor, w uzgodnieniu z organem prowadzącym, określi inny sposób kształcenia w okresie przejściowym. Bez wsparcia ze strony organu prowadzącego działania te mogą okazać się nieskuteczne.

Kształcenie na odległość a czas pracy nauczycieli

Rozporządzenie MEN z dnia 20 marca 2020 r. odnosi się również do kwestii czasu pracy nauczycieli realizujących zajęcia z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub innego sposobu kształcenia. Nauczyciele powinni realizować te zajęcia w ramach obowiązującego ich przed 25 marca 2020 r. tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, prowadzonych bezpośrednio z uczniami albo na ich rzecz, a w przypadku godzin zajęć realizowanych powyżej tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych – w ramach godzin ponadwymiarowych, o których mowa w art. 35 KN. Przepis ten stosuje się również do zajęć realizowanych przez nauczycieli w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty przed dniem wejścia w życie rozporządzenia MEN z dnia 20 marca 2020 r. (a więc w okresie od 12 do 25 marca 2020 r.). Na dyrektorze będzie spoczywał obowiązek ustalenia zasad zaliczania do wymiaru godzin poszczególnych zajęć realizowanych z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub innego sposobu kształcenia.

Wyłączenie stosowania niektórych przepisów oświatowych

W celu umożliwienia dyrektorom przeorganizowania pracy w trakcie trwającej epidemii konieczne było wyłączenie stosowania wybranych przepisów prawa oświatowego – w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty nie stosuje się przepisów przedstawionych w tabeli.

Nowelizacja rozporządzenia MEN z 20 marca 2020 r.

Nadzwyczajna sytuacja, z jaką obecnie mamy do czynienia, wpływa na sposób opracowywania przepisów prawnych. Omawiane rozporządzenie MEN z 20 marca 2020 r. od chwili jego wejścia w życie 25 marca 2020 r. zostało już dwukrotnie zmienione – w tym po raz pierwszy w dniu jego wejścia w życie. W rezultacie tych zmian:

• wprowadzona została możliwość użyczenia sprzętu przez organy prowadzące nauczycielom i uczniom w celu prowadzenia kształcenia na odległość (dyrektorzy jednostek oświaty mogą zostać upoważnieni do zawarcia stosownych umów cywilnoprawnych),
• organy jednostek oświaty mogą podejmować należące do nich czynności w formie elektronicznej (organy kolegialne również w trybie obiegowym),
• rodzice, uczniowie i absolwenci oraz inne osoby realizujące swoje prawa i obowiązki wynikające z przepisów oświatowych mogą czynić to przy pomocy formy elektronicznej (dotyczy to zwłaszcza składania wniosków i innych dokumentów),
• ogłoszenie wyników postępowania rekrutacyjnego powinno nastąpić również w formie elektronicznej na stronach internetowych poszczególnych jednostek,
• przesunięty został termin złożenia wniosku o wyrażenie zgody na przeprowadzenie eksperymentu pedagogicznego – do 30 kwietnia 2020 r.,
• zmienione zostaną regulaminy konkursów, a także sposób organizowania olimpiad i turniejów,
• unieważnione zostaną konkursy na stanowiska dyrektorów jednostek oświaty, natomiast możliwe będzie obsadzenie tych stanowisk przez wicedyrektorów, bądź innych nauczycieli,
• doprecyzowane zostały przepisy regulujące dotowanie policealnych szkół niepublicznych, niepublicznych szkół dla dorosłych oraz niepublicznych szkół artystycznych (dotacja w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania szkół będzie zagwarantowana na każdego ucznia, na którego przysługiwała w lutym 2020 r.) – rozwiązanie to weszło z mocą wsteczną od 1 marca 2020 r.”