Mechanizm podzielonej płatności może być stosowany wyłącznie do płatności dokonywanych przelewem i dotyczy regulowania zobowiązań wobec kontrahentów w taki sposób, że kwoty podatku VAT wynikające z faktur za nabywane towary i usługi przekazywane są na specjalny rachunek bankowy VAT.
MPP może być stosowany wyłącznie w stosunku do transakcji objętych podatkiem VAT i co do zasady płatności mogą być dokonywane na podstawie faktur, w których wykazana jest kwota podatku VAT. W związku z tym nie jest możliwe dokonywanie płatności MPP za faktury, w których stawka VAT wynosi 0% lub „zw”.
Specjalne rachunki VAT zakładane są przez banki automatycznie do rachunków rozliczeniowych wykorzystywanych przez przedsiębiorców do prowadzonej przez siebie działalności. W związku z tym w celu założenia rachunku VAT właściciel rachunku rozliczeniowego nie musi składać osobnych wniosków. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy podmiot posiada kilka rachunków rozliczeniowych w jednym banku i chce posiadać rachunki VAT również do pozostałych rachunków. Wówczas konieczne jest złożenie odpowiedniego wniosku, gdyż obowiązek banku dotyczy otwarcia dla każdego podmiotu jednego rachunku VAT.
Płatności w systemie MPP dokonywane są z wykorzystaniem specjalnego komunikatu udostępnionego przez bank. Komunikat ten to nic innego jak dodatkowe pola, których wypełnienie jest obowiązkowe przy sporządzaniu przelewu. W polach tych należy podać:
- kwotę faktury brutto lub część kwoty odpowiadającej części przekazywanego podatku VAT,
- kwotę podatku VAT, która przekazana zostanie na rachunek VAT kontrahenta,
- NIP dostawcy,
- numer faktury.
| Sposób zapłaty podatku VAT | Sposób zapłaty pozostałej kwoty zobowiązania |
| Zapłata całego podatku VAT na rachunek specjalny VAT | Zapłata kwoty netto na rachunek rozliczeniowy lub gotówką |
| Zapłata części podatku VAT na rachunek specjalny VAT | Zapłata pozostałej kwoty (pozostałej części podatku VAT i kwoty netto) na rachunek rozliczeniowy lub gotówką |
Zapłata kwoty podatku VAT wykazanej w fakturze przy zastosowaniu MPP może obejmować pełną kwotę podatku VAT lub dowolną jego część. Wówczas pozostałą kwotę zobowiązania podatnik może zapłacić kontrahentowi w dowolny sposób, np. gotówką czy przelewem „zwykłym”.
Przykład:
Jednostka oświatowa otrzymała za zakupiony towar fakturę na kwotę 1230 zł brutto (1000 zł – kwota netto i 230 zł – podatek VAT).
Płatność przelewem tej faktury może odbyć się na kilka sposobów:
[1] Płatność na rachunek specjalny VAT całej kwoty podatku. Wówczas przelew z wykorzystaniem specjalnego komunikatu bankowego zostanie sporządzony w następujący sposób:
- kwota faktury – 1230 zł
- kwota podatku VAT – 230 zł
- NIP dostawcy – 123 456 789
- numer faktury – 1/2020
[2] Płatność na rachunek specjalny VAT części kwoty podatku (w wysokości 100 zł). Wówczas przelew z wykorzystaniem specjalnego komunikatu bankowego zostanie sporządzony w następujący sposób:
- kwota faktury – 1230 zł
- kwota podatku VAT – 100 zł
- NIP dostawcy – 123 456 789
- numer faktury – 1/2020
[3] Płatność z zastosowaniem MPP wyłącznie całej kwoty podatku VAT, a pozostała kwota przekazana zostanie na rachunek bankowy przelewem „zwykłym”. Wówczas konieczne będzie sporządzenie dwóch przelewów:
przelew z wykorzystaniem specjalnego komunikatu bankowego:
- kwota faktury – 230 zł
- kwota podatku VAT – 230 zł
- NIP dostawcy – 123 456 789
- numer faktury – 1/2020
przelew zwykły:
- kwota faktury – 1000 zł
- numer faktury – 1/2020
[4] Płatność z zastosowaniem MPP wyłącznie części kwoty podatku VAT (w wysokości 100 zł), a pozostała kwota przekazana zostanie na rachunek bankowy przelewem „zwykłym”. Wówczas konieczne będzie sporządzenie dwóch przelewów:
wprzelew z wykorzystaniem specjalnego komunikatu bankowego:
- kwota faktury – 100 zł
- kwota podatku VAT – 100 zł
- NIP dostawcy – 123 456 789
- numer faktury – 1/2020
przelew zwykły:
- kwota faktury – 1130 zł
- numer faktury – 1/2020
Kwoty podatku VAT, które wpływają na specjalny rachunek VAT, mogą być przeznaczone na zapłatę:
- podatku VAT kontrahentom,
- podatku VAT do urzędu skarbowego,
- odsetek od należnego podatku VAT,
- dodatkowego zobowiązania podatkowego,
- podatku VAT z tytułu importu, w tym odsetek za zwłokę, oraz dodatkowego zobowiązania podatkowego,
- podatku i zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, w tym odsetek za zwłokę w zapłacie tego podatku,
- podatku akcyzowego, przedpłat w podatku akcyzowym, należności celnych oraz odsetek od tych płatności,
- składek ZUS.
Obowiązek stosowania MPP występuje w przypadku płatności za nabyte towary i usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, udokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem jest równa bądź wyższa niż 15 000 zł. Niestosowanie się do tego obowiązku może spowodować ustalenie przez organy podatkowe dodatkowego zobowiązania podatkowego w wysokości 30% kwoty podatku wynikającego z wystawionej faktury.
Płatność za nabyte towary i usługi z zastosowaniem MPP może również uchronić nabywcę od solidarnej odpowiedzialności za zaległości podatkowe sprzedawcy, w części podatku proporcjonalnie przypadającej na dostawę dokonaną na jego rzecz. Solidarną odpowiedzialnością objęte są wszystkie towary i usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT.
Transakcje objęte obowiązkiem stosowania MPP muszą być realizowane na rachunki rozliczeniowe wymienione w wykazie podatników, tzw. „białej liście podatników”. W związku z tym podatnik dokonujący płatności za nabyte towary zobowiązany jest do sprawdzenia, czy rachunek wymieniony przez sprzedawcę w fakturze znajduje się w tym wykazie.
Podstawa prawna
- Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 106).
- Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 2357 z późn. zm.).
- Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 900 z póź. zm.).
