Fundusze UE dla szkół publicznych – programy centralne

Dla każdego województwa zostały także opracowane programy regionalne. W niektórych programach, a następnie działaniach, szkoły mogą samodzielnie ubiegać się o środki fi nansowe, w innych muszą zawiązać konsorcjum lub partnerstwo bądź pozyskiwać fundusze w sposób pośredni, za pomocą innego podmiotu, który będzie głównym benefi cjentem. W tym artykule wskazane zostaną najważniejsze możliwości ubiegania się o środki z programów Infrastruktura i Środowisko oraz Wiedza Edukacja Rozwój, a także Europejskiej Współpracy Terytorialnej. Kolejne części publikowane w następnych numerach Monitora będą poświęcone odpowiednio programowi Erasmus+ oraz programom regionalnym.

PROGRAM OPERACYJNY INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO (POIiŚ)

Szczegółowy opis osi priorytetowych POIiŚ w kilku działaniach wskazuje na możliwości pozyskiwania środków finansowych również przez szkoły. Pierwszym działaniem, w ramach którego szkoły mogą starać się o dofi nansowanie, jest Działanie 1.3 „Wspieranie efektywności energetycznej w budynkach” w ramach I Osi priorytetowej „Zmniejszenie emisyjności gospodarki”. Celem tego działania jest m.in. wsparcie tzw. głębokiej kompleksowej modernizacji energetycznej budynków użyteczności publicznej. Głęboka kompleksowa modernizacja energetyczna może obejmować ocieplenie obiektu oraz wymianę wyposażenia obiektów na energooszczędne, w tym w zakresie związanym z wymianą okien, drzwi zewnętrznych, modernizacj wewnętrznej instalacji ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej oraz części wspólnych oświetlenia na energooszczędne, przebudową systemów grzewczych Nr 57 listopad 2015 6 (wraz z wymianą źródła ciepła na bardziej efektywne energetycznie i ekologiczne, albo podłączeniem do sieci ciepłowniczej/ chłodniczej lub modernizacją takiego przyłącza w przypadku, gdy właścicielem ww. infrastruktury jest wnioskodawca projektu), budową/przebudową systemów wentylacji mechanicznej, przebudową systemów chłodzących i budową/przebudową klimatyzacji, pod warunkiem że w wyniku tego działania nastąpi optymalizacja zużycia energii, prowadząca do zmniejszenia emisji dwutlenku węgla, w tym również w kierunku wykorzystania odnawialnych źródeł energii, instalacją odnawialnych źródeł energii w modernizowanych energetycznie budynkach, wprowadzenie systemów zarządzania energią. W budynkach mogą być także stosowane instalacje OZE (o ile konieczność ich zastosowania wynika z uprzednio przygotowanego audytu energetycznego), które będą zapewniały przynajmniej częściowe pokrycie zapotrzebowania na energię w tych budynkach, pełniąc jednocześnie rolę demonstracyjną i edukacyjną. W ramach realizowanych projektów instalacja OZE budowana na/ przy budynkach musi być w pełni dedykowana potrzebom energetycznym obiektu, a jedynie niewykorzystana część energii elektrycznej może być oddawana do sieci dystrybucyjnej.
Zakres przedsięwzięcia głębokiej kompleksowej modernizacji energetycznej budynku musi wynikać z przeprowadzonego audytu energetycznego. Wyniki audytu energetycznego powinny zostać uwzględnione w pełnym zakresie w ramach realizacji projektu inwestycyjnego.

Przez budynek użyteczności publicznej należy rozumieć budynek przeznaczony na potrzeby m.in. oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki, opieki społecznej i socjalnej. Podmioty ubiegające się o dofinansowanie muszą mieć na uwadze fakt, iż projekty dotyczące modernizacji energetycznej budynków muszą być zgodne z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki oraz ich usytuowanie oraz rozporządzeniem Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 3 czerwca 2014 r. w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość
techniczno-użytkową oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej.

