Kiedy dyrektor powinien wydać zarządzenie, a kiedy decyzję?
Żaden obowiązujący przepis nie przewiduje wydawania przez dyrektora zarządzeń, ani nie zawiera katalogu decyzji innych niż decyzje administracyjne (czyli tzw. decyzji wewnętrznych). Takie prawne formy działania dyrektora może przewidywać natomiast statut konkretnej jednostki oświatowej, który powinien również przewidywać, w jakich sytuacjach są wydawane zarządzenia, a w jakich decyzje (art. 98 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, Dz. U. z 2019 r., poz. 1148 ze zm.). Bez znajomości szczegółowych postanowień statutu konkretnej szkoły nie można sporządzić spisu decyzji wewnętrznych i zarządzeń dyrektora. Przykładem decyzji niemającej charakteru decyzji administracyjnej jest wcześniejsze przyjęcie dziecka do szkoły podstawowej i przyjęcie ucznia w trakcie roku szkolnego (art. 36 ust. 1, art. 130 ust. 2 PO) oraz zawieszenie nauczyciela w pełnieniu obowiązków (art. 85 t ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela, Dz. U.z 2019 r., poz. 2215). Z kolei decyzje administracyjne dyrektor wydaje na podstawie konkretnego przepisu, gdy jest przewidziana możliwość odwołania się od niej do organu wyższego stopnia, np. o odroczeniu obowiązku szkolnego, o odmowie udzielenia zezwolenia uczniowi na indywidualny program lub tok nauki (art. 36 ust. 4, art. 115 ust. 1 PO), o nadaniu albo o odmowie nadania stopnia awansu nauczyciela kontraktowego (art. 9b ust. 4 pkt 1 i ust. 6 KN), o odmowie udostępnienia informacji publicznej lub umorzeniu postępowania o udostępnienie informacji (art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, Dz. U. z 2019 r., poz. 1429).
Wicedyrektor szkoły państwowej w tym roku wykorzystał 20 dni urlopu wypoczynkowego i pozostało mu jeszcze 15 dni. Czy ten urlop musi wykorzystać w tym roku kalendarzowym, czy może on przejść na kolejny rok? Jaki jest ostateczny termin wykorzystania tego
urlopu?
Organ prowadzący powinien zmierzać do uzgodnienia wykorzystania przez wicedyrektora urlopu do końca bieżącego roku kalendarzowego, gdyby natomiast było to niemożliwe, urlop przejdzie na kolejny rok i powinien zostać wykorzystany do 30 września 2020 r. (art. 161 i art. 168 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, Dz. U. z 2019 r., poz. 1040 ze zm.).
Na podstawie jakich dokumentów można stwierdzić przygotowanie pedagogiczne nauczyciela?
Na podstawie § 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (Dz. U. z 2017 r., poz. 1575 ze zm.) o posiadaniu przygotowania pedagogicznego świadczy dyplom ukończenia studiów lub inny dokument wydany przez uczelnię, dyplom ukończenia zakładu kształcenia nauczycieli lub świadectwo ukończenia kursu kwalifikacyjnego. A więc z każdego z tych dokumentów musi wprost wynikać uzyskanie przygotowania pedagogicznego lub opisowo nabycie wiedzy i umiejętności z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki szczegółowej, nauczanych w wymiarze nie mniejszym niż 270 godzin w powiązaniu z kierunkiem (specjalnością) kształcenia oraz pozytywnie ocenioną praktyką pedagogiczną – w wymiarze nie mniejszym niż 150 godzin.
Czy organ prowadzący placówki niepublicznej może zatrudnić nauczyciela bez kwalifikacji mimo braku zgody z kuratorium?
Takie postępowanie jest niedopuszczalne, co wprost wynika z treści art. 91b ust. 2b w zw. z art. 10 ust. 5 pkt 5 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela, Dz. U. z 2018 r., poz. 967 ze zm. W niepublicznej placówce nie można zatrudnić nauczyciela bez wymaganych kwalifikacji, a ponadto kurator oświaty nie jest nawet upoważniony do wyrażenia zgody na zatrudnienia nauczyciela bez kwalifikacji w niepublicznej placówce. Stosunek pracy zawarty z naruszeniem tych przepisów wygasa z mocy prawa (art. 26 ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 91b ust. 2 KN).
