Zmienione zasady prowadzenia dokumentacji szkolnej i druków szkolnych

Jedynym mankamentem jest to, że w ostatnich latach w tej kwestii wprowadzano wiele zmian. Ostatnie zmiany pochodzą z 2017 r. i zostały wprowadzone zgodnie z założeniami oraz wykonaniem upoważnienia zawartego w art. 47 ust. 1 pkt 7 ustawy Prawo oświatowe. Zmiany ustawowe, zwłaszcza dotyczące ustroju szkolnego, spowodowały konieczność wydania nowego rozporządzenia. 

Szkoły branżowe i policealne

Ponadto ustawa z dnia 22 listopada 2018 r. o zmianie ustawy Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw wprowadziła zmiany m.in. w zakresie funkcjonowania branżowych szkół II stopnia, szkół policealnych oraz szkół dla dorosłych. Do branżowej szkoły II stopnia i szkoły policealnej co do zasady będą uczęszczały osoby pełnoletnie (słuchacze), stąd też odstąpiono od podziału tych szkół na szkoły dla młodzieży i dla dorosłych. Natomiast szkołami dla dorosłych – zgodnie z definicją wynikającą z art. 4 pkt 29 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe, w brzmieniu nadanym przez ustawę z dnia 22 listopada 2018 r. o zmianie ustawy Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw – będą wyłącznie licea ogólnokształcące oraz szkoły podstawowe. Dlatego wprowadzono zmiany polegające na dostosowaniu przepisów do zmian w zakresie szkolnictwa branżowego, tj. wykreśleniu sformułowania „szkoła policealna dla młodzieży” oraz dodaniu do przepisów dotyczących szkół dla dorosłych, również branżowych szkół II stopnia oraz szkół policealnych, w których organizacja kształcenia będzie analogiczna do dotychczasowej organizacji kształcenia w szkołach dla dorosłych, a co za tym idzie sposób prowadzenia dokumentacji przebiegu nauczania również powinien być analogiczny (§ 4 ust. 5 i 6, § 8 ust. 2, 3 i 5, § 11 ust. 4, § 14 ust. 1, § 15 ust. 2, § 16, § 17 pkt 3 i § 22 znowelizowanego rozporządzenia). W § 14 ust. 2 wyrazy „egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie” zastąpiono wyrazami „egzamin zawodowy”. Wszyscy uczniowie szkół prowadzących kształcenie zawodowe, którzy rozpoczną naukę w tych szkołach od 1 września 2019 r. będą przystępowali do egzaminu zawodowego zgodnie ze zmianami wynikającymi z ustawy z dnia 22 listopada 2018 r. o zmianie ustawy Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw. Dodatkowo, w związku z przepisami § 30 ust. 1–5 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 lutego 2019 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych¹, w § 8 ust. 5 znowelizowanego rozporządzenia wskazano, że w dzienniku lekcyjnym szkoły dla dorosłych, branżowej szkoły II stopnia i szkoły policealnej uwzględnione będą oceny z egzaminów semestralnych i egzaminów poprawkowych przeprowadzanych w formie pisemnej, w formie ustnej lub w formie zadania praktycznego.

Zapisy prawne regulujące kwestie dokumentacji szkolnej

Zgodnie z powyższym, w obecnym stanie prawnym kwestie dotyczące dokumentacji szkolnej regulują: rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 sierpnia 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji², rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 września 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji³, rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2019 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków⁴ oraz rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 września 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków⁵. Obecne rozporządzenie reguluje sposób prowadzenia dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji przez publiczne szkoły podstawowe i ponadpodstawowe, a także przez publiczne przedszkola i publiczne placówki, o których mowa w art. 2 pkt 3–8 ustawy Prawo oświatowe. W celu zapewnienia spójności przepisów prawa oświatowego w zakresie prowadzenia dokumentacji przebiegu nauczania w szkołach i placówkach zarówno w oddziałach szkół nowego typu, jak i jeszcze funkcjonujących oddziałach szkół starego typu (tj. gimnazjów dla dorosłych, oddziałów szkół ponadgimnazjalnych: 3-letniego LO i 4-letniego technikum), należało znowelizować nie tylko poprzednie rozporządzenie z roku 2017⁶, ale również rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 sierpnia 2014 r.⁷.