Wsparciem mogą zostać także objęte działania związane z przygotowaniem audytów energetycznych budynków użyteczności publicznej, a także prace projektowe stanowiące integralną część projektu inwestycyjnego dotyczącego modernizacji energetycznej budynków.
Bezpośrednim efektem realizacji projektów w ramach tego działania ma być zwiększenie efektywności energetycznej budynków. Dodatkowym rezultatem, w wyniku ograniczania emisji CO2, ma być poprawa stanu środowiska w skali lokalnej, dzięki ograniczeniu emisji zanieczyszczeń szczególnie szkodliwych dla jakości życia ludzi.
Beneficjentem środków w ramach tego działania są państwowe jednostki budżetowe (zgodnie z ustawą o finansach publicznych − art. 11a), czyli także prowadzące działalność określoną w ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (m.in. przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazjalne, ponadgimnazjalne i artystyczne).

Kolejnym działaniem, w ramach którego POIiŚ umożliwia szkołom publicznym staranie się o środki finansowe, jest np. Działanie 8.1 „Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury” w ramach VIII Osi priorytetowej „Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury”. Przedsięwzięcia realizowane w ramach VII Osi priorytetowej POIiŚ muszą sprzyjać realizacji jej celów, którymi są m.in.: zachowanie dziedzictwa kulturowego Polski, stworzenie i poprawienie warunków dla prowadzenia działalności kulturalnej i edukacyjnej w obszarze kultury.
Wsparcie w ramach tej osi i działania ukierunkowane są na zachowanie dziedzictwa poprzez prace związane z renowacją, konserwacją, rewaloryzacją i restauracją obiektów zabytkowych (i ich zespołów), jak również przebudową i rozbudową obiektów zabytkowych. Dofinansowanie będą mogły otrzymać także projekty związane z konserwacją i restauracją
zabytków ruchomych (w tym ich ochrona i udostępnienie poprzez proces digitalizacji). Zakres wsparcia w ramach VIII Osi priorytetowej obejmuje także działania infrastrukturalne mające na celu ochronę i zachowanie otoczenia zabytkowych obiektów, jak również zabytkowych parków i ogrodów. W zakresie rozwoju zasobów kultury dofinansowanie będzie mogło dotyczyć przedsięwzięć polegających na rozbudowie, przebudowie i remoncie niezabytkowej infrastruktury kultury i edukacji artystycznej z przeznaczeniem na cele kulturalne jako miejsc prezentacji dziedzictwa kulturowego. Dodatkowo, w ramach działania możliwe będzie wsparcie zakupu wyposażenia do prowadzenia działalności kulturalnej, w tym edukacji artystycznej. W ramach działania finansowany będzie także zakup aparatury specjalistycznej na cele działalności związanej z ochroną i zachowaniem dziedzictwa kulturowego i rozwojem zasobów kultury. W odniesieniu do projekniezbędtów szkół artystycznych możliwe będzie wsparcie w zakresie związanym z prowadzoną działalnością kulturalną i artystyczną, przy czym wsparcie nie obejmuje działalności stricte dydaktycznej.

Wśród typów projektów, jakie mogą realizować potencjalni beneficjenci (np. szkoły i uczelnie artystyczne prowadzone i nadzorowane przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego), wymienić należy m.in. następujące: rozbudowa, przebudowa i remont niezabytkowej infrastruktury na cele działalności kulturalnej, edukacji artystycznej, archiwów; zakup trwałego wyposażenia do prowadzenia działalności kulturalnej, w tym edukacji artystycznej oraz realizacji prac konserwatorskich.

PROGRAM OPERACYJNY WIEDZA, EDUKACJA, ROZWÓJ (POWER)

Szczegółowy Opis Osi Priorytetowych POWER w swoich zapisach mówi o kilku osiach priorytetowych, a w ich ramach − działaniach, w ramach których szkoły mogą rozważać wnioskowanie o środki finansowe na swoje projekty.
Zacząć należy od II Osi priorytetowej „Efektywne polityki publiczne dla rynku pracy, gospodarki i edukacji” i jej działania 2.10 „Wysoka jakość systemu oświaty”.
 