Jestem dyrektorem oraz organem prowadzącym przedszkola niepublicznego. Jeden z wychowanków przedszkola otrzymał orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego ze względu na niepełnosprawność intelektualna w stopniu lekkim. Gmina, która udziela dotacji domaga się ksera orzeczenia. Czy wobec obowiązujących przepisów RODO mogę udostępnić taki dokument?
W związku z przyznawaniem przez gminę dotacji na uczniów z orzeczeniami o potrzebie kształcenia specjalnego i prawem kontrolowania wydatkowania dotacji, gmina ma prawo wglądu w te orzeczenia zarówno w siedzibie przedszkola, jak i poprzez nałożenie zobowiązania do udostępnienia dokumentacji (np. w formie kopii) w terminie 14 dni od dnia zwrócenia się przez osobę upoważnioną do przeprowadzenia kontroli (art. 36 ust. 2 i 3 ustawy z 27.10.2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (Dz. U. z 2017 r., poz. 2203 ze zm.).
Jaką podstawę naliczenia „trzynastki” przyjąć w przypadku, gdy nieobecności z powodu urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego trwały cały rok kalendarzowy i pracownica nie otrzymała innego wynagrodzenia oprócz zasiłku macierzyńskiego i rodzicielskiego? Co zrobić w sytuacji gdy pracownica pobierała te zasiłki na przełomie dwóch lat?
Zasiłek macierzyński nie jest wliczany do podstawy trzynastki, ponieważ nie jest wynagrodzeniem za pracę, wynagrodzeniem urlopowym, ani nie jest brany pod uwagę przy wyliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy – art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek strefy budżetowej (Dz. U. z 2018 r., poz. 1872); § 1 w zw. z § 6 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 czerwca 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania wynagrodzenia oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy nauczycieli, Dz. U. z 2001 r. nr 71, poz. 737 ze zm.; § 6 w zw. z § 14 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz. U. z 1997 r. nr 2, poz. 14 ze zm.). W pierwszym przypadku podanym w pytaniu, całoroczna nieobecność w pracy z powodu urlopów, podczas których jest pobierany zasiłek macierzyński, skutkuje wysokością trzynastki 0 zł, ponieważ nie został efektywnie przepracowany ani jeden dzień i nie zostało wypłacone wynagrodzenie, z którego można wyliczyć świadczenie. W drugim przypadku trzynastka w poszczególnych latach kalendarzowym przysługuje w wysokości proporcjonalnej do przepracowanych okresów, czyli tylko z uwzględnieniem w jej podstawie wypłaconego wynagrodzenia za pracę i wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy, z pominięciem urlopów macierzyńskiego i rodzicielskiego (art. 2 ust. 3 pkt 6 lit. aa i pkt 6 a, art. 4 ust. 1 i 2 ww. ustawy).
Księga ewidencji uczniów. Proszę o informację czy wydruk księgi uczniów zawierający wszystkie niezbędne dane wymienione w rozporządzeniu w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji, można uznać za tradycyjną formę prowadzenia księgi?
Wydruk z księgi uczniów prowadzonej w formie elektronicznej nie stanowi papierowej formy tej księgi, tylko potwierdza zawartość elektronicznej formy księgi. Kuratoria nie uznają takich wydruków za księgę uczniów w papierowej formie, a więc konieczne jest równoległe bieżące prowadzenie także księgi w papierowej formie. Zgodnie z § 4 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (Dz. U. z 2017 r., poz. 1646) w brzmieniu do 31 sierpnia 2020 r. szkoły mają obowiązek prowadzenia takiej księgi w formie papierowej, a dopiero od 1 września 2020 r. możliwe będzie prowadzenie księgi elektronicznej równolegle z formą papierową lub tylko elektronicznie, na zasadach określonych w dodanych § 7a ww. rozporządzenia.
Nauczyciel ma przydzielone godziny ponadwymiarowe (w sumie 1,5 etatu). Dyrektor ma do przydzielenia jeszcze godziny i tylko ten nauczyciel ma kwalifikacje do nauczania tego przedmiotu. Czy można przydzielić mu jeszcze godziny pomimo przekroczenia 1,5 etatu? Nauczyciel chciałby prowadzić te zajęcia.