Wprowadzone zmiany

W związku z powyższym w rozporządzeniu z 2014 r. (nowelizacja z dnia 11 września 2019 r. dotyczy szkół i placówek funkcjonujących jeszcze na podstawie ustawy o systemie oświaty) dokonano następujących zmian:

• uchylono przepisy dotyczące przedszkoli, sześcioletnich szkół podstawowych (które zakończyły już działalność) oraz placówek, o których mowa obecnie w art. 2 pkt 3–8 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (dawniej w art. 2 pkt 3–5 i 7 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty) – regulacje dotyczące prowadzenia przez nie dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji zawiera rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 sierpnia 2017 r.; 
• powtórzono rozwiązania w zakresie prowadzenia dzienników, w tym elektronicznych, opisane w rozporządzeniu wydanym na podstawie upoważnienia zawartego w art. 47 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe, a dotyczące udoskonalenia przepisów w zakresie prowadzenia dzienników elektronicznych; 
• uwzględniono standardy WCAG 2.0 (Web Content Accessibility Guidelines), które zostały określone w przepisach wydanych na podstawie art. 18 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących działania publiczne⁸, co najmniej na poziomie AA (standard dotyczy tylko części publicznej, tj. dostępnej dla uczniów i rodziców uczniów) – § 1 pkt 16 rozporządzenia;
• wprowadzono wymóg opatrzenia dziennika zapisanego w formie dokumentu elektronicznego kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo (dodatkowo względem stanu obecnego) kwalifikowaną pieczęcią elektroniczną. Umożliwiono również wykorzystanie podpisu osobistego (§ 1 pkt 17 rozporządzenia);
• wprowadzono zapisy dotyczące rozstrzygnięć o klasyfikowaniu i promowaniu uczniów podejmowanych przez dyrektora szkoły (§ 1 pkt 12 i pkt 13 rozporządzenia);
• zrezygnowano z możliwości wypełniania arkuszy ocen uczniów i słuchaczy pismem maszynowym;
• umożliwiono prowadzenie przez szkoły księgi uczniów i księgi słuchaczy także w postaci elektronicznej. 

Przedmiotowe rozporządzenie ma charakter zmieniający, a to oznacza, że odnosi się do zapisów regulacji prawnej wcześniej obowiązującej w tym względzie. Należy przez to rozumieć, że kwestie, które nie są opisane w rozporządzeniu zmieniającym, pozostają w wersji dotychczas obowiązującej. Z tego też względu skupimy się głównie na opisie zmian wprowadzanych najnowszym rozporządzeniem MEN. 

Wpis paszportu do księgi uczniów i księgi słuchaczy

Pierwszą z nich jest ta, że w § 8 nowelizowanego rozporządzenia (§ 1 pkt 6 i 7 nowelizacji) zrezygnowano ze wskazywania wprost paszportu jako dokumentu, z którego należy wpisać do księgi uczniów i księgi słuchaczy serię i numer w przypadku nieposiadania numeru PESEL. Nowe sformułowanie „wpisuje się nazwę i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość” dotyczy każdego dokumentu, w tym również paszportu. 

