W tym kontekście koniecznie należy brać pod również uwagę wskazania zawarte w rozporządzeniu Ministra Edukacji i Nauki z dnia 14 września 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela. W tym miejscu zwracam szczególną uwagę na jeden element nowej regulacji prawnej w tym zakresie. Otóż w załączniku nr 1 do tego rozporządzenia nowy zapis ust. 1 pkt 4 stanowi, że studia przygotowujące do wykonywania zawodu:
POLECAMY
- nauczyciela przedmiotu lub nauczyciela prowadzącego zajęcia są prowadzone jako studia pierwszego stopnia i studia drugiego stopnia lub jako jednolite studia magisterskie na kierunku studiów, których program określa efekty uczenia się w kategoriach wiedzy i umiejętności obejmujące treści nauczania określone w podstawie programowej kształcenia ogólnego w zakresie nauczanego przedmiotu lub treści prowadzonych zajęć, z tym że studia przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela języka regionalnego mogą być prowadzone jako studia pierwszego stopnia, studia drugiego stopnia lub jednolite studia magisterskie na kierunku studiów, których program określa efekty uczenia się w kategoriach wiedzy i umiejętności obejmujące treści nauczania określone w podstawie programowej tego języka;
- nauczyciela psychologa są prowadzone jako studia pierwszego stopnia i studia drugiego stopnia lub jako jednolite studia magisterskie na kierunku psychologia;
- nauczyciela teoretycznych przedmiotów zawodowych lub nauczyciela praktycznej nauki zawodu są prowadzone jako studia pierwszego stopnia, studia drugiego stopnia lub jednolite studia magisterskie na kierunku studiów, których program określa efekty uczenia się w kategoriach wiedzy i umiejętności obejmujące treści nauczania określone w podstawie programowej kształcenia w danym zawodzie w zakresie nauczanego przedmiotu lub treści prowadzonych zajęć.
Nowe przepisy dotyczące kwalifikacji nauczycieli
Zwracam uwagę na zmieniony zapis: „… studia pierwszego stopnia i studia drugiego stopnia lub jako jednolite studia magisterskie” – poprzednio zapis brzmiał „studia pierwszego stopnia lub studia drugiego stopnia, lub jako jednolite studia magisterskie”, dokonano więc bardzo istotnej zmiany. Otóż dotychczasowy zapis o charakterze alternatywnym teraz przyjął formę ultymatywną, co diametralne zmienia myślenie o poziomie wykształcenia nauczycieli.
W związku z powyższym zaistniała pilna potrzeba dostosowania zapisów w rozporządzeniu o kwalifikacjach nauczycieli. Najistotniejsze zmiany, które wprowadzono polegają na tym, że od teraz:
- kształcić przyszłych nauczycieli na studiach mogą wyłącznie te uczelnie, które spełniają warunki określone w art. 53 ust. 5–5d ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce dalej jako: ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce;
- studia podyplomowe prowadzące do uzyskania kwalifikacji nauczycielskich mogą być prowadzone przez uczelnie, instytuty badawcze oraz instytuty naukowe Polskiej Akademii Nauk zgodnie z art. 163 ust. 1 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, przy zapewnieniu kadry kształcącej przyszłych nauczycieli na studiach pierwszego lub drugiego stopnia lub jednolitych studiach magisterskich na kierunku odpowiadającym zakresowi kształcenia na studiach podyplomowych;
- kształcenie przyszłych nauczycieli na studiach obejmuje 5-letni cykl jako jednolite studia magisterskie lub studia pierwszego i drugiego stopnia realizowane w tym samym zakresie co studia magisterskie;
- kształcenie na studiach podyplomowych przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela może być prowadzone w zakresie przygotowania:
- psychologiczno-pedagogicznego i dydaktycznego do nauczania przedmiotu lub prowadzenia zajęć,
- psychologiczno-pedagogicznego i dydaktycznego do nauczania teoretycznych przedmiotów zawodowych lub praktycznej nauki zawodu,
- merytorycznego i dydaktycznego do nauczania kolejnego przedmiotu lub prowadzenia kolejnych zajęć,
- pedagogicznego do wykonywania zawodu nauczyciela psychologa,
- psychologiczno-pedagogicznego i dydaktycznego do nauczania języka obcego;
- kształcenie przyszłych nauczycieli przedszkoli i klas I–III szkół podstawowych jest prowadzone na kierunku pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna, wyłącznie w trakcie jednolitych studiów magisterskich; nie ma możliwości kształcenia nauczycieli tej specjalności w trakcie studiów podyp...
