Nauczyciel zatrudniony w świetlicy
Świetlica musi być prowadzona przez zatrudnionego w szkole nauczyciela, który ma kwalifikacje do zajmowania stanowiska wychowawcy świetlicy. Tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych prowadzonych bezpośrednio z uczniami albo na ich rzecz dla wychowawców świetlic szkolnych wynosi 26 godzin, a dla wychowawców świetlic w szkołach specjalnych – 24 godziny tygodniowo. Wychowawcę świetlicy może wspierać zatrudniony przez dyrektora szkoły asystent. Przepisy zezwalają ponadto na utworzenie stanowiska kierownika świetlicy. Nauczycielowi pełniącemu stanowisko kierownika świetlicy w szkole dyrektor obniża tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć świetlicowych zgodnie z zasadami określonymi w uchwale rady gminy (miasta). Do zniżki pensum kierownik świetlicy otrzymuje dodatek funkcyjny, którego wysokość określana jest w regulaminie wynagradzania obowiązującym w danej gminie (mieście).
POLECAMY
Współczesna świetlica szkolna wspomaga i uzupełnia pracę szkoły we wszystkich jej zakresach, zapewnia również dzieciom bezpieczeństwo przez stałą obecność wychowawcy. Przepisy nie określają założeń programowych dotyczących zajęć w świetlicy szkolnej, nauczyciele mają więc dużą swobodę w zakresie organizacji i realizacji procesu dydaktycznego, wychowania i opieki. Ustawodawca nakłada jedynie na szkołę obowiązek uwzględnienia przy planowaniu zajęć świetlicowych potrzeb edukacyjnych oraz rozwojowych dzieci i młodzieży, ich możliwości psychofizycznych i zainteresowań oraz czasu na zajęcia zapewniające prawidłowy rozwój fizyczny i odrabianie lekcji. W art. 70 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo oświatowe znajduje się zapis, że plany pracy szkoły przyjmowane są uchwałą rady pedagogicznej po zaopiniowaniu przez radę szkoły lub placówki. Oznacza to, że roczny plan działań świetlicy szkolnej musi być przedstawiony radzie pedagogicznej do zatwierdzenia na początku danego roku szkolnego.
Warunki lokalowe
Powodzenie pracy świetlicy szkolnej jest uzależnione od możliwości zapewnienia odpowiednich warunków lokalowych. Nie ma ustawowo ustalonych standardów wyposażenia poszczególnych pomieszczeń do realizacji zadań szkoły. W rozporządzeniu MEN z dnia 17 grudnia 2010 r. w sprawie podstawowych warunków niezbędnych do realizacji przez szkoły i nauczycieli zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych oraz programów nauczania (Dz. U. z 2011 r. nr 6, poz. 23) widnieje zapis mówiący o tym, że obiekt szkolny powinien posiadać pomieszczenia do realizacji zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, które spełniają wymagania dla pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi i spełniają także odpowiednie warunki techniczne i lokalizacyjne. Szkoły powinny być wyposażone w pomoce dydaktyczne i sprzęt, które umożliwiają realizację zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, w tym realizację szkolnego zestawu programów nauczania. Nauczycielowi przysługuje nieodpłatnie wyposażenie w materiały niezbędne do wykonywania czynności wchodzących w zakres jego obowiązków, stosownie do specyfiki danej szkoły, a szczegółowy wykaz materiałów ustala dyrektor szkoły. Mając na uwadze fakt, że dzieci spędzają w świetlicy do kilku godzin dziennie, należałoby stworzyć miłe, bezpieczne i jednocześnie funkcjonalne pomieszczenia. Od wyposażenia świetlicy szkolnej zależeć będą zarówno organizowane dla dzieci zabawy i różne formy aktywności, jak i zajęcia planowane przez nauczycieli.
