Porady prawne

Z dniem 31 sierpnia 2019 r. zostaje wygaszone gimnazjum. Czy w związku z likwidacją zakładu pracy wszystkim nauczycielom, tj. zatrudnionym na czas określony i nieokreślony, należy się odprawa? Jeśli tak, to w jakiej wysokości?
Odprawa przysługuje nauczycielom zwolnionym zwłaszcza w trybie wypowiedzenia z powodu wygaszenia gimnazjum, czyli zatrudnionym na czas określony dłuższy niż do 31 sierpnia 2019 r. i na czas nieokreślony. Zgodnie z art. 226 ust. 3 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r., poz. 60) nauczycielom zatrudnionym na podstawie mianowania przysługuje odprawa w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Nauczycielom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę przysługuje odprawa w wysokości uzależnionej od stażu pracy nauczyciela w gimnazjum, a mianowicie w wysokości: 

1. jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata;
2. dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat; 
3. trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat (art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników – Dz. U. z 2018 r., poz. 1969 z późn. zm.). Odprawa nie przysługuje nauczycielom zatrudnionym najpóźniej do dnia 31 sierpnia 2019 r., ponieważ ich umowy na czas określony ulegną rozwiązaniu z upływem terminu, na jaki zostały zawarte oraz nie zostaną przed terminem rozwiązane z powodu likwidacji gimnazjum.

Czy nauczyciel wspomagający możne być wychowawcą klasy IV (oddział integracyjny)?
Obowiązujące przepisy, a w szczególności ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2018 r., poz. 996 z późn. zm.) i rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 marca 2017 r. w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli (Dz. U. z 2017 r., poz. 649 z późn. zm.) nie wyłączają możliwości powierzenia funkcji wychowawcy klasy (statutowego zadania nauczyciela) nauczycielowi wspomagającemu. O przydzieleniu wychowawstwa decyduje dyrektor szkoły, który może je powierzyć nauczycielowi wspomagającemu.

Rodzice pragną upoważnić ciocię do uzyskiwania informacji na temat ich dziecka. Czy takie upoważnienie powinno być potwierdzone notarialnie?
Pełnomocnictwo rodzajowe do zasięgania informacji o dziecku w szkole może zostać udzielone w dowolnej formie – ustnej, pisemnej zwykłej, pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi, ponieważ przepisy jej nie określają, zaś jednostka oświatowa ma obowiązek respektować pełnomocnictwo udzielone w formie wybranej przez rodzica i nie może domagać się przedłożenia pełnomocnictwa z podpisami notarialnie poświadczonymi, gdy rodzic udzielił pełnomocnictwa w innej formie – art. 98 i 99 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018 r., poz. 1025 z późn. zm.).

Czy nauczyciel, który przebywa na rocznym urlopie dla poratowania zdrowia od sierpnia 2018 r. do sierpnia 2019 r., powinien zostać objęty podwyżką płac wynikającą z rozporządzenia MEN? Jaki wymiar zatrudnienia nauczyciela należy wpisać w wymiarze uposażenia, skoro nauczyciel nie świadczy pracy?
Nauczyciel w czasie urlopu dla poratowania zdrowia pozostaje zatrudniony na pełen etat zgodnie z treścią umowy o pracę lub aktu mianowania i taki wymiar zatrudnienia należy uwzględniać w dokumentacji dotyczącej zmiany wynagrodzenia. Jest objęty podwyżką minimalnej stawki wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ponieważ do takiego wynagrodzenia zachowuje prawo w czasie tego urlopu, a zmiana zasad wynagradzania następuje w mocy prawa w oparciu o przepis powszechnie obowiązujący – art. 73 ust. 5 w zw. z art. 30 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2018 r., poz. 967 z późn. zm.).

Medycyna pracy – badania pracowników niepedagogicznych. Proszę o opinię, czy osoby zatrudnione na stanowiskach woźnych powinny być kierowane na badania sanitarno-epidemiologiczne (obsługa stołówki polegająca na pomocy dzieciom przy odbieraniu posiłków i sprzątaniu pomieszczenia „jadalni” oraz osoby sprzątające pomieszczenia sanitarne)?
Obowiązkowym badaniom sanitarno-epidemiologicznym podlegają osoby podejmujące lub wykonujące prace, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia lub choroby zakaźnej na inne osoby. Na badania te kieruje pracodawca, który ponadto ma obowiązek je sfinansować – art. 6 ust. 1 pkt 5 i ust. 2 pkt 3, art. 8 ust. 4 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2018 r., poz. 151). Niepedagogiczni pracownicy jednostek oświatowych, z uwagi na miejsce zatrudnienia i charakter pracy związanej ze stałym kontaktem z ludźmi, są narażeni na możliwość przeniesienia zakażenia lub choroby zakaźnej na inne osoby, w związku z tym mają obowiązek poddania się omawianym badaniom. Za takim stanowiskiem przemawia okoliczność, iż pod rządem nieobowiązującego już rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 10 lipca 2006 r. w sprawie wykazu prac, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia na inne osoby, wydanego na gruncie poprzednio obowiązującej ustawy z dnia 6 września 2001 r. o chorobach zakaźnych i zakażeniach (Dz. U. Nr 126, poz. 1384 z późn. zm.), wszyscy pracownicy jednostek oświatowych byli wymienieni jako osoby objęte obowiązkiem wykonania badania dla celów sanitarno-epidemiologicznych. W związku z tym obsługę stołówki i osoby sprzątające należy skierować na ww. badania.

