Wszawica w szkole – jak reagować i zapobiegać zarażeniu
Wszawica znowu atakuje! Nieprawdą jest, że wszami może zarazić się tylko osoba niedbająca o higienę. Wszy mogą zagnieździć się w każdym rodzaju włosów, nie ma znaczenia ich długość czy gęstość. Nie chroni przed nimi regularne mycie głowy. Wesz nie fruwa, lecz pełza i bardzo łatwo przechodzi z człowieka na człowieka. Z pewnością dyrektor nie raz spotkał się z atakami niezadowolonych rodziców. Trudno się dziwić rodzicom, ponieważ zarażenie się wszawicą jest uciążliwe nie tylko dla dziecka, ale i całej rodziny. Tym bardziej powinniśmy reagować szybko, zgodnie z wewnętrznymi procedurami. Dodatkową trudnością jest również zlecenie kontroli przeprowadzenia czystości głowy. Oczywiście, osobą uprawnioną jest pielęgniarka, ale placówki nie zawsze mają taki etat. W tym przypadku nie ma innego wyjścia jak zlecenie wykonania kontroli osobie uprawnionej – może to być rodzic posiadający uprawnienia lub pielęgniarka zatrudniona tylko do przeprowadzenia kontroli. Na przeprowadzenie kontroli czystości głowy dziecka rodzice muszą wyrazić zgodę. Najlepiej na piśmie.
Kiedy pojawi się zgłoszenie od rodzica o wystąpieniu wszawicy u dziecka, to dyrektor powinien postępować zgodnie z określoną procedurą, jednak najważniejsza jest profilaktyka. Warto informować rodziców o możliwości zarażenia się wszami nie tylko w szkole.
Ważne jest, aby rodzice regularnie sprawdzali głowę dziecka nie tylko po powrocie ze szkoły, ale także po powrocie z basenu, miejsc zabaw dla dzieci i innych skupisk ludzkich, gdzie może dojść do zarażenia się wszami. Nauczyciele zaś powinni bacznie obserwować zachowanie dzieci i reagować natychmiast. W miejscu ogłoszeń dla rodziców powinna niezwłocznie pojawić się informacja na temat zaistniałego problemu. Warto też przygotować krótkie instrukcje postępowania w formie broszurki dla każdego rodzica.
Co rodzice powinni wiedzieć?
Większość rodziców z pewnością potrafi samodzielnie odnaleźć informacje o sposobach postępowania na wypadek wszawicy, jednak nie wszyscy mają na to czas. Ulotka jest więc szybkim sposobem na przekazanie informacji i zasygnalizowanie problemu. Warto jest także zaznaczyć, że należy kontrolować głowę dziecka co wieczór przez 10 dni. Jeżeli po tym czasie nie pojawi się nowy pasożyt, problem został rozwiązany. Jeśli natomiast rodzice znajdą gnidy, powinni zwrócić uwagę na to, gdzie dokładnie są umiejscowione. Wesz składa jaja tuż przy skórze głowy, a wraz ze wzrostem włosa gnidy odsuwają się coraz bardziej od skóry głowy. Jeżeli jaja są np. kilka milimetrów od skóry głowy, to najprawdopodobniej zarażenie nastąpiło kilka dni temu. Im szybciej rodzic zauważy objawy zakażenia, tym łatwiej będzie je zlikwidować.
Zarażone dziecko to potencjalnie zarażeni też inni członkowie rodziny i inne dzieci, z którymi spotykało się dziecko.
Komunikat do rodziców powinien być jasny – nie powinni wstydzić się przekazywać tych informacji, ponieważ problem będzie ciągnął się miesiącami.
Kolejna informacja dotyczy konieczności zebrania wszystkiego, z czym dziecko miało kontakt (ubrania, pościel, ręcznik, pluszaki) i wyprania w temperaturze co najmniej 60°C lub wyprasowania gorącym żelazkiem. Rzeczy, których nie można prać, należy dokładnie odkurzyć lub schować do worka plastikowego, szczelnie zawiązać i odłożyć na 2 tygodnie, aby przed ich ponownym użyciem minął cały cykl rozmnażania wszy. Pamiętać należy o wyczyszczeniu kanap, foteli (także w samochodzie), dywanów, o wyparzeniu szczotek i grzebieni do włosów.
Procedura postępowania w przypadku stwierdzenia wszawicy w placówce
Podstawa prawna
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r., Nr 6, poz. 69 z późn. zm.).