W ramach tego działania realizowane projekty powinny być nastawione na osiągniecie takich celów, jak:

• poprawa funkcjonowania i zwiększenie wykorzystania systemu wspomagania szkół w zakresie kompetencji kluczowych uczniów niezbędnych do poruszania się na rynku pracy (ICT, matematyczno- przyrodniczych, języków obcych), nauczania eksperymentalnego, właściwych postaw (kreatywności, innowacyjności, pracy zespołowej) oraz metod zindywidualizowanego podejścia do ucznia,
• zwiększenie wykorzystania przez szkoły i placówki zmodernizowanych treści, narzędzi i zasobów wspierających proces kształcenia ogólnego w zakresie kompetencji kluczowych uczniów niezbędnych do poruszania się na rynku pracy (ICT, matematyczno-przyrodniczych, języków obcych), nauczania eksperymentalnego, właściwych postaw (kreatywności, innowacyjności, pracy zespołowej) oraz metod zindywidualizowanego podejścia do ucznia.

W ramach tego działania szansę na uzyskanie dofinansowania mają beneficjenci (np. jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego), którzy będą chcieli zrealizować m.in. takie projekty, które będą nakierowane na:
1 Wsparcie tworzenia sieci szkół ćwiczeń, w tym:

• przygotowanie szkół do prowadzenia doskonalenia zawodowego nauczycieli w ramach szkół ćwiczeń,
• przygotowanie programów doskonalenia zawodowego nauczycieli,
• szkolenia dla trenerów szkół ćwiczeń z zakresu metod i form pracy dydaktycznej,
• doskonalenie zawodowe nauczycieli w ramach szkół ćwiczeń z zakresu: kompetencji kluczowych uczniów niezbędnych do poruszania się po rynku pracy (ICT, matematyczno-przyrodniczych, języki obce), nauczania eksperymentalnego, właściwych postaw (kreatywności, innowacyjności, pracy zespołowej) oraz metod zindywidualizowanego podejścia do ucznia;

2 Szkolenie i doradztwo dla kadry kierowniczej systemu oświaty (w tym kadry JST) pod kątem kształtowania umiejętności przywódczych potrzebnych w procesie rozwijania kompetencji kluczowych uczniów niezbędnych do poruszania się na rynku pracy (ICT, matematyczno- przyrodniczych, języków obcych), nauczania eksperymentalnego, właściwych postaw uczniów (kreatywności, innowacyjności, pracy zespołowej) oraz metod zindywidualizowanego podejścia do ucznia;

3 Opracowanie i upowszechnienie narzędzi wspierających pomoc psychologiczno- pedagogiczną na każdym etapie edukacyjnym w zakresie problematyki ucznia o specjalnych potrzebach edukacyjnych i ucznia młodszego.

4 Tworzenie zestawów narzędzi edukacyjnych, scenariuszy lekcji i zajęć dla każdego etapu edukacyjnego, oraz rewizja treści nauczania pod kątem: rozwijania kompetencji kluczowych uczniów niezbędnych do poruszania się na rynku pracy (ICT, matematyczno-przyrodniczych, języków obcych), nauczania eksperymentalnego, właściwych postaw (kreatywności, innowacyjności, pracy zespołowej), z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb uczniów.
Kolejnym działaniem w zakresie tej osi priorytetowej, w ramach którego beneficjenci (np. jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego) mogą ubiegać się o dofinansowanie, jest Działanie 2.14 „Rozwój narzędzi dla uczenia się przez całe życie”. Głównym celem tego działania jest zwiększenie dostępu osób dorosłych do różnych form uczenia się przez całe życie oraz zwiększenie dostępu do wysokiej jakości usług z zakresu całożyciowego doradztwa edukacyjno-zawodowego.
Beneficjenci (np. jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego) mogą w ramach tego działania realizować projekty m.in. z zakresu:

• przygotowania szkół do pełnienia roli Lokalnych Ośrodków Wiedzy i Edukacji we współpracy z organem prowadzącym i społecznością lokalną, tj. do prowadzenia działań na rzecz aktywności edukacyjnej osób dorosłych w zakresie rozwijania potrzebnych na rynku pracy kompetencji kluczowych oraz rozwoju metod i narzędzi pracy nauczycieli tych szkół z osobami dorosłymi, w szczególności na terenach wiejskich i w małych miastach, a także na terenach defaworyzowanych;
• przygotowanie kadry doradców edukacyjno-zawodowych do wdrożenia wypracowanych rozwiązań, w tym:
  • opracowanie narzędzi i instrumentów diagnozowania lokalnego rynku pracy i rynku kwalifikacji dla doradców edukacyjno- zawodowych, uwzględniających współpracę i wymianę doświadczeń z instytucjami rynku pracy, w tym publicznymi służbami zatrudnienia,
  • przygotowanie programów szkoleniowych, w tym e-learningowych, dla doradców edukacyjno-zawodowych (w związku z uruchomieniem nowych instrumentów i narzędzi związanych z gromadzeniem i udostępnianiem informacji o możliwych do uzyskania kwalifikacjach),
  • przygotowanie kadry trenerów, którzy będą prowadzili szkolenia dla osób realizujących zadania z zakresu doradztwa edukacyjno-zawodowego w szkołach i placówkach;
• przygotowanie kadry osób realizujących zadania z zakresu doradztwa edukacyjno- zawodowego w szkołach i placówkach systemu oświaty do stosowania nowych rozwiązań organizacyjno-prawnych w pracy z uczniami i dorosłymi, ze szczególnym uwzględnieniem rozwiązań zintegrowanego systemu kwalifikacji;
• przygotowanie i udostępnienie multimedialnych zasobów wspierających proces doradztwa dla wszystkich grup wiekowych (danych o zawodach i kwalifikacjach, filmów zawodoznawczych, statystyk dotyczących uczniów i absolwentów, narzędzi i materiałów wzbogacających warsztat pracy doradców zawodowych oraz zasobów możliwych do wykorzystania bezpośrednio przez uczniów, ich rodziców i innych dorosłych użytkowników systemu).

Oś priorytetowa II obejmuje także Działanie 2.15 „Kształcenie i szkolenie zawodowe dostosowane do potrzeb zmieniającej się gospodarki”, w ramach którego placówki oświatowe mogą próbować starać się o środki finansowe na projekty mające na celu:

• dostosowanie kształcenia i szkolenia zawodowego do potrzeb rynku pracy poprzez zaangażowanie przedstawicieli pracodawców i pracowników na wszystkich etapach jego programowania,
• zwiększenie wykorzystania zmodernizowanych treści, narzędzi i zasobów wspierających proces kształcenia zawodowego,
• wypracowanie modelu trwałej współpracy uczelni ze szkołami zawodowymi (technika, zasadnicze szkoły zawodowe),
• zapewnienie informacji zwrotnej dla systemu kształcenia zawodowego na temat losów absolwentów szkół zawodowych.

To działanie promuje realizację przez beneficjentów (np. jednostki organizacyjne samorządów terytorialnych) takich typów projektów, jak:

1 Wdrożenie mechanizmów strategicznej współpracy z przedstawicielami partnerów społecznych na rzecz dostosowywania kształcenia zawodowego do potrzeb rynku pracy, w tym:

• utworzenie zespołów partnerów społecznych reprezentatywnych dla obszarów kształcenia zawodowego, w skład których wejdą przedstawiciele stowarzyszeń zawodowych, organizacji pracodawców oraz związków zawodowych właściwi dla 25 grup zawodów, w ramach których, z udziałem przedstawicieli rad sektorowych, zostaną podjęte działania, tj.:
  • pozyskiwanie od rad sektorowych informacji na temat zapotrzebowania na zawody i kwalifikacje (ustalenie potrzeb rynku pracy w zakresie zawodów i kwalifikacji, w oparciu o które powinno być prowadzone kształcenie w szkołach zawodowych),
  • wypracowanie ścieżek rozwoju zawodowego w danej branży/zawodzie szkolnictwa zawodowego (określenie pożądanych typów szkół oraz oczekiwanego profilu ich absolwentów),
  • dokonanie przeglądu klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego pod kątem uwzględnienia oczekiwań partnerów społecznych właściwych dla zawodów szkolnictwa zawodowego oraz przygotowanie wytycznych do zmian w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego;
• przegląd i aktualizacja we współpracy z partnerami społecznymi podstaw programowych kształcenia w zawodach oraz innych treści kształcenia i szkolenia zawodowego pod względem uwzględnienia oczekiwań pracodawców w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji, w tym:
  • modernizacja podstaw programowych kształcenia w zawodach we współpracy z partnerami społecznymi, w tym pracodawcami, modyfikacja programów nauczania, planów nauczania, suplementów do dyplomów i kwalifikacji, uwzględniająca zmiany w podstawach programowych wprowadzone we współpracy z pracodawcami,
  • monitorowanie procesu wdrażania zmodyfikowanej podstawy programowej kształcenia w zawodach;