Czy w szkole publicznej można zatrudnić logopedę na umowę-zlecenie (4 godziny miesięcznie) dla dziecka z orzeczeniem (finansowanie z subwencji)?
W szkole samorządowej taka podstawa zatrudnienia jest niedopuszczalna na stanowisku pedagogicznym oraz niepedagogicznym z uwagi na treść art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2018 r., poz. 967 z późn. zm.) oraz art. 4 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1260 z późn. zm.). Umowa-zlecenie mogłaby zostać zawarta w szkole niesamorządowej na stanowisku pedagogicznym oraz niepedagogicznym – art. 10 a ust. 2 w zw. z art. 1 ust. 1 pkt 2 lit. a KN i art. 22 
§ 12 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2018 r., poz. 917 z późn. zm.).

Czy dyrektor szkoły powinien uzyskać od organu prowadzącego zakres kompetencji dotyczący podejmowania decyzji w sprawie remontów i inwestycji w szkole? W jakim zakresie i do jakich kwot?
Na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2018 r., poz. 996 z późn. zm.) do zadań organu prowadzącego należy wykonywanie remontów obiektów szkolnych oraz zadań inwestycyjnych w tym zakresie. W związku z tym dyrektor nie jest ustawowo upoważniony do podejmowania decyzji o remontach i inwestycjach. Jakiekolwiek działania w tym zakresie podejmie dopiero w razie uzyskania upoważnienia organu prowadzącego, który może także, ale nie musi, zastrzec próg kwotowy uprawniający dyrektora do samodzielnego działania – art. 96 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018 r., poz. 1025 z późn. zm.).

Nauczyciel dyplomowany (2010 r.) złożył do mnie jako dyrektora wniosek o dokonanie oceny pracy. Ostatnia ocena była dokonana w maju 2012 r. przez poprzedniego dyrektora. W tym czasie nauczyciel był 2 razy na urlopie dla poratowania zdrowia oraz na długotrwałym zwolnieniu lekarskim (9 miesięcy). Na jakiej podstawie mam dokonać oceny jego pracy? Rozporządzenia MEN z 2018 r. oraz KN art. 6?
Jeżeli nauczyciel złożył wniosek o ustalenie oceny pracy po dniu 1 września 2018 r., dokonuje się jej według art. 6a ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2018 r., poz. 967 z późn. zm.) w aktualnym brzmieniu oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 maja 2018 r. w sprawie szczegółowych kryteriów i trybu dokonywania oceny pracy nauczycieli, zakresu informacji zawartych w karcie oceny pracy, składu i sposobu powoływania zespołu oceniającego oraz trybu postępowania odwoławczego (Dz. U. z 2018 r., poz. 1133).

Gimnazjum zostało włączone w struktury szkoły podstawowej. Jak należy rozwiązać stosunek pracy z nauczycielem, dla którego nie ma godzin ze względu na odejście 3 klas gimnazjalnych?
Zwolnienie nauczyciela w tym przypadku regulują przepisy art. 225 ust. 12 w zw. z ust. 1, 3, 6, 7 i 10 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r., poz. 60 z późn. zm.). Dyrektor na piśmie informuje nauczyciela najpóźniej do 15 ma-
ja 2019 r. o zmianach organizacyjnych uniemożliwiających dalsze zatrudnienie w szkole w klasach gimnazjalnych (z powodu ich wygaszenia na skutek reformy oświaty) oraz o możliwości odmówienia wyrażenia zgody na przejście w stan nieczynny. Nauczyciel ma termin 7 dni na odmowę. Jeśli jej nie wyrazi, należy go przenieść w stan nieczynny od 1 września 2019 r. Jeżeli z kolei nauczyciel odmówi przejścia w stan nieczynny, najpóźniej do 31 maja 2019 r. należy mu doręczyć trzymiesięczne wypowiedzenie, ze skutkiem na dzień 31 sierpnia 2019 r., z powodu zmian organizacyjnych (brak godzin w nowym roku szkolnym) spowodowanych wygaszeniem klas gimnazjalnych.

Nauczycielka nauczania początkowego, której brakuje roku do wieku emerytalnego, przebywa aktualnie na urlopie zdrowotnym. Od 1 września nie będzie możliwości zatrudnienia jej na wcześniejszym stanowisku, stąd pytanie: Czy mogę przenieść ją do świetlicy i pozostawić jej pensum 18 godzin?
Nauczycielka przeniesiona na stanowisko wychowawcy świetlicy: po pierwsze – musi wyrazić zgodę na zmianę stanowiska, a po drugie – będzie zobowiązana realizować na nim pensum 26-godzinne, zgodnie z art. 18 ust. 1 i art. 42 ust. 3 lp. 6 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2018 r., poz. 967 z późn. zm.). Pozostawienie pensum 18-godzinnego na tym stanowisku naruszy ww. przepis o czasie pracy nauczycieli oraz będzie dyskryminujące wobec pozostałych nauczycieli, ponieważ na stanowisku nauczyciela przedmiotu pensum 18-godzinne obowiązuje z racji większego obciążenia innymi obowiązkami służbowymi w porównaniu z wychowawcą świetlicy.

