Fundusze unijne dla szkół publicznych – Program ERASMUS +

Fundusze unijne

W poprzednim numerze wskazane zostały możliwości pozyskiwania środków unijnych przez szkoły z Programów Infrastruktura i Środowisko, Wiedza Edukacja Rozwój oraz z programów specjalnie stworzonych dla regionów przygranicznych. 
W tym numerze skupimy się na kolejnym dużym programie, z którego szkoły mogą pozyskiwać środki, a mianowicie na bardzo popularnym Programie Erasmus+. 

Priorytety Programu Erasmus+ 

  • edukacja formalna i pozaformalna służąca rozwijaniu umiejętności uczniów, nauczycieli i pracowników oraz poprawy ich sytuacji na rynku pracy,
  • umożliwianie zagranicznej mobilności uczniów, studentów, kadry edukacyjnej i pracowników młodzieżowych (wyjazdy edukacyjne: studia, praktyki, szkolenia lub wolontariat),
  • wspieranie budowy partnerstw między szkołami średnimi, wyższymi, przedsiębiorstwami i organizacjami non profit na rzecz wzmacniania innowacyjności i budowania wiedzy,
  • wspieranie inicjatyw mających na celu zwalczanie przemocy, dyskryminacji i dopingu w sporcie,
  • wspieranie międzynarodowych imprez sportowych typu non profit.

Struktura Erasmus+

 główne typy działań (Akcje) oraz 2 działania specjalne:

  • Akcja 1 − Mobilność edukacyjna (wyjazdy w celach edukacyjnych).
  • Akcja 2 − Współpraca na rzecz innowacji i wymiany dobrych praktyk.
  • Akcja 3 − Wsparcie w reformowaniu polityk.
  • Działania specjalne: Jean Monnet i Sport. 

Sektory Akcji Erasmus+

W odniesieniu do poszczególnych Akcji zastosowane zostały nazwy sektorów o poniższych nazwach:

  • Erasmus+ Edukacja szkolna,
  • Erasmus+ Kształcenia i szkolenia zawodowe,
  • Erasmus+ Młodzież,
  • Erasmus+ Projekty centralne i Sport,
  • Erasmus+ Edukacja dorosłych,
  • Erasmus+ Szkolnictwo wyższe (w związku z faktem, iż materiał ma dotyczyć szkół, a nie uczelni wyższych, ten sektor pominiemy w dalszej części materiału).

Pierwszy raz w historii programów edukacyjnych UE w ramach Erasmus + wspierane będą też inicjatywy związane ze sportem.

Akcja 1 pozwala na realizację przez beneficjentów projektów z zakresu mobilności oraz organizacji wydarzeń na dużą skalę w ramach Wolontariatu Europejskiego. Akcja ta umożliwia także studentom odbycie wspólnych studiów magisterskich oraz korzystanie w trakcie nauki w innym kraju z nisko oprocentowanych pożyczek. Erasmus+ wspomaga rozwój kompetencji zawodowych i językowych kadry i osób pracujących z młodymi ludźmi. Umożliwia także pogłębianie wiedzy na temat strategii w dziedzinie kształcenia, szkolenia i młodzieży. Celem Akcji jest spowodowanie, aby uczestnicy programu stali się bardziej otwarci na różnorodność kulturową i społeczną.

Akcja 2 to możliwość tworzenia przez beneficjentów Programu Erasmus+ partnerstw strategicznych w dziedzinie edukacji, szkoleń i młodzieży. Beneficjenci mogą zawierać sojusze na rzecz wiedzy oraz umiejętności sektorowych. Ma to na celu budowanie potencjału w dziedzinie młodzieży oraz wdrażanie innowacji, przygotowanie atrakcyjniejszych programów kształcenia i szkolenia, szersze wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych.

Akcja 3 skupia się zaś na organizowaniu spotkań z osobami decyzyjnymi w sprawach młodzieży, gromadzeniu wiedzy na temat edukacji, szkoleń oraz młodych ludzi, realizowaniu tzw. przyszłych inicjatyw (perspektywiczne projekty współpracy), a także prowadzeniu współpracy z organizacjami międzynarodowymi. Dzięki działaniom podejmowanym w ramach Akcji 3 ulepszane są systemy funkcjonujące w obszarze edukacji, szkoleń i młodzieży.