Wpis w arkuszu ocen ucznia informacji o egzaminie zawodowym

Ponadto w § 15 w ust. 2 znowelizowanego rozporządzenia dodano możliwość wpisu w arkuszu ocen ucznia albo słuchacza informacji o egzaminie zawodowym, ponieważ zgodnie z art. 131 ust. 2 ustawy z dnia 22 listopada 2018 r. o zmianie ustawy Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw⁹ do egzaminu zawodowego będą przystępować m.in. uczniowie dotychczasowego czteroletniego technikum, którzy realizowali podstawy programowe kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego. Dalej –  w § 15 ust. 5 znowelizowanego rozporządzenia – usunięto możliwość wypełniania arkuszy ocen uczniów i słuchaczy pismem maszynowym, gdyż od wielu już lat komputer zastępuje maszynę do pisania. Nowe brzmienie w tym zakresie jest dostosowane do treści nowego rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych. W tym samym § 15 uchylono ust. 6 i 7, a ich treść została przeniesiona do wspomnianego rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych. Przeniesione przepisy dotyczą zasad wydawania kopii arkusza ocen ucznia lub słuchacza oraz zaświadczenia o przebiegu nauczania ucznia lub słuchacza. Zmiana ta jest podyktowana koniecznością uporządkowania przepisów w zakresie wydawania druków szkolnych.

Księgi uczniów i księgi słuchaczy w postaci elektronicznej

Jednocześnie zupełnie nowym rozwiązaniem (w dodanym § 9a znowelizowanego rozporządzenia) jest umożliwienie prowadzenia przez szkoły odpowiednio księgi uczniów oraz księgi słuchaczy także w postaci elektronicznej. Za zgodą organu prowadzącego szkołę księgi te będą mogły być prowadzone wyłącznie w postaci elektronicznej (jak w przypadku dzienników elektronicznych). Jeżeli szkoła zdecyduje się na prowadzenie powyższej księgi uczniów lub księgi słuchaczy wyłącznie w postaci elektronicznej, do ksiąg tych będą wpisywani jedynie uczniowie (słuchacze) nowi, tzn. tacy, którzy rozpoczynają naukę w danej szkole. 

Z kolei w przypadku, gdy szkoła zdecyduje się na równoległe prowadzenie ksiąg w postaci elektronicznej i papierowej, przyjęto, że wpisy będą dokonywane następująco:

• Nowi uczniowie (słuchacze) będą wpisywani zarówno do ksiąg prowadzonych w postaci papierowej, jak i elektronicznej.
• Wpisy dotyczące uczniów (słuchaczy) wpisanych już do ww. ksiąg w postaci papierowej będą dokonywane tylko w księgach prowadzonych w postaci papierowej.

Równocześnie, wymagania informatyczne i zabezpieczające w przypadku prowadzenia ww. ksiąg w postaci elektronicznej będą powtarzały odpowiednio rozwiązania zastosowane do prowadzenia dzienników elektronicznych (§ 9a ust. 5 znowelizowanego rozporządzenia). 

Podpis i pieczęć w dzienniku elektronicznym

Zmianie uległa również treść § 23 znowelizowanego rozporządzenia, a polega na podkreśleniu wymogu opatrzenia dziennika zapisanego w formie dokumentu elektronicznego kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo (dodatkowo względem stanu obecnego) kwalifikowaną pieczęcią elektroniczną¹⁰. Ma to pozwolić na zapewnienie i późniejsze sprawdzenie integralności danych stanowiących dziennik elektroniczny (o czym była dotychczas mowa w treści zmienionego przepisu). Umożliwiono również wykorzystanie podpisu osobistego, ponieważ spełnia tożsame wymogi co „kwalifikowany podpis elektroniczny”, który również stanowi „zaawansowany podpis elektroniczny”, co wynika z art. 3 pkt 12 rozporządzenia eIDAS. 

Dokumentowanie prowadzenia zajęć kształcących kompetencje zawodowe

Ponadto w § 11 znowelizowanego rozporządzenia uwzględniono również dokumentowanie prowadzenia zajęć związanych z kształtowaniem kompetencji zawodowych odpowiednio dzieci, uczniów, słuchaczy lub wychowanków, które są określone w ramowym planie nauczania szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe, zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 4 lit. b rozporządzenia z dnia 3 kwietnia 2019 r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół¹¹. 