W związku z likwidacją gimnazjum i łączeniem klasy IV i V będę zmuszona ograniczyć wymiar czasu pracy nauczyciela matematyki do połowy etatu. Do kiedy powinnam wręczyć stosowne dokumenty i co w sytuacji, gdy nauczyciel nie wyrazi zgody na ograniczenie zatrudnienia?
Gdyby nauczyciel odmówił wyrażenia zgody na ograniczenie zatrudnienia i według obiektywnych kryteriów miał zostać wybrany do zwolnienia za trzymiesięcznym wypowiedzeniem na podstawie art. 20 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2018 r., poz. 967 z późn. zm.), propozycja ograniczenia etatu powinna zostać mu przedstawiona przed 31 maja, z pozostawieniem czasu na jej rozważenie i udzielenie odpowiedzi dyrektorowi. Odmowa wyrażenia zgody nie może stanowić kryterium wyboru nauczyciela do zwolnienia. Jeżeli natomiast nauczyciel realizuje godziny w gimnazjum w zespole szkół albo w szkole podstawowej z klasami gimnazjalnymi, zastosowanie mają przepisy art. 225 ust. 12 w zw. z ust. 1–6 i 10  ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe, Dz. U. z 2017 r., poz. 60 ze zm.

Czy w świadectwie pracy należy umieścić informację o strajku pracownika?
W świadectwie pracy nie wpisuje się informacji o strajku, ponieważ nie zamieszcza się w nim nieobecności usprawiedliwionych niepłatnych ani nie jest to okres nieskładkowy – § 2 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 grudnia 2016 r. w sprawie świadectwa pracy (Dz. U. z 2018 r., poz. 1289 z późn. zm.).

Jesteśmy małą szkoła, w wyniku choroby uczniów frekwencja w klasie w okresie jednego tygodnia była 0. Nauczyciele w pracy byli. Co wpisać w takim przypadku do dziennika?
W dzienniku odnotowuje się nieobecność uczniów. Natomiast w związku z tym, że w dzienniku wpisuje się tematy przeprowadzonych zajęć, nie wpisuje się ich pod nieobecność całej klasy, natomiast przepisy nie nakazują w związku z tym dokonywania innych wpisów; może ich wymagać statut szkoły lub polecenie dyrektora –  8 ust. 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (Dz. U. z 2017 r., poz. 1646), art. 98 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2018 r., poz. 996 z późn. zm.).

Czy nauczyciel, który w 1991 roku ukończył studium nauczycielskie o specjalności nauczanie początkowe a następnie studia magisterskie na kierunku geografia, posiada kwalifikacje do pracy w przedszkolu?
Na podstawie §4 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (Dz. U. z 2017 r., poz. 1575) kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w przedszkolach posiada osoba, która ukończyła zakład kształcenia nauczycieli w specjalności przygotowującej do pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym lub wczesnoszkolnym. Pojęcie zakładu kształcenia nauczycieli obejmuje również studium nauczycielskie (§ 2 pkt 11 ww. rozporządzenia). W związku z tym ukończenie studium nauczycielskiego z nauczania początkowego (edukacji wczesnoszkolnej) uprawnia do pracy w przedszkolu.

Uczeń dołączył do szkoły do klasy maturalnej. W swojej poprzedniej szkole miał język włoski jako drugi język obcy oraz rozszerzoną biologię. W naszej szkole nie miał tych przedmiotów. Czy na świadectwie końcowym wpisujemy te przedmioty z oceną z drugiej klasy poprzedniej szkoły? 
Z tych przedmiotów uczniowi należy przepisać na świadectwie ukończenia szkoły końcowe oceny klasyfikacyjne uzyskane w poprzedniej szkole – § 7 ust. 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 kwietnia 2018 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 939).

Czy nauczycielowi zatrudnionemu na podstawie mianowania, dla którego nie ma godzin na kolejny rok szkolny, można wręczyć wypowiedzenie warunków pracy w kwietniu, z informacją, że obowiązuje trzymiesięczny okres wypowiedzenia, który kończy się 31 sierpnia 2019 roku? Czy konieczne jest czekanie z taką informacją dla nauczyciela do maja?
Niedopuszczalne jest dokonanie przez dyrektora wypowiedzenia warunków pracy w trybie art. 42 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2018 r., poz. 917 z późn. zm.) w odniesieniu do nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania, co podkreśla liczne orzecznictwo, m.in. wyroki SN: z dnia 4 kwietnia 2017 r., II PK 81/16; z dnia 8 lipca 2015 r., II PK 11/15; z dnia 16 lipca 2013 r., II PK 334/12; z dnia 23 lutego 1999 r., I PKN 595/98; z dnia 26 marca 2013 r., III PK 37/12; z dnia 16 maja 2006 r., I PK 213/05.