Erasmus + Edukacja szkolna

To sektor realizujący Akcje 1 i 2 tego programu w odniesieniu do przedszkoli, szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych. Edukacja szkolna promuje także udział w działaniach scentralizowanych programu Erasmus+ (Akcja 3).

Edukacja szkolna − Akcja 1 −Mobilność edukacyjna (Wyjazdy kadry edukacyjnej)

Projekty realizowane w ramach Akcji 1 w obszarze edukacji szkolnej, mają na celu poprawę jakości pracy placówki oświatowej poprzez udział jej pracowników w mobilnościach/wyjazdach zagranicznych, takich jak kursy i szkolenia. W trakcie tych wjazdów pracownicy placówki mają podnosić swoje kompetencje zawodowe poprzez m.in. poznawanie nowoczesnych i innowacyjnych metod nauczania oraz zarządzania placówką oświatową, co pozwoli na poprawę jakości pracy placówki w określonych przez nią obszarach wymagających zmian oraz wpłynie na pogłębienie współpracy międzynarodowej.

Pracownicy szkoły mogą uczestniczyć w następujących typach wyjazdów zagranicznych:

  • teaching assignment – możliwość prowadzenia zajęć dydaktycznych i praca w szkole partnerskiej za granicą,
  • szkolenia kadry/pracowników w formie udziału w kursach (metodycznych, metodyczno-językowych, językowych i specjalistycznych) lub szkolenia zagraniczne,
  • obserwacja pracy zagranicznej szkoły partnerskiej lub innej organizacji związanej z edukacją szkolną (job shadowing), a następnie przeniesienie odpowiednich elementów pracy do szkół krajowych.

Wyjazdy zagraniczne mogą odbywać się do krajów uprawnionych do udziału w programie Erasmus+ i mogą trwać od 2 dni do 2 miesięcy (z wyłączeniem czasu podróży), a cały projekt może trwać od 1 roku do 2 lat.
Projekt realizowany w ramach Akcji 1 powinien odnosić się do celów programu Erasmus+ w sektorze edukacji szkolnej (szczegółowy opis znajduje się w Przewodniku po programie), uwzględniać indywidualne potrzeby placówki, służyć wdrażaniu nowych rozwiązań zaobserwowanych za granicą oraz przyczyniać się do podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników placówki. We wniosku dana placówka musi przedstawić plan rozwoju placówki (European Development Plan), w którym określone będą obszary wymagające poprawy, wskazana zostanie zgodność działań w projekcie z potrzebami i specyfiką placówki oraz długofalowe korzyści wynikające z udziału w projekcie. 

Projekty realizowane w ramach Akcji 2 polegają na międzynarodowej współpracy placówek edukacyjnych, władz oświatowych i innych organizacji zajmujących się edukacją szkolna. Celem ich działań powinno być wprowadzenie długofalowych zmian, innowacji i dobrych praktyk tam, gdzie jest to konieczne do zapewnienia wysokiej jakości kształcenia. 

Uwaga!
Cele projektu muszą być określane wspólnie przez nauczycieli i dyrektora w oparciu o potrzeby placówki i jej pracowników, a korzyści z wyjazdu odnieść musi nie tylko uczestnik wyjazdu, ale cała placówka.

Organizacjami uprawnionymi do ubiegania się o środki z Programu Erasmus+ Edukacja szkolna są: publiczne i niepubliczne przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazja oraz szkoły ponadpodstawowe. Dofinansowaniem objęte są takie koszty projektu, jak: koszty związane z podróżą, wsparciem indywidualnym i opłatą za kurs/szkolenie uczestnika, mobilności oraz wsparciem organizacyjnym dla placówki. 

Edukacja szkolna – Akcja 2 – Partnerstwa strategiczne (Projekty wielostronne realizowane z udziałem polskich instytucji)