Kompetencje dyrektora w zakresie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów

Podobnie jak to miało miejsce poprzednio w związku z ustawą o zmianie ustawy o systemie oświaty i ustawy Prawo oświatowe, dającą dyrektorowi szkoły kompetencje w zakresie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów, również w omawianej nowelizacji wprowadzono odpowiednie zmiany w § 14 ust. 4 oraz dodano nowy pkt 1a w § 17. Nowe treści dotyczą rozstrzygnięć, o których mowa w art. 73a ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe – możliwej podstawie wpisu o klasyfikowaniu, promowaniu lub ukończeniu przez ucznia albo słuchacza szkoły. 

Wypełnianie arkuszy ocen uczniów i słuchaczy pismem maszynowym

W § 14 znowelizowanego rozporządzenia w ust. 5 konsekwentnie usunięto możliwość wypełniania arkuszy ocen uczniów i słuchaczy pismem maszynowym, gdyż od wielu już lat komputer zastępuje maszynę do pisania. Nowe brzmienie zostało jednocześnie dostosowane do sformułowań zawartych w znowelizowanym rozporządzeniu w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych. W tym samym § 14 uchylono ust. 6 i 7, przenosząc ich treść do nowego rozporządzenia w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych. Przeniesione zapisy dotyczą zasad wydawania kopii arkusza ocen ucznia lub słuchacza oraz zaświadczenia o przebiegu nauczania ucznia lub słuchacza. 

Wzory druków dla przedszkoli, szkół podstawowych i ponadpodstawowych

Rozporządzeniem merytorycznie powiązanym z regulacjami dotyczącymi dokumentacji przebiegu nauczania jest rozporządzenie w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków – wszak to również dokumenty szkolne. Konieczność wydania nowego rozporządzenia wynikała z nadania upoważnieniu ustawowemu nowego brzmienia przez art. 2 pkt 10 ustawy z dnia 22 listopada 2018 roku o zmianie ustawy Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw. Nowe rozporządzenie¹² określa warunki i tryb wydawania oraz wzory świadectw, certyfikatów, zaświadczeń, aneksów, dyplomów państwowych i innych druków dla przedszkoli oraz szkół podstawowych i ponadpodstawowych, a także dla dotychczasowych gimnazjów dla dorosłych i szkół ponadgimnazjalnych. Przepisy nowego rozporządzenia zawierają uregulowania odnoszące się przede wszystkim do szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Wykaz wzorów druków dla tych szkół zawiera załącznik nr 2 do rozporządzenia. Przepisy odnoszące się do dotychczasowych gimnazjów dla dorosłych i szkół ponadgimnazjalnych w okresie przejściowym zostały określone w przepisach przejściowych. Wykaz wzorów druków szkolnych, które będą obowiązywały w tych szkołach, zawiera załącznik nr 6 do rozporządzenia. Jednocześnie w przepisach przejściowych określono poszczególne lata szkolne, w których będą obowiązywały wzory druków określone w załączniku nr 7 do rozporządzenia, oraz lata szkolne, od których będą stosowane druki według wzorów określonych w załączniku nr 3 do rozporządzenia. 

Zmiany w drukach w szkolnictwie branżowym

Zwracam uwagę, że w zakresie merytorycznym wspomniane rozporządzenie przewiduje podobne rozwiązania jak dotychczasowe rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 kwietnia 2018 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych¹³. Jednak w stosunku do tego aktu prawnego wprowadzono następujące zmiany odnoszące się do druków szkolnych z obszaru szkolnictwa branżowego: 

1. Przepisy rozporządzenia dostosowane zostały do zmienionego nazewnictwa wprowadzonego ustawą z dnia 22 listopada 2018 r. o zmianie ustawy Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw, tj.: 

1. w zakresie nazwy egzaminu zawodowego (dotychczas: egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie) oraz dokumentów, które można uzyskać po zdaniu egzaminu zawodowego, tj. certyfikatu kwalifikacji zawodowej (do tej pory: świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie) i dyplomu zawodowego (dotychczas: dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe),
2. zastąpienia placówki kształcenia praktycznego – centrum kształcenia zawodowego.