Cel procedury
Procedura ma zapewnić higieniczne warunki pobytu dzieci w przedszkolu oraz chronić przed rozprzestrzenianiem się wszawicy w placówce.
Obowiązki dyrektora, rodziców i pracowników placówki
- Rodzice (opiekunowie prawni): powinni monitorować na bieżąco czystość skóry głowy dziecka, a w przypadku zauważenia wszawicy odizolować dziecko od innych dzieci, oczyścić głowę i zgłosić zdarzenie dyrektorowi placówki. Nie wolno przyprowadzać do szkoły/przedszkola dziecka zarażonego wszawicą.
- Pracownicy zobowiązani są do natychmiastowego zgłaszania dyrektorowi placówki sygnałów dotyczących pojawienia się wszawicy w placówce.
- Dyrektor jest zobowiązany do zlecenia przeprowadzenia kontroli uprawnionej osobie. Kontrolą obejmuje się wszystkie dzieci w placówce.
Opis procedury
- Rodzice lub opiekunowie dziecka są informowani o terminie planowanej kontroli higienicznej poprzez wywieszenie stosownej informacji na tablicach ogłoszeń w danej grupie.
- Dyrektor placówki, po uzyskaniu zgody rodziców, zarządza dokonanie przez pielęgniarkę kontroli czystości skóry głowy wszystkich dzieci w klasie z zachowaniem zasady bezpieczeństwa i komfortu psychicznego dzieci.
- Nauczycielka zawiadamia rodziców dzieci, u których stwierdzono wszawicę, o konieczności niezwłocznego podjęcia zabiegów higienicznych skóry głowy.
- W sytuacji stwierdzenia nieskuteczności zalecanych działań dyrektor zarządza ponowną kontrolę i monitorowanie sytuacji przez nauczycieli.
- W sytuacji zauważenia gnid lub wszy we włosach dziecka należy zastosować dostępne w aptekach preparaty, które skutecznie likwidują pasożyty i ich jaja.
- W sytuacji wystąpienia wszawicy u dziecka kuracji powinni poddać się wszyscy domownicy.
- Codzienne częste czesanie gęstym grzebieniem lub szczotką, związywanie włosów w sytuacjach narażenia na bliski kontakt z innymi osobami, częste mycie włosów, przestrzeganie zasad higieny (własne szczotki, grzebienie, spinki, gumki) – utrudniają zagnieżdżenie się pasożytów.
- Częste mycie i kontrolowanie głowy dziecka pozwala szybko zauważyć zakażenie.
- Kontrolowanie głowy dziecka powinno odbywać się codziennie po przyjściu do domu: po powrocie ze szkoły, przychodni, sklepu, miejsc zbiorowych zabaw dzieci i innych miejsc skupiających ludzi.
- Szampony i inne produkty „przeciw wszom” nie zabezpieczają przed zakażeniem i nie powinny być stosowane jako jedyny środek zapobiegawczy. Zgodnie z instrukcją zamieszczoną na opakowaniach tych produktów zaleca się powtórzenie kuracji w odstępie kilku dni (mniej więcej 7–10 dni) w celu zabicia larw. Do kuracji trzeba użyć grzebienia o bardzo gęstych zębach. Usunięcie gnid jest niezbędne, ale i bardzo trudne, dlatego zaleca się ich pojedyncze ściąganie z włosów.
- Grzebienie i szczotki należy myć w gorącej wodzie z dodatkiem szamponu przeciw wszom i moczyć w wodzie około godziny. Ubrania trzeba prać w pralce w temperaturze 60°C (temp. powyżej 53,5°C zabija wszy i ich jaja). Prześcieradła, poszewki na poduszki, pościele, ręczniki i odzież należy wyprasować gorącym żelazkiem.
- Podstawową zasadą profilaktyki wszawicy jest stała, systematyczna kontrola czystości głowy i włosów dokonywana przez rodziców i natychmiastowa likwidacja gnid i wszy w przypadku ich zauważenia.
- Rodzice powinni uczciwie poinformować placówkę o wszawicy, co pomoże w kompleksowym załatwieniu sprawy.
- Placówka zapoznaje z procedurą wszystkich rodziców i pracowników w celu skutecznego zapobiegania wszawicy.
- Wszyscy są zobowiązani do ścisłego przestrzegania postanowień procedury.
