Jak uczyć?
To bardzo ważne pytanie, ponieważ gdy myślimy o uczeniu i edukacji, to jednym z pierwszych skojarzeń jest to, że uczniowie potrzebują kontaktu z rówieśnikami, kontaktu z nauczycielem, interakcji i współdziałania w klasie i małych grupach. Istnieje wiele sprawdzonych i skutecznych sposobów na to, by nauczyciele mogli wspierać uczniów przy wykorzystaniu nowoczesnych technologii oraz zasobów online. Są to rzeczy proste do zastosowania i dające wiele efektów.
Zanim nauczyciele zaczną wykorzystywać technologię informacyjno-komputerową na zajęciach, musi być spełniony szereg wymienionych poniżej elementów.
- Do wykorzystywania zasobów internetowych lub uczenia zdalnego nauczyciele potrzebują internetu szerokopasmowego podpiętego bezpośrednio do komputera lub laptopa przy pomocy kabla. Jeśli nie mają takiej możliwości, mogą skorzystać z sieci Wi-Fi, ale wtedy muszą pamiętać o tym, aby być blisko routera, aby sygnał był możliwie najlepszy. Można też zainwestować w małe urządzenie, które będzie wzmacniało sygnał Wi-Fi.
- Każdy nauczyciel powinien mieć zainstalowany aktualny program antywirusowy z aktualną bazą wirusów i skonfigurowany tak, aby skanowania odbywały się cyklicznie, najlepiej raz w tygodniu. Warto także pamiętać o skanowaniu wszystkich plików pobranych z internetu, nawet z różnych bezpiecznych zasobów internetowych – jest to dobry krok, by zadbać o bezpieczeństwo dysku laptopa lub komputera danego nauczyciela.
- Kolejnym ważnym elementem jest wyrobienie w sobie nawyku tworzenia kopii zapasowych wszystkich plików stworzonych dla uczniów lub pobranych z zasobów internetowych.W ten sposób unikną straty danych lub braku dostępu do nich, jeśli coś stanie się z ich komputerem. Dobrą praktyką jest także zapisywanie przygotowanych materiałów w tak zwanej chmurze, czyli na dyskach wirtualnych, których operatorzy mają dobre opinie na rynku, np. Google Drive, One Drive, Dropbox.
- Przy korzystaniu z każdego narzędzia internetowego nauczyciele powinni pamiętać o tym, żeby co jakiś czas sprawdzać, jak dane narzędzie funkcjonuje oraz czy nie zmieniły się zasady jego funkcjonowania. Ważne jest także, aby nauczyciel stworzył sobie jeden folder lub zakładki w swojej przeglądarce, które będą porządkować wszystkie zasoby edukacyjne w ten sposób, aby nic się nie zgubiło i wszystko było na swoim miejscu. Polecanym rozwiązaniem jest także stworzenie jednego pliku podzielonego na określone kategorie i zamieszczenie w nim wszystkich znanych dostępnych linków i zasobów internetowych. W ten sposób nauczyciele mogą utworzyć wspólnie bazę zasobów internetowych, z których mogą korzystać i dodatkowo wymieniać się swoimi odkryciami. Jeśli taki plik będzie współdzielony dla wszystkich nauczycieli, to każdy z nich musi mieć do niego dostęp. Najłatwiej można zrobić to w ten sposób, że na dysku Google Drive dajemy dostęp do pliku wszystkim nauczycielom, którzy mają link dostępu. Mogą być wśród nauczycieli tacy, którzy mają tryb tylko do odczytu, lub też tacy, którzy mogą plik edytować.
Learning Apps
Jeśli nauczyciele chcą stworzyć ciekawe interaktywne ćwiczenia dla uczniów, to niezależnie od tego, jaka będzie tematyka ćwiczeń, z pomocą przyjdzie serwis internetowy LearningApps. Nauczyciele znajdą tam szereg gotowych aplikacji (wyszukując je za pomocą przycisku „przeglądaj aplikacje”) lub też mogą stworzyć własne, korzystając z dostępnych możliwości i typów zadań. Dodatkowo na stronie znajduje się tutorial, który krok po kroku przedstawia, w jaki sposób skorzystać z aplikacji.