Niedopuszczalne jest przydzielenie godzin ponadwymiarowych w wymiarze ponad 1,5 etatu nawet za zgodą nauczyciela. Przepis art. 35 ust. 1ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela, Dz. U. z 2018 r., poz. 967 ze zm. wyraźnie stanowi, że przydzielenie nauczycielowi godzin ponadwymiarowych za jego zgodą może nastąpić tylko w wymiarze nieprzekraczającym 1/2 tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć. Ustawa KN nie przewiduje wyjątku od tej zasady.
Jakie są konsekwencje dla dyrektora placówki niepublicznej za zatrudnienie nauczyciela nieposiadającego odpowiednich kwalifikacji zawodowych?
Jeżeli dyrektor jest nauczycielem i wiedząc, że dana osoba nie posiada wymaganych kwalifikacji mimo to ją zatrudnił na stanowisku pedagogicznym, ewentualnie mógłby zostać pociągnięty do odpowiedzialności dyscyplinarnej za naruszenie godności zawodu (nieetyczne postępowanie), zgodnie z art. 75 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela, Dz. U. z 2018 r., poz. 967 ze zm. Pracodawca może także rozwiązać z nim stosunek pracy za wypowiedzeniem (art. 32 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, Dz. U. z 2019 r., poz. 1040 ze zm.), a gdyby dyrektor celowo działał z naruszeniem przepisów − być może także w konkretnym przypadku byłoby uzasadnione zwolnienie w trybie natychmiastowym na podstawie art. 52 KP.
Jaka jest podstawa prawna do zwolnienia ucznia z nauki drugiego języka obcego, który ma stwierdzoną dysleksję głęboką?
Na podstawie §6 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2017 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych (Dz. U. z 2017 r., poz. 1534) dyrektor szkoły zwalnia ucznia z głęboką dysleksją rozwojową z nauki drugiego języka obcego nowożytnego do końca danego etapu edukacyjnego na wniosek rodziców albo pełnoletniego ucznia oraz na podstawie opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej, z której wynika potrzeba zwolnienia z nauki tego języka obcego nowożytnego. W przypadku ucznia z taką niepełnosprawnością, posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego lub orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania, z którego wynika potrzeba zwolnienia ucznia z nauki drugiego języka obcego nowożytnego, zwolnienie z nauki tego języka obcego nowożytnego może nastąpić na podstawie tego orzeczenia (§ 6 ust. 2 ww. rozporządzenia).
Czy istnieje możliwość przeniesienia (promowania) ucznia z klasy II do III szkoły podstawowej w trakcie roku szkolnego, np. od początku drugiego semestru? Uczeń jest bardzo uzdolniony.
Na podstawie art. 44o ust. 3 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, Dz. U. z 2019 r., poz. 1481, na wniosek rodziców ucznia i po uzyskaniu zgody wychowawcy oddziału albo na wniosek wychowawcy oddziału i po uzyskaniu zgody rodziców ucznia rada pedagogiczna może postanowić o promowaniu ucznia klasy I i II szkoły podstawowej do klasy programowo wyższej również w ciągu roku szkolnego, jeżeli poziom rozwoju i osiągnięć ucznia rokuje opanowanie w jednym roku szkolnym treści nauczania przewidzianych w programie nauczania dwóch klas.
Rodzice są w trakcie rozwodu. Matka chce przenieść dziecko do innej szkoły. Ojciec nie wyraża na to zgody. Co szkoła powinna zrobić w tej sytuacji?
Szkoła nie rozstrzyga sporów między rodzicami, ponieważ takie kompetencje posiada wyłącznie sąd (art. 97 § 2 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Dz. U. z 2018 r., poz. 682 ze zm.). Do działania wobec szkoły jest uprawniony każdy z rodziców samodzielnie, a więc dyrektor nie ma prawa decydowania, czy dziecko można wypisać z jego szkoły, czy też nie (art. 97 § 1 KRiO). Jeśli matka zapisze dziecko do nowej szkoły, dotychczasowa ma obowiązek wydania jej poświadczonej przez dyrektora za zgodność z oryginałem kopii arkusza ocen, zgodnie z § 25 ust. 4 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2019 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków (Dz. U. z 2019 r., poz. 1700).