2 Doskonalenie systemu egzaminów zawodowych we współpracy z pracodawcami, w tym:

• przygotowanie zadań egzaminacyjnych do nowych i zmodernizowanych zawodów szkolnictwa zawodowego, zgodnie z wytycznymi pracodawców,
• szkolenia metodyczne dla pracodawców uczestniczących w procesie przygotowania i przeprowadzenia egzaminów;

3 Przygotowanie rozwiązań w zakresie angażowania pracodawców w organizację praktycznej nauki zawodu, w tym:

• opracowanie ram jakości staży i praktyk dla uczniów realizujących kształcenie praktyczne w przedsiębiorstwach, z uwzględnieniem europejskich ram staży zawodowych,
• opracowanie modelowych programów praktycznej nauki zawodu dla zawodów na poziomie kwalifikacji technika,
• wypracowanie modelu zachęt dla pracodawców angażujących się w proces kształcenia zawodowego, ze szczególnym uwzględnieniem kształcenia praktycznego,
• ewaluacja wypracowanych rozwiązań w zakresie praktycznej nauki zawodu;

4 Wypracowanie i upowszechnienie przykładowych rozwiązań w zakresie współpracy szkół zawodowych z wyższymi, w tym:

• przykładowego programu nauczania dla danego zawodu, uwzględniającego współpracę szkół zawodowych z wyższymi
• przykładowej organizacji zajęć dla uczniów przez wykładowców z wykorzystaniem bazy dydaktycznej szkoły zawodowej lub wyższej,
• propozycji działań mających na celu zapoznawanie uczniów i nauczycieli kształcenia zawodowego z nowymi technikami/technologiami stosowanymi w danej branży/zawodzie,
• przykładowych form doskonalenia nauczycieli kształcenia zawodowego;

5 Tworzenie i upowszechnianie e-zasobów i e-podręczników do kształcenia zawodowego;

6 Monitorowanie losów absolwentów, obejmujące:

• opracowanie systemowych narzędzi dla monitorowania losów zawodowych absolwentów szkół na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym, w tym:
  • narzędzi do badań ilościowych losów absolwentów, pozwalających na reprezentatywne wnioski dotyczące losów zawodowych absolwentów,
  • systemu monitorowania losów zawodowych absolwentów w oparciu o dane standardoadministracyjne (w tym rekomendacje w zakresie rozwiązań prawnych pozwalających na wdrożenie takiego monitoringu),
  • opracowanie narzędzi do monitorowania losów absolwentów dla dyrektorów szkół w postaci: kwestionariusza on-line, programu raportującego wraz z narzędziami wsparcia (podręcznik,kurs online);
• przeprowadzenie w latach 2015−2022 trzech edycji monitorowania losów zawodowych absolwentów szkół zawodowych w wykorzystaniem wypracowanych rozwiązań, obejmujących:
  • badania jakościowe interesariuszy kształcenia zawodowego (pracodawców, szkół zawodowych, doradców edukacyjno-zawodowych, samorządów) dotyczące możliwości, potrzeb i oczekiwań w zakresie monitorowania losów absolwentów szkół zawodowych,
  • badania ilościowe o charakterze podłużnym (dwie fale badania: pierwsza w ostatnim roku nauki, druga pół roku po zakończeniu nauki), reprezentatywne na poziomie zawodów oraz województw, których celem będą oczekiwania uczniów ostatnich klas oraz ocena sytuacji absolwentów na rynku pracy,
  • badania ilościowe: ankieta audytoryjna, której celem jest stworzenie możliwości wykorzystania danych administracyjnych (pochodzących z SIO2, OKE oraz ZUS) do monitorowania sytuacji na rynku pracy.

Ostatnią osią, w zapisach której można poszukiwać możliwości pozyskiwania funduszy przez szkoły, jest Oś priorytetowaIV „Innowacje społeczne i współpraca ponadnarodowa”. Celem działań realizowanych w ramach tej osi priorytetowej jest:

• zwiększenie wykorzystania innowacji społecznych na rzecz poprawy skuteczności wybranych aspektów polityk publicznych w obszarze oddziaływania Europejskiego Funduszu Społecznego,
• wzmocnienie kompetencji zawodowych i kluczowych osób z wykorzystaniem programów mobilności ponadnarodowej,
• wdrożenie nowych rozwiązań, w szczególności z zakresu aktywizacji zawodowej, kształcenia przez całe życie i tworzenia oraz realizacji polityk publicznych, dzięki współpracy z partnerami zagranicznymi.