Kahoot i Quizizz
Jeśli nauczyciele chcą zaprojektować elektroniczne testy, mogą wykorzystać któreś z przykładowych narzędzi umożliwiających ich ułożenie. Z pomocą w tworzeniu e-sprawdzianów przychodzą również internetowe generatory quizów. Bez względu na to, w jakim wieku są uczniowie – w tworzeniu kartkówki będą pomocne narzędzia takie jak Kahoot lub Quizizz. Pierwsze z nich pozwala na wymyślanie i zaprojektowanie quizu w kilku prostych krokach. Wystarczy utworzyć swoje konto w serwisie i już można przejść do tworzenia quizów. Każdy nauczyciel może wybrać, czy chce stworzyć pytanie, do którego będzie dołączony obrazek, jak długo pytanie ma się wyświetlać uczniom, ile odpowiedzi mają uczniowie do wyboru (można wybrać od dwóch do 4). Odtwarzanie pytań można ułożyć w odpowiedniej kolejności, a następnie zatytułować i zapisać quiz. Istotne jest odpowiednie zaznaczenie podanych odpowiedzi, aby Kahoot wiedział, jak ma ocenić uczniów. Utworzony w ten sposób quiz bardziej przypomina rozgrywkę z teleturnieju niż sprawdzian: uczniowie otrzymują link lub logują się na stronie Kahoot.it (nawet z telefonu) i przystępują do gry po wpisaniu odpowiedniego kodu PIN. Następnie podążają za wskazówkami, czytają pytania i udzielają odpowiedzi. Każda odpowiedź powinna być udzielona w określonym czasie. Za każdą poprawną odpowiedź uczniowie otrzymują punkty. Im więcej punktów, tym wyższa pozycja w rankingu. Po zakończeniu zadania każdy uczeń widzi, jaka odpowiedź była poprawna, a nauczyciel widzi, którzy uczniowie zdobyli największą liczbę punktów.
Jak już wspominałam – Kahoot to idealne narzędzie do przygotowania kartkówek i sprawdzianów, ale może być też wykorzystane do utrwalania materiału, a nawet pracy samodzielnej lub zespołowej czy zadań domowych. Nauczyciele mogą także wykorzystywać quizy przygotowane przez innych nauczycieli, które są dostępne w bazie Kahoot.
W podobny sposób działa platforma Quizizz – można korzystać korzystać z bazy wcześniej przygotowanych quizów lub po utworzeniu bezpłatnego konta tworzyć swój własny zestaw pytań. Uczniowie logują się do aplikacji przy pomocy kodu PIN i podają swoje imię. Następnie po kolei przechodzą przez pytania z tą różnicą, że podczas gry do dyspozycji mają także dodatkowe opcje – mogą na przykład odpowiedzieć jeszcze raz na pytanie, w którym popełnili błąd. Co więcej, pytania mieszają się za każdym razem, a uczestnicy widzą swoje pytania i odpowiedzi na ekranie telefonu. Po zakończeniu gry nauczyciel otrzymuje zestawienie obejmujące wszystkich uczniów i ich odpowiedzi – poprawne i błędne. Może to stanowić dobry punkt wyjścia do powtórki danego materiału lub też do przygotowania informacji zwrotnej dla uczniów.
Fiszki
Nauczyciele mogą także przygotowywać autorskie zestawy fiszek edukacyjnych dotyczących danego przedmiotu i jego zagadnień. Uczniowie mogą pobrać aplikację na swój telefon i powtarzać najważniejsze słowa i definicje online.pl. Za pośrednictwem tej platformy można uczyć wszystkich przedmiotów. Aplikacja oferuje 6 skutecznych trybów nauki oraz gry oparte na konkurencji i pozyskiwaniu najlepszych wyników. Uczniowie mogą korzystać ze strony internetowej lub z aplikacji na telefon. Nauczyciel każdego przedmiotu może z łatwością znaleźć gotowe zestawy różnych pojęć przygotowane przez wcześniejszych użytkowników. Jedyne co trzeba zrobić, to sprawdzić zgodność pojęć i słówek z tym, czego dany nauczyciel wymaga lub co chce sprawdzać u uczniów. Dzięki temu rozwiązaniu uczniowie także mogą tworzyć swoje zestawy fiszek, a przez to uczyć się szybciej i sprawniej.
