Odszkolniona szkoła, czyli nowy wymiar edukacji od września 2020

Słowami węgierskiego psychologa zapraszam do refleksji nad szkolną rzeczywistością, nad tym, co stało się rutyną i co przejawia się w schematycznych działaniach, oraz nad tym, co nowe i wymagające przeformułowania dotychczasowego myślenia o edukacji. A wszystko po to, by owoce zbierane przez uczniów ze szkolnego ogródka pozwoliły im odważnie wejść w dorosłe życie. W książce 21 lekcji na XXI wiek Yuval Noach Harari zadaje kilka pytań, które skłaniają do zastanowienia się nad istnieniem współczesnego człowieka w kontekście wciąż zmieniającego się świata. Izraelski historyk pyta:

• Co dokonuje się na naszych oczach?
• Na czym polegają dzisiaj największe wyzwania?
• Jakie najważniejsze decyzje musimy podjąć?
• Na co powinniśmy zwrócić uwagę?
• Czego mamy uczyć dzieci?

Zaznacza, że nie ma gotowych odpowiedzi, dlatego ważne jest, by przyglądać się siłom wpływającym na kształt społeczeństwa na całym świecie, mając na uwadze jednocześnie globalny i jednostkowy odbiór rzeczywistości (Harari, 2018).
Podejmując temat szkoły na miarę współczesnego świata, zapraszam do refleksji nad koniecznością zmiany myślenia o edukacji. Jestem świadoma, że ilu ludzi na ziemi, tyle różnych perspektyw, jednak niezwykle ważne jest, by wszyscy dorośli zrozumieli, że przyszedł czas na wdrożenie uczniów, nauczycieli, dyrektorów, rodziców w nowe sposoby myślenia i że od września 2020 r. nie wrócimy już do szkoły takiej, jaka była, i że nie będzie już edukacji takiej, jaka była. Zmieniło się wszystko, edukacja również, a zatem jedno jest pewne: szkołę trzeba odszkolnić.

Czego potrzebuje szkoła w kontekście wciąż zmieniającego się świata? 

Pierwszym krokiem do uświadomienia sobie konieczności zmian jest analiza kluczowych czynników kształtujących współczesną rzeczywistość pracy oraz zawodowych kompetencji przyszłości, czyli sprawności i zdolności, jakie będą wymagane niezależnie od konkretnych stanowisk pracy i w różnych środowiskach, a które wymieniono w Raporcie Kompetencje Zawodowe Przyszłości 2020 przygotowanym przez Institute for the Future – lidera w zakresie rozwijania zaawansowanych metodologii prognostycznych.
Wyróżnionych zostało sześć czynników warunkujących zmiany:

1. Wzrost długowieczności, w efekcie czego ludzie pracują coraz dłużej, wykonują różne profesje na przestrzeni swojej kariery zawodowej, co wymaga ciągłego uczenia się, a także powoduje wzrost zapotrzebowania na usługi medyczne oraz te związane ze zdrowym trybem życia.
2. Rozwój inteligentnych maszyn i systemów, co zmusza ludzi do zastanowienia się, w ...