2. W związku ze zmianą organizacji kształcenia w branżowych szkołach II stopnia oraz szkołach policealnych (w szkołach tych co do zasady będą się uczyć słuchacze pełnoletni, zatem szkoły te będą funkcjonowały analogicznie jak szkoły dla dorosłych, przy czym kształcenie będzie mogło odbywać się w formie dziennej, stacjonarnej lub zaocznej) wprowadzono odpowiednie zmiany w zakresie świadectw i innych druków szkolnych.

3. Na świadectwach ukończenia szkół prowadzących kształcenie zawodowe (tj. pięcioletniego technikum, trzyletniej branżowej szkoły I stopnia, dwuletniej branżowej szkoły II stopnia oraz szkoły policealnej) dodano informację o tym, że świadectwo ukończenia danej szkoły nie potwierdza uzyskania kwalifikacji w zawodzie (zgodnie z art. 11 ust. 3 ustawy o systemie oświaty).

4. Dodano wzór druku zaświadczenia o zawodzie, zaświadczenia o przebiegu nauczania oraz poddruku duplikatu. 

Ponadto wprowadzono następujące zmiany:

• na świadectwach wydawanych uczniom realizującym program międzynarodowy umieszczona zostanie adnotacja o realizacji lub ukończeniu programu międzynarodowego wraz z pełną nazwą programu (załącznik nr 1);
• dostosowano przepisy rozporządzenia, w szczególności w zakresie zabezpieczeń wymaganych dla dokumentów publicznych, do przepisów ww. ustawy oraz określono nowy wzór poddruku duplikatu.
• wprowadzono przepis odnoszący się do poświadczania zgodności kopii z oryginałem świadectwa przez dyrektora szkoły w przypadku określonym tym przepisem;
• dokonano zmian w związku z zastąpieniem dotychczasowych „szkolnych punktów konsultacyjnych” przez „szkoły polskie” – zmiany te mają charakter dostosowujący;
• doprecyzowany został przepis dotyczący wydawania świadectw szkolnych w języku mniejszości narodowej, etnicznej lub języku regionalnym. W celu wyeliminowania wątpliwości interpretacyjnych związanych z przygotowaniem do druku części świadectwa wydanego w języku danej mniejszości narodowej, etnicznej lub języku regionalnym w załączniku nr 1 oraz w załączniku nr 5 przewidziano regulację, zgodnie z którą tłumaczenie, wydruk i wypełnienie świadectwa w odpowiednim języku danej mniejszości narodowej, etnicznej lub języku regionalnym zapewnia dyrektor szkoły. Ponadto w załączniku nr 1 oraz załączniku nr 5 do rozporządzenia ustalono, że na świadectwie szkolnym promocyjnym i na świadectwie ukończenia szkoły, w miejscu przeznaczonym na wpisanie oceny z zajęć z geografii państwa, z którego obszarem kulturowym utożsamia się mniejszość narodowa zajęć, odnotowuje się odpowiednio „uczestniczył” lub „uczestniczyła”; 
• dostosowano arkusze ocen, ponieważ dotychczasowa szkoła niepubliczna o uprawnieniach szkoły publicznej staje się szkołą niepubliczną;
• zmianie uległ element tekstowy znaku graficznego odnoszący się do ram kwalifikacji, przy pozostawieniu bez zmian dotychczasowego elementu graficznego znaku. Zgodnie z art. 10 ust. 4 ustawy z dnia  22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji¹⁴, zmienionym ustawą z dnia 22 listopada 2018 r. o zmianie ustawy Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw, określany w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania znak graficzny będzie informował o przypisanym do kwalifikacji poziomie Polskiej Ramy Kwalifikacji oraz – czego nie przewidywało dotychczasowe brzmienie przepisu – o odpowiadającym mu poziomie europejskich ram kwalifikacji. W związku z powyższym zmianie uległy te wzory druków, które zawierały odniesienie do odpowiedniego poziomu Polskiej Ramy Kwalifikacji.

