Zapraszamy również do przeczytania innego artykułu: Akcja aktywacja, czyli za pomocą jakich metod aktywizować uczniów na lekcji matematyki?
Dzisiejsi uczniowie (do poziomu gimnazjum włącznie) wywodzą się z pokolenia, które nie zna świata sprzed epoki Internetu i komórek. W środowisku cyfrowych technologii informacyjnych i komunikacyjnych kształtowało swoje umiejętności i nawyki. Jest pokoleniem przyzwyczajonym do nieskrępowanego dostępu do powszechnej, nadmiarowej informacji, której źródłem jest zdecydowanie częściej kolorowy ekran i głośnik niż papierowa książka. Uczniowie ci są także przyzwyczajeni do przebywania w środowisku licznych, silnych, odbieranych jednocześnie, wielozmysłowych bodźców. W warunkach polskich jest to także pokolenie wychowane w warunkach stałego wzrostu, sukcesu i rozwoju, co może podwyższać oczekiwania szybkich sukcesów. Jest przyzwyczajone do krótkich i treściwych komunikatów, w których forma odgrywa drugorzędną rolę w stosunku do szybkości. Oczekuje szybkiej i pełnej informacji zwrotnej, także od nauczycieli1.
Dziś nawet najmłodsi uczniowie, zanim pójdą do szkoły, mają już za sobą kontakty z różnymi mediami i narzędziami cyfrowymi. Nowoczesne technologie to dla nich codzienni towarzysze zabaw i nauki. Nie wystarczy i nie da się uczyć ich za pomocą długopisu i zeszytu. Zasoby Internetu, a zwłaszcza wartościowe i dobrze zaprojektowane programy edukacyjne online, dają szansę na zwiększenie u uczniów chęci do nauki.
LearningApps.org – multimedialne nauczanie
Bezpłatna platforma Web 2.0 – LearningApps.org w prosty sposób pozwala nauczycielom oraz uczniom tworzyć moduły nauczania multimedialnego w atrakcyjnej formie online. Dostępnych jest ponad 30 różnych formatów zadań (krzyżowka, oś czasu, wisielec, zadanie z lukami, mapa myśli, wykreślanka, zaznaczanie w tekście, quizy, memory), które są ciągle rozwijane. LearningApps.org daje ponadto nauczycielowi możliwość zarządzania swoimi klasami. LearningApps.org to platforma wymiany materiałów wytworzonych przez użytkowników, każdy udostępniony materiał może być wykorzystany, zmodyfikowany przez innych nauczycieli. Dostępne materiały możemy przeglądać według kategorii, pokrywających się z przedmiotami szkolnymi. Można również wybrane aplikacje filtrować ze względu na poziom kształcenia. Portal zawiera interaktywne gry i ćwiczenia, które są atrakcyjne dla uczniów, zaciekawiają, aktywizują, pozwalają lepiej zrozumieć temat, pobudzają wyobraźnię, wprowadzają element rywalizacji (gamifikacja)2.
Na stronie LearningApps.org możemy:
- przeglądać aplikacje już stworzone, wybierać kategorie, czyli przedmioty nauczania,
- modyfikować już istniejące aplikacje,
- sortować aplikacje według popularności, najwyższych ocen czy liczby wyświetleń,
- utworzyć konto i opracowywać własne aplikacje, korzystając z gotowych szablonów,
- publikować stworzone aplikacje, aby inni użytkownicy mogli z nich korzystać,
- utworzyć klasę uczniowską (system wygeneruje loginy i hasła), jako nauczyciel mamy wówczas podgląd do tworzonych uczniowskich aplikacji oraz możemy zarządzać kontami dla uczniów,
- wysyłać wiadomości do zalogowanych użytkowników, także uczniów,
- otrzymywać powiadomienia o liczbie wyświetleń i uzyskanej ocenie opublikowanej aplikacji.
LearningApps.org jest bardzo ciekawą i prostą w użytkowaniu aplikacją Web 2.0, która w zastosowaniu z tablicą interaktywną może urozmaicić lekcję z każdego przedmiotu.
Wirtualna nauka w Khan Academy
Khan Academy to serwis zawierający ponad 4100 filmów edukacyjnych z różnych dziedzin, m.in. matematyki, biologii, chemii, fizyki, historii, finansów czy informatyki. Ponadto znajdziemy tam interaktywne ćwiczenia do wybranych zagadnień. Warto podkreślić, że wszystkie materiały są bezpłatne.
Zastosowanie dla nauczycieli:
- Ćwiczenia z Khan Academy warto wykorzystać podczas pracy z tablicą multimedialną.
- Metoda „flipped classroom” – uczniowie najpierw sami przy komputerach oglądają film, a następnie wykonują przygotowane przez nauczyciela ćwiczenia.
- Filmy z Khan Academy można wykorzystać na lekcji do krótkiej prezentacji wybranego zagadnienia przed przystąpieniem do ćwiczeń.
- Wszystkim uczniom Khan Academy pomoże w ugruntowaniu już zdobytej w szkole wiedzy, powtórzeniu materiału, przećwiczeniu zagadnienia.
- Zdolniejszym uczniom możemy polecić serwis, aby rozwijali swoje zainteresowania.