Kody QR
Bardzo pomocne jest też przekazywanie uczniom linków do zadań w przyjemy i prosty sposób. Nauczyciele mogą zakodować dla uczniów dowolne materiały ukryte pod nawet najdłuższym linkiem. Jak mogą to zrobić? Wystarczy, że użyją kodów QR. Można je wygenerować w bardzo łatwy sposób. Może to wyglądać następująco. Nauczyciele przygotowują określone materiały znajdujące się na stronach internetowych. Mogą to być pliki z YouTube, materiały dostępne online i współdzielone z dysku, materiały dodatkowe z podręcznika lub ćwiczeń, materiały znalezione na serwisach nauczycieli. Następnie należy przejść na jedną ze stron internetowych, która generuje kody QR. Może być to na przykład https://www.qr-online.pl/. Po wklejeniu linku w okienko można wybrać rozmiar kodu oraz format jego zapisu. Bardzo dobrze sprawdzi się format JPG. Co ważne, aby uczniowie mieli stały dostęp do kodu QR, należy pamiętać, aby zapisać od razu wytworzony kod (a najlepiej również jego kopię) na przykład na pendrivie lub na dysku w chmurze. Aby uczniowie mogli odczytać kod, muszą mieć zainstalowaną bezpłatną aplikację do odczytywania kodów https://play.google.com/store/apps/details?id=com.gamma.scan&hl=pl
W ten sposób nauczyciele mogą przesyłać uczniom same obrazki zamiast długich linków do stron. Uczniowie przy pomocy aplikacji w telefonie odczytują kod QR i przenoszą się na stronę z zadaniem lub treścią. Jest to szczególnie pomocne wtedy, gdy nie mamy pewności, że uczeń ma zawsze do dyspozycji laptop lub komputer. Kody QR można też wykorzystywać na lekcji w szkole.
Bit.ly
Innym ułatwieniem pracy może być narzędzie do skracania linków Bit.ly. Przy jego pomocy mogą zostać skrócone linki internetowe do krótkiego i łatwiejszego zapamiętania. Łatwo go potem przesłać uczniom.
Gdy nauczyciele chcą przekazać uczniom wartościowe informacje w postaci grafiki, mogą skorzystać z narzędzia, którym jest Pinterest. Wbrew pozorom to nie tylko aplikacja służąca do odszukiwania ciekawych inspiracji na temat urządzania mieszkania, mody czy gotowania, ale także baza wiedzy z w odniesieniu do różnych przedmiotów. Aby się o tym przekonać, nauczyciele mogą wpisać w wyszukiwarkę interesujące ich hasło i dopisać wyraz Pinterest. Już po chwili zobaczą wiele ciekawych inspiracji pojawiających się na tablicach innych użytkowników. Aby stworzyć swoje tablice i potem udostępniać je uczniom, należy założyć swoje bezpłatne konto w serwisie. Następnie dobrze jest utworzyć osobną tablicę do danego przedmiotu lub określonego tematu. Gdy już zostanie odnaleziony ciekawy materiał graficzny, jednym kliknięciem myszki można dodać go do wybranej tablicy. W ten sposób nauczyciele mogą tworzyć inspiracje oraz materiały powtórkowe dla swoich uczniów lub też przekazywać im dodatkowe zadania do wykonania. Pinterest dobrze sprawdzi się w przekazywaniu wiedzy przy pomocy zdjęć lub grafik, przy powtórkach materiału, jak również w zadaniach plastycznych i wszystkich innych związanych z DIY.