Z kolei w załączniku nr 3 do rozporządzenia wprowadzono nowe certyfikaty kwalifikacji zawodowej oraz nowe dyplomy zawodowe zawierające znaki graficzne PRK, a także suplement do dyplomu zawodowego. Ponadto wprowadzone zostały następujące zmiany: 

1. W treści świadectwa promocyjnego i świadectwa ukończenia liceum ogólnokształcącego oraz technikum, a także w arkuszach ocen, dodano do obowiązkowych zajęć edukacyjnych „język łaciński i kultura antyczna”.
2. Na wzorach druków dotyczących dotychczasowych szkolnych punktów konsultacyjnych określenie „szkolne punkty konsultacyjne” zastąpiono określeniem „nazwa szkoły/szkoły polskiej”.
3. W związku ze zmianą organizacji kształcenia w branżowych szkołach II stopnia oraz szkołach policealnych (w szkołach tych co do zasady słuchacze będą pełnoletni, zatem szkoły te będą funkcjonowały analogicznie jak szkoły dla dorosłych, przy czym kształcenie będzie mogło odbywać się w formie dziennej, stacjonarnej lub zaocznej), wprowadzono następujące zmiany:

1. odstąpiono od określenia wzoru świadectw promocyjnych oraz świadectw z wyróżnieniem dla branżowej szkoły II stopnia;
2. określono wzór indeksu dla branżowej szkoły II stopnia (taki sam jak dla szkoły policealnej) a ponadto w indeksie dodano informację o ocenie z egzaminu semestralnego przeprowadzanego w formie zadania praktycznego;
3. arkusz ocen słuchacza branżowej szkoły II stopnia został opracowany z uwzględnieniem przepisów dotyczących oceniania i klasyfikowania w tym typie szkoły, m.in. w zakresie klasyfikacji semestralnej; w części dotyczącej wyników klasyfikacji semestralnej uwzględniał będzie oceny z egzaminu w formach określonych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 lutego 2019 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych,
4. arkusz ocen słuchacza szkoły policealnej w części dotyczącej wyników klasyfikacji semestralnej uwzględniał będzie oceny z egzaminu w formach określonych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 lutego 2019 roku w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych.

4. Format arkusza ocen ucznia technikum został dostosowany do formatu arkusza ocen ucznia liceum ogólnokształcącego.

W załączniku nr 7 do rozporządzenia wprowadzono następujące zmiany we wzorach druków:

1. Na świadectwie ukończenia gimnazjum dla dorosłych, świadectwie ukończenia gimnazjum dla osób kończących dotychczasowe gimnazjum na podstawie egzaminów eksternistycznych, świadectwie potwierdzającym kwalifikacje zawodowe i dyplomie potwierdzającym kwalifikacje zawodowe wprowadzono nowy znak graficzny PRK.
2. Usunięto świadectwa promocyjne i świadectwo z wyróżnieniem dla słuchaczy branżowej szkoły II stopnia będących absolwentami dotychczasowego gimnazjum.
3. Wprowadzono arkusz ocen (na wzorze odpowiednio nr 53c i 63n) dla uczniów klasy VII i VIII szkoły podstawowej, którzy zmieniają szkołę. Wzory te zawierają dodatkową, pierwszą stronę do wpisania danych o uczniu i danych szkoły, do której uczeń został przyjęty.
4. Określono wzory druków świadectw promocyjnych i świadectw ukończenia szkoły dla uczniów branżowej szkoły będących absolwentami dotychczasowego gimnazjum oraz arkusze ocen dla tych uczniów.

Rozporządzenie zaczęło obowiązywać z dniem 6 września 2019 r. 