Regulamin świetlicy
Żaden z obowiązujących aktów prawnych regulujących funkcjonowanie szkoły nie precyzuje zagadnień związanych z regulaminem świetlicy szkolnej. Warto jednak taki dokument stworzyć. Regulamin ułatwia oraz porządkuje pracę i funkcjonowanie świetlicy. W regulaminie można opisać następujące obszary pracy świetlicy:
-
założenia organizacyjne i godziny pracy świetlicy oraz poszczególnych zajęć świetlicowych,
-
zasady zgłoszenia i procedurę przyjmowania dziecka do świetlicy,
-
zasady funkcjonowania świetlicy szkolnej,
-
obowiązki i prawa wychowanka świetlicy,
-
procedury związane z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom przebywającym w świetlicy,
-
zasady usprawiedliwiania nieobecności dziecka na zajęciach świetlicowych,
-
zasady odbioru dziecka ze świetlicy.
Jeśli świetlica szkolna będzie miejscem różnorodnych i ciekawych doświadczeń uczniów, to pobyt w niej będzie postrzegany przez rodziców jako szansa rozwojowa ich dzieci, a nie przymus wynikający z braku możliwości domowej opieki w czasie pozalekcyjnym
Tabela 1. Zestawienie zapisów dotyczących świetlicy szkolnej w obowiązujących aktach prawnych
| Zapis dotyczący świetlicy | Podstawa prawna | |
|---|---|---|
| Szkoła podstawowa i szkoła prowadząca kształcenie specjalne w zakresie realizacji zadań statutowych zapewnia uczniom możliwość korzystania ze świetlicy |
art. 103 ust. 1 |
ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r., poz. 59 z późn. zm.) |
|
Szkoła podstawowa oraz szkoła prowadząca kształcenie specjalne jest obowiązana zapewnić zajęcia świetlicowe dla uczniów, którzy pozostają w szkole dłużej ze względu na:
|
art. 105 ust. 1 | |
|
Świetlica zapewnia zajęcia świetlicowe uwzględniające potrzeby edukacyjne oraz rozwojowe dzieci i młodzieży, a także ich możliwości psychofizyczne, w szczególności zajęcia rozwijające zainteresowania uczniów, zajęcia zapewniające prawidłowy rozwój fizyczny oraz odrabianie lekcji |
art. 105 ust. 2 | |
|
W roku szkolnym 2017/2018 i 2018/2019 przepis art. 105 ustawy Prawo oświatowe stosuje się odpowiednio do dotychczasowych gimnazjów, jeżeli zachodzi potrzeba zapewnienia zajęć świetlicowych |
art. 318 |
ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 60 z późn. zm.) |
|
W szkole podstawowej, w tym specjalnej i integracyjnej, może być zatrudniony asystent wychowawcy świetlicy. Do zadań asystenta należy wspieranie wychowawcy świetlicy. Asystent wykonuje zadania wyłącznie pod kierunkiem wychowawcy świetlicy |
art. 15 ust. 7 |
ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r., poz. 59 z późn. zm.) |
|
Statut szkoły zawiera w szczególności organizację świetlicy z uwzględnieniem warunków wszechstronnego rozwoju ucznia – w przypadku szkoły podstawowej i szkoły prowadzącej kształcenie specjalne |
art. 98 ust. 1 pkt 25 |
|
|
§ 7 ust. 1–3 |
rozporządzenie MEN z dnia 17 marca 2017 r. w sprawie szczegółowej organizacji ublicznych szkół i publicznych przedszkoli (Dz. U. z 2017 r., poz. 649 |
|
Arkusz organizacji szkoły określa liczbę godzin zajęć świetlicowych |
§ 17 ust. 2 pkt 8 | - |
|
§ 9 ust. 1 i 2 |
rozporządzenie MEN z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (Dz. U. z 2017 r., poz. 1646) |
|
Kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela wychowawcy w świetlicach szkolnych posiada osoba, która:
|
§ 24 |
rozporządzenie MEN z dnia 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (Dz. U. z 2017 r., poz. 1575) |