Prezentacje
Przy pomocy narzędzi od Google znajdujących się na Google Drive nauczyciele mogą tworzyć prezentacje dla uczniów. Sprawdzą się one podczas wprowadzania nowego materiału, powtórek, gier i zabaw, i nie tylko. Jeśli nauczyciele korzystają z konta w serwisie Gmail, mogą tworzyć bezpłatne prezentacje, korzystając z dostępnych szablonów na swoim koncie pocztowym. Trzeba przejść do tworzenia prezentacji – kliknąć w prawym górnym rogu ikonkę dysku, a następnie wybrać polecenie Nowy-> Prezentacja Google. Potem można wybrać szablon i dodawać kolejne strony, tak jak w programie PowerPoint, z tą tylko różnicą, że tutaj wszystkie zmiany zapisują się automatycznie. Po skończonej pracy prezentację można udostępnić uczniom. W tym celu należy kliknąć w prawym górnym rogu przycisk dostępu i wybrać opcję udostępniania każdemu uczniowi. Nauczyciele mogą wybrać, czy to dokument tylko do odczytu, czy też uczniowie mogą edytować jego zawartość. Przy wyborze tej drugiej opcji uczniowie mogą wpisywać swoje odpowiedzi do zadań zamieszczonych w prezentacji. Należy jednak pokazać uczniom, jak edytować informacje w prezentacji, aby nie usuwać całej treści. Ale nawet gdyby coś poszło nie tak, zawsze można cofnąć zmiany i przywrócić prezentację do poprzedniego stanu.
Ciekawe patenty
Nauczyciele mogą w łatwy sposób urozmaicić lekcje, stosując następujące rozwiązania:
uczniowie nagrywają dla nauczycieli swoje zadania domowe lub pytania czy uwagi dotyczące zajęć przy pomocy narzędzia nagrywania online. Narzędzie działa bardzo prosto, a do jego używania wystarczy podłączenie słuchawek z mikrofonem. W ten sposób uczniowie mogą komunikować się z nauczycielami. Nauczyciele natomiast mogą w łatwy sposób zadawać zadania głosowe, tworzyć omówienia danej lekcji i przesyłać uczniom. Link: https://online-voice-recorder.com/pl/ ciekawym patentem jest zapisywanie przez uczniów prac domowych a następnie zapisywanie ich jako zdjęcie lub przygotowanie zrzutów ekranu i wysyłanie nauczycielom. Nauczyciele mogą także skorzystać z funkcji przygotowania formularzy. Aby to zrobić, każdy nauczyciel powinien założyć swoje konto na Gmailu i skorzystać z opcji formularza. Przy jego pomocy w łatwy sposób można utworzyć pytania otwarte lub zamknięte i nie tylko. Po skończeniu pracy z formularzem taki plik może być traktowany jako test lub kartkówka. Nauczyciele otrzymują od razu odpowiedzi do danego zadania w zakładce „odpowiedzi”.
Narzędzia ułatwiające kontakt
Przy uczeniu online ważne jest to, żeby nauczyciel miał kontakt z uczniami. Istnieje na to kilka sposobów. Wszystko jednak zależy od wieku i możliwości uczniów. Nauczyciele mogą utworzyć zamkniętą grupę na Facebooku dla danej klasy i tam mogą publikować posty lub robić transmisje live albo publikować materiały wideo. Uczniowie po dodaniu do grupy są w niej aktywnie i dzięki temu wywiązuje się interakcja. W podobny sposób może zadziałać zamieszczenie filmu prywatnego w serwisie YouTube. Tylko uczniowie, którzy mają bezpośredni dostęp, mogą zobaczyć dany materiał i mogą go komentować. Jeszcze innym rozwiązaniem jest utworzenie grupy w aplikacji https://www.whatsapp.com. Przy jej pomocy można przesyłać różnego rodzaju pliki, tworzyć wiadomości. Aplikacja zapewni komunikację z uczniami, a dzięki temu, że jest bezpłatna i do korzystania na telefonie, uczniowie nie powinni mieć problemów z dostępnością. Można także założyć bloga na bezpłatnej domenie, publikować posty i zamieszczać materiały dla uczniów. Wtedy uczniowie mają możliwość komentowania postów i wchodzenia w interakcje z nauczycielem. Wybierając sposób komunikacji, należy wziąć pod uwagę to, aby każdy uczeń miał dostęp do danego rozwiązania i aby wiedział, jak się nim poprawnie posługiwać.
Podsumowanie
Niezależnie od tego, które narzędzia i jakie metody pracy wybiorą nauczyciele, najważniejsze jest, aby na początku sami przetestowali różne rozwiązania i wiedzieli, jakie są mocne strony narzędzi TIK. Kluczem do dobrania najlepszego rozwiązania dla danej klasy lub grupy uczniów jest poznanie ucznia przez nauczyciela, wytłumaczenie zasad działania danego narzędzia oraz przeprowadzenie kilku propozycji ćwiczeń lub gier z użyciem danego rozwiązania.