Odbiór dokumentów szkolnych

Jednak najwięcej kontrowersji wywołały nowe zapisy odnoszące się do kwestii możliwości odbioru świadectw ukończenia szkoły, indeksów, legitymacji szkolnych, e-legitymacji szkolnych, mLegitymacji szkolnych oraz zaświadczeń o zawodzie, a także świadectw dojrzałości, aneksów do świadectw dojrzałości, certyfikatów, dyplomów, zaświadczeń o szczegółowych wynikach egzaminu ósmoklasisty i zaświadczeń o wynikach egzaminu maturalnego, przekazywanych szkole przez okręgową komisję egzaminacyjną, oraz duplikatów świadectw ukończenia szkoły, indeksów, legitymacji szkolnych i e-legitymacji szkolnych tylko przez pełnoletniego ucznia lub rodziców niepełnoletniego ucznia. Z uwagi na liczne uwagi krytyczne dotyczące przyjętych rozwiązań, w trybie pilnym, bo już w dniu 17 września 2019 r. dokonano kolejnej nowelizacji przedmiotowego rozporządzenia¹⁵. Zgodnie ze zmienionymi zapisami prawnymi odbiór wyżej wymienionych dokumentów szkolnych będzie mógł teraz potwierdzić każdy uczeń albo absolwent (zarówno pełnoletni, jak i niepełnoletni) lub rodzice niepełnoletniego ucznia albo absolwenta przez złożenie podpisu w imiennej ewidencji tych dokumentów prowadzonej przez szkołę (§ 5 ust. 2, 3, 7 i 8). Konsekwencją wprowadzenia powyższego rozwiązania jest również zmiana regulującego analogicznie te kwestie przepisu przejściowego dotyczącego imiennej ewidencji dokumentów wydawanych uczniom szkół dotychczasowego ustroju szkolnego (§ 36 ust. 2, 3, 7 i 8). Została także wprowadzona zmiana dotycząca wnioskowania oraz potwierdzania odebrania zaświadczenia o przebiegu nauczania. Po wprowadzonych zmianach podmiotami uprawnionymi do dokonywania tych czynności będą również rodzice pełnoletniego ucznia albo absolwenta (przy poprzednich zapisach mógł to zrobić jedynie pełnoletni uczeń lub rodzic niepełnoletniego ucznia albo absolwent). Analogiczną zmianę wprowadzono również w przepisie dotyczącym odebrania i potwierdzania odbioru kopii arkusza ocen (§ 25 ust. 4). 

Wnioskowanie ws. sprostowania dokumentu

Ponadto w § 22 ust. 1 wprowadzono zmiany dotyczące kwestii dokonywania sprostowań w treści świadectwa promocyjnego lub indeksu. Zmiana umożliwia wnioskowanie o sprostowanie ww. dokumentów w przypadku oczywistej omyłki lub błędu także uczniom/absolwentom niepełnoletnim. Zatem zgodnie z nowym rozwiązaniem o sprostowanie ww. dokumentów będzie mógł wystąpić każdy uczeń/absolwent (zarówno pełnoletni, jak i niepełnoletni) oraz – tak jak obecnie – rodzice niepełnoletniego ucznia albo absolwenta. Ta ostatnia nowelizacją zaczęła obowiązywać od dnia 19 września 2019 r. 

Dokumentacja działalności wychowawczej i opiekuńczej

Istotnych zmian w obszarze szeroko rozumianej dokumentacji szkolnej było sporo, dlatego należy dokonać przeglądu zarówno prowadzonej w szkole dokumentacji, jak i obowiązującego w tym zakresie prawa. 

Można odnieść wrażenie, że kwestie związane z prowadzeniem dokumentacji szkolnej są bardzo skomplikowane, ale one są po prostu drobiazgowe. Dlatego też, aby wszystko odbywało się prawidłowo, należy dokładnie zapoznać się z nowymi zasadami i systematycznie je wprowadzać.