Wersja polska portalu Khan Academy jest w trakcie tłumaczenia. Aby włączyć polskie napisy w filmach (jeśli są dostępne), należy z dolnego prawego rogu wybrać Options, a następnie Translated subtitles. Polska strona dotycząca Akademii Khan (projekt „Khan Academy po polsku”) znajduje się pod adresem: www.edukacjaprzyszlosci.pl3.
Dziś nawet najmłodsi uczniowie, zanim pójdą do szkoły, mają już za sobą kontakty z różnymi mediami i narzędziami cyfrowymi. Nowoczesne technologie to dla nich codzienni towarzysze zabaw i nauki. Nie wystarczy i nie da się uczyć ich za pomocą długopisu i zeszytu.
Quiz Kahoot! – ciekawa lekcja
Kahoot! to bezpłatna platforma do tworzenia i przeprowadzania interaktywnych quizów. Można wykorzystać urządzenia mobilne uczniów (smartfony, tablety) i zaplanować ciekawą lekcję. Quizy to przykład gamifikacji. Gamifikacja opiera się na użyciu elementów i mechanizmów z gier w kontekście edukacyjnym w celu motywowania, zwiększania zaangażowania i mobilizowania do wykonywania nawet żmudnych działań. Głównym założeniem jest zmiana zachowań uczniów poprzez stosowanie sposobu myślenia zaczerpniętego z gier. Cztery filary gamifikacji to zabawa, uczucie zadowolenia, znajomi i informacja zwrotna4. Strona do tworzenia quizów: getkahoot.com. Strona do logowania dla uczniów: kahoot.it. Polecam również stronę nowoczesnenauczanie.pl, gdzie przedstawione są informacje, jak krok po kroku stworzyć quiz w Kahoot! Warto również obejrzeć krótki poradnik Jak stworzyć quiz w Kahoot!? dostępny na YouTube: youtube.com/watch?v=RBs340oUf2w&feature=youtu.be.
Glogster – interaktywne plakaty
Glogster.com to serwis online, w którym można tworzyć bezpłatne, interaktywne plakaty (technologia flash) nazywane glogami. Można na nich umieszczać nie tylko grafikę i teksty, lecz także linki do innych stron w sieci Internet, muzykę, nagraną narrację, filmy. Aby uczeń mógł skorzystać z możliwości serwisu, powinien uruchomić stronę glogster.com/sign-up i założyć własne konto poprzez wypełnienie krótkiego formularza. Glogster może posłużyć jako wprowadzenie do tematu lekcji, prezentacja najważniejszych zagadnień lekcji albo powtórzenie materiału. Nauczyciel może również poprosić uczniów, aby to oni stworzyli swój własny multimedialny plakat na dany temat, np. Moje wymarzone wakacje, Sposób spędzania wolnego czasu, Jak bezpiecznie się bawić w mieście, górach i nad morzem? Następnie uczniowie mogą prezentować swoje pomysły na forum klasy5.
EDpuzzle – narzędzie do tworzenia lekcji wideo
EDpuzzle to wygodne narzędzie do personalizacji filmów. Wybieramy film – własny lub z szerokiej bazy dostępnych filmów, a następnie możemy dostosować go do swoich potrzeb, wycinając odpowiedni fragment, dodając do niego własną ścieżkę dźwiękową, notatki lub pytania w formie quizu. EDpuzzle stwarza dodatkowo możliwość personalizacji filmów pod nasze potrzeby. Jest to uniwersalne narzędzie, które może być wykorzystywane przez nauczycieli niezależnie od nauczanego przedmiotu. Praca w EDpuzzle jest niesłuchanie prosta i inspirująca6.
Przykładowe obszary zastosowań:
- rozwijanie umiejętności słuchania ze zrozumieniem poprzez użycie pytań sprawdzających,
- rozwijanie wyobraźni poprzez dokończenie oglądanej historii,
- sprawdzenie znajomości tematu poprzez quiz,
- angażowanie uczniów do dyskusji i dzielenia się swoimi wrażeniami,
- narzędzie do nauki języków obcych.
Gamifikacja opiera się na użyciu elementów i mechanizmów z gier w kontekście edukacyjnym w celu motywowania, zwiększania zaangażowania i mobilizowania do wykonywania nawet żmudnych działań. Głównym założeniem jest zmiana zachowań uczniów poprzez stosowanie sposobu myślenia zaczerpniętego z gier.
Przemyślane i zaplanowane zajęcia edukacyjne z wykorzystaniem materiałów filmowych powinny prowadzić do: wzbogacenia wiedzy merytorycznej ucznia, wykształcenia umiejętności pracy z różnymi rodzajami źródeł, kształtowania nawyków i gustów ucznia, refleksji nad tematem, podjęcia samodzielnej pracy badawczej lub twórczej7.
Można by podać jeszcze wiele przykładów programów i aplikacji do wykorzystania na tablicach interaktywnych, smartfonach czy tabletach. Pamiętajmy jednak, że warto wykorzystywać aktywność ruchową uczniów i jeśli tylko pogoda zbliżających się wakacji nam na to pozwala, przygotujmy lekcje w terenie, na podwórku szkolnym czy boisku. Tam również możemy wykorzystać technologię informacyjno-komunikacyjną, która sprawi, że lekcje będą mieć inną, ciekawszą formę, a jednocześnie będą zachęcały uczniów do uczestniczenia w niej.