Projekty realizowane w ramach Akcji 2 
polegają na międzynarodowej współpracy placówek edukacyjnych, władz oświatowych i innych organizacji zajmujących się edukacją szkolną. Celem ich działań powinno być wprowadzenie długofalowych zmian, innowacji i dobrych praktyk tam, gdzie jest to konieczne do zapewnienia wysokiej jakości kształcenia. Szczególną uwagę przykłada się do zwiększania osiągnięć młodych ludzi (głównie zagrożonych przedwczesnym opuszczeniem szkoły lub z niskim poziomem umiejętności podstawowych), a także do podnoszenia jakości wczesnej edukacji i opieki oraz rozwijania i wzmacniania kompetencji zawodowych nauczycieli.
Wniosek o dofinansowanie mogą złożyć placówki publiczne i niepubliczne: przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazja, szkoły ponadgimnazjalne, a także artystyczne, oraz władze oświatowe i inne organizacje działające w obszarze edukacji z krajów uczestniczących w programie Erasmus+, czyli krajów członkowskich UE oraz Norwegii, Liechtensteinu, Islandii, Turcji i byłej Jugosłowiańskiej Republiki Macedonii (FYROM). Projekty realizowane w ramach tej Akcji mogą trwać od 2 do 3 lat.
Akcja 2 – Edukacja szkolna Programu Erasmus+ nastawiona jest na wspieranie i realizację 3 typów partnerstw strategicznych:

  1. partnerstwa strategiczne – współpraca szkół – muszą w nich uczestniczyć minimum 2 szkoły z 2 różnych krajów,
  2. partnerstwa strategiczne – współpraca między regionami – w skład partnerstwa muszą wchodzić minimum 2 grupy instytucji z 2 różnych krajów, obejmujące trzy typy instytucji: władze oświatowe, szkołę i inną organizację działającą w obszarze edukacji, adekwatną do tematyki projektu,
  3. partnerstwa strategiczne – współpraca instytucji działających w obszarze edukacji – współpraca minimum 3 dowolnych instytucji działających w obszarze edukacji z 3 różnych krajów.

Erasmus + Kształcenie i szkolenia zawodowe 

Ten sektor, podobnie jak sektor Edukacja szkolna, realizuje Akcje 1 i 2. Różnica polega na tym, że Kształcenie i szkolenia zawodowe realizowane są w stosunku do szkół zawodowych, przedsiębiorstw oraz organizacji i instytucji związanych z kształceniem zawodowym i szkoleniami. Sektor ten promuje także udział w działaniach scentralizowanych Akcji 3, które zarządzane są przez Agencję ds. Kultury i Sektora Audiowizualnego (EACEA) w Brukseli.

Kształcenie i szkolenia zawodowe − Akcja 1 − Mobilność edukacyjna (Wyjazdy uczniów i kadry edukacyjnej)

 Mobilność uczniów
W ramach Akcji 1 osoby uczące się zawodu mogą zdobyć praktyczne doświadczenie zawodowe za granicą, a także mogą podwyższać swoje umiejętności językowe, bowiem integralną częścią staży jest nauka języka oraz zajęcia kulturowo-pedagogiczne. Uczniowie mogą podjąć staż (trwający od 2 tygodni do roku) w przedsiębiorstwie, instytucji publicznej lub organizacji pozarządowej, ale także w centrum kształcenia lub szkolenia zawodowego. Mobilność ma ułatwić uczniom przejście z etapu nauki do zatrudnienia. Z dobrodziejstw programu mogą skorzystać uczniowie szkół zawodowych i technicznych, osoby w trakcie szkolenia zawodowego u pracodawcy. Wnioski o dofinansowanie projektów mogą składać instytucje, np. szkoły zawodowe.
Uwaga! Z praktyk i staży nie mogą skorzystać osoby pracujące i bezrobotne. 

 Mobilności kadry
Kształcenie i szkolenia zawodowe w ramach Akcji 1 stwarzają również możliwości dla: kadry nauczycielskiej, trenerów, opiekunów praktyk w przedsiębiorstwach lub warsztatach szkolnych, doradców zawodowych, osób zajmujących się organizacją wyjazdów edukacyjnych oraz kształceniem i szkoleniem zawodowym w przedsiębiorstwach, instytucjach sektora publicznego i pozarządowego (w przypadku wyjazdów na staże trenerskie).
Projekty mają na celu umożliwienie osobom z ww. grup poznawanie za granicą nowych metod uczenia zawodu oraz rozwijania trwałej współpracy między instytucjami kształcenia i szkolenia zawodowego z różnych krajów.
Osoby zajmujące się kształceniem i szkoleniem zawodowym mogą brać udział w praktykach zawodowych w przedsiębiorstwach, instytucjach kształcenia lub szkolenia zawodowego, uczestniczyć w praktykach typu job shadowing lub szkoleniach w instytucjach kształcenia i szkolenia zawodowego bądź prowadzić kursy i szkolenia w zagranicznych instytucjach partnerskich. Wyjazdy mogą trwać od 2 dni do 2 miesięcy, a wnioski, podobnie jak w przypadku projektu Mobilność uczniów, składane są przez instytucje, czyli np. szkoły zawodowe.

