Podstawę wydania rozporządzenia z dnia 23 sierpnia 2017 r. w sprawie kształcenia osób niebędących obywatelami polskimi oraz osób będących obywatelami polskimi, które pobierały naukę w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty innych państw (Dz. U. z 2017 r., poz. 1655) stanowi art. 165 ust. 16 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r., poz. 59). W roku szkolnym 2017/2018 przepisy te będą stosowane w szkołach podstawowych, branżowych I stopnia, a także policealnych.
POLECAMY
Szkoły podstawowe
Tak jak wcześniej, uczniowie zamieszkali w obwodzie szkoły podstawowej będą do niej przyjmowani z urzędu, a w razie dysponowania wolnym miejscem – do szkoły pozaobwodowej, a ponadto na wniosek rodzica lub pełnoletniego ucznia, kandydat przybywający z zagranicy będzie mógł również uczestniczyć w rekrutacji na ogólnych zasadach.
Szkoły ponadpodstawowe
Do szkół ponadpodstawowych uczniowie będą przyjmowani w razie dysponowania przez dyrektora wolnym miejscem, chyba że z własnej inicjatywy wezmą udział w rekrutacji i uzyskają wynik wystarczający do zapisania do szkoły (§ 4 i § 6 rozporządzenia).
Jednocześnie do czasu zakończenia nauki w dotychczasowych gimnazjach i klasach gimnazjalnych prowadzonych w szkołach innego typu, trzyletnich liceach ogólnokształcących, czteroletnich technikach, klasach dotychczasowej zasadniczej szkoły zawodowej prowadzonych w branżowej szkole I stopnia będzie równolegle obowiązywało rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 września 2016 r., znowelizowane od dnia 1 września 2017 r. w sprawie kształcenia osób niebędących obywatelami polskimi oraz osób będących obywatelami polskimi, które pobierały naukę w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty innych państw (Dz. U. z 2016 r., poz. 1453). Zakres stosowania przepisów wykonawczych z 2016 r. wynika z art. 363 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r., poz. 60).
Obydwa rozporządzenia dotyczą przyjmowania uczniów przybywających z zagranicy do publicznych szkół, zaś w niepublicznych szkołach zasady powinny zostać określone przez statuty (art. 172 ust. 2 pkt 7 PO).
Przyjmowanie do oddziałów dwujęzycznych i klas wstępnych
Z uwagi na przeniesienie na skutek reformy oświaty oddziałów dwujęzycznych z gimnazjów do VII i VIII klas szkoły podstawowej w § 4 ust. 1 pkt 4 i ust. 2 pkt 4 rozporządzenia uregulowano zasady zapisywania do nich uczniów, którzy wcześniej uczyli się za granicą. Podstawą przyjęcia do takich klas (na wolne miejsca) ucznia, który nie brał udziału w rekrutacji, będą dokumenty (świadectwo, zaświadczenie lub inny dokument, wydane przez szkołę za granicą) wskazujące klasę lub etap edukacji, który uczeń ukończył w tamtejszej szkole, w tym znajomość języków obcych, ewentualnie dokument potwierdzający sumę lat nauki szkolnej ucznia lub pisemne oświadczenie dotyczące sumy lat nauki szkolnej ucznia złożone przez rodzica, a także pozytywny wynik sprawdzianu predyspozycji językowych, jeśli dyrektor postanowi go przeprowadzić, gdy stopień przygotowania ucznia do kształcenia w klasie dwujęzycznej nie wynika z dokumentów. Termin sprawdzianu i osoby prowadzące wyznaczy dyrektor szkoły.
