Niestety, kontrola jest często trywializowana i sprowadzana do prostych, mało znaczących czynności czy gestów, które nie wnoszą niczego istotnego do pracy placówki. Obowiązujące zasady nadzoru pedagogicznego usiłują to zmienić, zobowiązując dyrektora placówki do zaplanowania tematyki i terminów kontroli przestrzegania przepisów prawa przez nauczycieli, ale również pozostałych obszarów funkcjonowania placówki, które poprzednio były nadzorowane w ramach realizacji procesu ewaluacji wewnętrznej i zewnętrznej. Każda kontrola musi być przemyślana i usystematyzowania, a jej wyniki powinny obowiązkowo służyć poprawie funkcjonowania placówki, a to w konsekwencji powinno spowodować poprawienie efektywności i jakości jej pracy. Z tego też względu należy przypomnieć kwestie dotyczące kontroli w placówce oświatowej.
Na podstawie nowych uwarunkowań dyrektor placówki osobiście odpowiada za funkcjonowanie całej placówki i we wszystkich zakresach merytorycznych zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami prawa. W związku z powyższym jest on zobowiązany do prowadzenia działań dotyczących wewnętrznej kontroli zgodności postępowania nauczycieli (i innych pracowników placówki również) z aktualnie obowiązującymi regulacjami prawnymi (zarówno rangi ustaw, jak również rangi rozporządzeń) oraz uregulowaniami lokalnymi (uchwały i zrządzenia zarówno władz oświatowych, jak i samorządowych), na uregulowaniach prawa wewnątrzszkolnego kończąc. W tym kontekście ważnym zadaniem jest również przygotowanie placówki do kontroli zewnętrznej. Tutaj wskazówkami są wytyczne MEN określone w „Podstawowych kierunkach realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2024/2025”. Jak można zauważyć, ich zakres jest bardzo rozległy, nie da się tego kontrolować w sposób doraźny i przypadkowy. Każdy dyrektor w odpowiedni sposób może zhierarchizować zagadnienia podlegające kontroli oraz właściwie je zaplanować.
Wszelkie działania kontrolne należy zawsze starannie zaplanować, a do kontroli zewnętrznej należy się już wcześniej dobrze przygotować. W celu prawidłowego przygotowania placówki do kontroli, zwłaszcza zewnętrznej, należy odpowiednio wcześniej sprawdzić te obszary (zagadnienia), które w bieżącym roku szkolnym będą stanowiły główny trzon działań kontrolnych władz oświatowych, a co wynika z przyjętych przez MEN kierunków realizacji polityki oświatowej państwa. W bieżącym roku szkolnym zostały one ustalone pismem z dnia 12 czerwca 2024 r. nr DKOTC-WNP.4092.3.2024.AMA1. Jednak w żadnym wypadku nie wolno bagatelizować pozostałych obszarów funkcjonowania placówki.
Poniżej został zamieszczony mały słowniczek pojęć, który pozwoli bardziej zrozumiale przeanalizować zagadnienie kontroli w placówce.
POLECAMY
- Kontrola – porównanie stanu faktycznego z oczekiwanym.
- Diagnoza – określenie stanu „Jak jest?” (zawsze jest elementem procesu kontrolnego).
- Ocena – opinia o czymś lub o kimś dokonana na
podstawie wyniku analizy wcześniej uzyskanych wyników lub zebranych informacji z wykorzystaniem określonych narzędzi kontrolnych (badawczych).
Punktem wyjścia do zrozumienia znaczenia procesu kontroli jest prawidłowa interpretacja samego pojęcia. Otóż kontrola jest to czynność polegająca na sprawdzeniu (porównaniu, stwierdzeniu) stanu faktycznego (obecnego, zastanego)...