Kształcenie i szkolenia zawodowe – Akcja 2 – Współpraca na rzecz innowacji i dobrych praktyk (Partnerstwa strategiczne i sojusze na rzecz umiejętności)

 Partnerstwa strategiczne
Działania w ramach Akcji 2 nastawione są na wsparcie współpracy instytucji edukacyjnych z pozostałymi interesariuszami kształcenia i szkolenia zawodowego oraz wymianę doświadczeń, innowacji i dobrych praktyk. Główny nacisk położony został na wspieranie współpracy międzysektorowej, tj. sektora kształcenia i szkolenia zawodowego, szkolnictwa wyższego, ogólnego oraz kształcenia dorosłych. Celem realizowanych działań powinna być poprawa jakości działań edukacyjnych oraz ich lepsze dopasowanie do potrzeb rynku pracy. Partnerstwa zawierać mogą instytucje kształcenia i szkolenia zawodowego oraz przedsiębiorstwa, partnerzy społeczni, organizacje pozarządowe, izby rzemieślnicze, władze lokalne i regionalne z krajów uczestniczących w programie Erasmus+. Projekt może trwać 2 lub 3 lata.
Współpraca w ramach Partnerstw strategicznych może obejmować:

  • wymianę doświadczeń i najlepszych praktyk,
  • wdrażanie Europejskiego systemu transferu osiągnięć w kształceniu i szkoleniu zawodowym (ECVET) oraz Europejskiego systemu zapewniania jakości w kształceniu i szkoleniu zawodowym (EQAVET),
  • opracowywanie i wdrażanie nowych metod i materiałów szkoleniowych, włącznie z kształceniem w środowisku pracy oraz używaniem otwartych zasobów edukacyjnych,
  • wspólne projekty z lokalnymi i regionalnymi izbami przedsiębiorczości lub stowarzyszeniami pracodawców oraz agencjami rozwoju gospodarczego,
  • budowanie trwałych relacji między instytucjami z różnych sektorów oraz między kształceniem formalnym i nieformalnym w celu dzielenia się wiedzą i doświadczeniem.

 Sojusze na rzecz umiejętności 
To działanie jest działaniem zarządzanym przez EACEA w Brukseli i polega na wspieraniu współpracy między instytucjami kształcenia i szkolenia zawodowego a przedsiębiorstwami. Celem sojuszy na rzecz umiejętności jest lepsze dopasowanie oferty edukacyjnej do zmieniających się potrzeb rynku pracy. Członkowie sojuszu mogą tworzyć wspólne treści szkoleniowe i wypracowywać metody kształcenia dopasowane do faktycznych trendów w zapotrzebowaniu na umiejętności. Partnerstwa mogą tworzyć wszelkie organizacje zajmujące się kształceniem lub szkoleniem zawodowym (np. szkoły zawodowe, techniczne), organizacje posiadające wiedzę ekspercką z zakresu danego sektora ekonomicznego (np. organizacje branżowe, zawodowe, stowarzyszenia pracodawców, izby gospodarcze) oraz instytucje mające funkcje regulacyjne w zakresie kształcenia i szkolenia zawodowego (np. władze lokalne, regionalne, instytucje uznawania kwalifikacji, certyfikujące, ośrodki doradztwa itp.). 

Współpraca placówek edukacyjnych z przedsiębiorstwami może trwać w ramach sojuszu 2 lub 3 lata i może obejmować:

  • worzenie innowacyjnych programów kształcenia i treści szkoleniowych dopasowanych do potrzeb osób uczących się, z zastosowaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK) oraz otwartych zasobów edukacyjnych,
  • identyfikowanie potrzeb i wypełnianie luk w zakresie umiejętności w poszczególnych branżach (sektorach),
  • zbliżanie kształcenia do potrzeb rynku pracy,
  • upowszechnianie idei współpracy sektorowej na rzecz kształcenia i szkolenia zawodowego skierowane do władz odpowiedzialnych za kształcenie i szkolenie zawodowe, przedsiębiorców oraz doradców zawodowych.

 

Przypisy