W ramach tej osi warto zwrócić uwagę na trzy działania: 4.1, 4.2 i 4.3.

 Działanie 4.1 „Innowacje społeczne”, w którym szkoły i palcówki systemu oświaty zostały stricte wskazane jako beneficjenci środków, ukierunkowane jest na realizację projektów, które nastawione będą na mikroinnowacje, czyli inkubację nowych zalążkowych pomysłów, w tym ich opracowanie i rozwinięcie oraz przetestowanie i upowszechnienie, a także podjęcie działań w zakresie włączenia do polityki i praktyki, lub makroinnowacje, tzn. opracowanie (o ile będzie to konieczne), przetestowanie, upowszechnienie i włączenie do polityki i praktyki nowych rozwiązań.

 Kolejnym działaniem, na które warto zwrócić uwagę, jest Działanie 4.2 „Programy mobilności ponadnarodowej”. W ramach tego działania beneficjenci środków, którymi mogą być szkoły i placówki systemu oświaty (ponownie wskazane stricte w zapisach działania), mogą ubiegać się o fundusze na realizację takich typów projektów, jak np.:

• programy mobilności ponadnarodowej ukierunkowane na aktywizację zawodową osób młodych zagrożonych wykluczeniem społecznym, z możliwym wykorzystaniem konkursu skoordynowanego na poziomie UE,
• programy mobilności ponadnarodowej dla osób chcących podnieść swoje kompetencje lub kwalifikacje niezbędne do utrzymania lub podjęcia zatrudnienia.

 Jeśli chodzi o Działanie 4.3 „Współpraca ponadnarodowa”, beneficjenci środków, którymi także mogą być wskazane jednoznacznie szkoły i placówki systemu oświaty, powinni mieć na uwadze fakt, iż dofinansowanie mogą uzyskać projekty:

• realizowane w ramach Common Framework, tj. konkursu skoordynowanego na poziomie europejskim, w którym określone zostaną główne zasady i obszary działania,
• z komponentem ponadnarodowym realizowane poza Common Framework,
• nastawione na rozszerzenie standardowych projektów (realizowanych również w ramach regionalnych programów operacyjnych) o komponent ponadnarodowy,
• ukierunkowane na funkcjonowanie sieci współpracy w obszarach wsparcia EFS, umożliwiających wymianę doświadczeń i wzajemne uczenie się.

W ramach ww. typów projektów beneficjenci mogą realizować następujące działania:

• wypracowanie nowych rozwiązań we współpracy z partnerem zagranicznym (powinny również obejmować wdrożenie),
• import i eksport nowych rozwiązań, ich zaadaptowanie (powinny również obejmować ich wdrożenie),
• wymiana informacji i doświadczeń,
• równoległe tworzenie nowych rozwiązań (powinny również obejmować wdrożenie),
• zainicjowanie współpracy ponadnarodowej ukierunkowanej na rozwiązywanie problemów z zakresu wsparcia EFS, w szczególności aktywizacji zawodowej i społecznej, kształcenia przez całe życie i tworzenia oraz realizacji polityk publicznych.

Regiony przygraniczne mogą dodatkowo szukać możliwości ubiegania się o środki na realizację swoich projektów oświatowych, i nie tyko, w ramach programów przeznaczonych specjalnie dla nich: Program Czechy − Polska, Program Polska − Słowacja, Program Polska − Saksonia, Program Brandenburgia − Polska czy Program Meklemburgia − Pomorze Przednie. W tych programach można znaleźć osie priorytetowe, których cele są również ukierunkowane na szeroko rozumianą edukację i oświatę. Beneficjenci (np. szkoły publiczne) mogą ubiegać się o środki na dofinansowanie projektów ukierunkowanych np.: na rozwój edukacji transgranicznej i uczenia się przez całe życie − inwestowanie w kształcenie, szkolenia, w tym szkolenie zawodowe; na rzecz zdobywania umiejętności uczenia się przez całe życie poprzez rozwój i wdrażanie wspólnych systemów kształcenia, szkolenia zawodowego i szkolenia.