W § 6 pkt 4 rozporządzenia przewidziano także nowe rozwiązania dotyczące przyjmowania uczniów przybywających z zagranicy do klas wstępnych w liceach ogólnokształcących dwujęzycznych, liceach ogólnokształcących z oddziałami dwujęzycznymi, technikach dwujęzycznych i technikach z oddziałami dwujęzycznymi, które przygotowują uczniów do kontynuowania nauki w oddziałach dwujęzycznych w tych liceach i technikach. Podstawę przyjęcia do klasy wstępnej stanowią dokumenty (świadectwo, zaświadczenie lub inny dokument, wydane przez szkołę za granicą lub oświadczenie rodzica lub ucznia) poświadczające poziom edukacji ucznia, w tym znajomość języków obcych, ewentualnie także wynik sprawdzianu predyspozycji językowych.
MEN zrezygnował z określenia liczebności klas, która dotychczas wynosiła maksymalnie 15 osób. Przewidziano też możliwość kształcenia w klasach łączonych.
Zmiany dotyczące nauczania w oddziale przygotowawczym
Od roku szkolnego 2017/2018 tworzenie oddziałów przygotowawczych jest przewidziane nie tylko w publicznych, ale również w niepublicznych szkołach, dla uczniów realizujących obowiązek szkolny lub nauki (art. 165 ust. 11–14 PO). Mogą one również powstawać na terenie ośrodków strzeżonych Straży Granicznej.
Do oddziałów przygotowawczych nadal będą przyjmowani uczniowie przybywający z zagranicy, którzy nie znają języka polskiego albo znają go na poziomie niewystarczającym do korzystania z nauki, a także gdy konieczne jest dostosowanie procesu kształcenia do ich potrzeb edukacyjnych. Nowe rozporządzenie nie określa wieku ucznia przyjmowanego do takiego oddziału –
decyzję w tym zakresie podejmie dyrektor. W dalszym ciągu w klasach przygotowawczych będą prowadzone obowiązkowe zajęcia edukacyjne z języka polskiego jako obcego, jednak sztywny wymiar trzech godzin języka polskiego zmieniono na wymiar minimalny, ponieważ z uwagi na zróżnicowane potrzeby uczniów w niektórych przypadkach trzy lekcje języka polskiego tygodniowo mogą być niewystarczające. Niezależnie od tych lekcji, uczniowie oddziału przygotowawczego będą mogli (tak jak pod rządem rozporządzenia z 2016 r.) korzystać z:
- dodatkowych nieodpłatnych lekcji języka polskiego, prowadzonych indywidualnie lub w grupach w wymiarze przynajmniej 2 godzin tygodniowo,
- zajęć wyrównawczych z poszczególnych przedmiotów edukacyjnych, organizowanych w celu uzupełnienia różnic programowych, przy czym dodatkowy język polski i zajęcia wyrównawcze łącznie nie mogą przekroczyć 5 godzin tygodniowo,
- pomocy nauczyciela udzielanej przez osobę władającą językiem kraju pochodzenia ucznia (§ 17–19 rozporządzenia, art. 165 ust. 8 PO) – maksymalnie przez 12 miesięcy.
Jeśli chodzi o zagadnienia dotyczące organizacji oddziałów przygotowawczych, MEN pozostawił liczebność klas przygotowawczych na dotychczasowym maksymalnym poziomie wynoszącym 15 osób. Przewidziano też możliwość kształcenia w klasach łączonych, odrębnie dla roczników:
- I–III, IV–VI oraz VII–VIII szkoły podstawowej,
- I–II oraz III–IV liceum ogólnokształcącego,
- I–III technikum i branżowej szkoły I stopnia oraz III–V technikum.
Analogiczne zmiany w nauczaniu w oddziale przygotowawczym wprowadzono od dnia 1 września 2017 r. w rozporządzeniu MEN z dnia 9 września 2016 r.
Zwiększenie obowiązków szkoły w związku z funkcjonowaniem oddziału przygotowawczego jest kom-
pensowane wyższą subwencją oświatową na uczniów z takich klas, mianowicie wagą P36 = 0,3 oraz dodatkowo wagą P35 = 1,5 dla uczniów korzystających z dodatkowej nauki języka polskiego (załącznik do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 grudnia 2016 r. w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2017 (Dz. U. z 2016 r., poz. 2298).
