Organizowanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej w placówkach

Jaka jest podstawa prawna udzielania pomocy psychologiczno-­-pedagogicznej w szkołach i przedszkolach?

Zgodnie z art. 1 pkt 5 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 737 z późn. zm.) system oświaty w Polsce powinien zapewniać m.in. dostosowanie treści, metod i organizacji nauczania do możliwości psychofizycznych uczniów, a także możliwość korzystania z pomocy psychologiczno-pedagogicznej i specjalnych form pracy dydaktycznej. W rezultacie, na podstawie art. 47 ust. 1 pkt 5 ustawy Prawo oświatowe, wydane zostało rozporządzenie MEN z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1798), dalej jako rozporządzenie. Jest to najważniejszy akt prawny regulujący problematykę udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej przez szkoły i przedszkola, w tym również niepubliczne (począwszy od 1 września 2019 r., na podstawie art. 177 ustawy Prawo oświatowe).

Kiedy uczeń może zostać objęty pomocą?

Powyższe rozporządzenie zakłada, że pomoc psychologiczno-pedagogiczna udzielana uczniom powinna polegać na rozpoznawaniu i zaspokajaniu ich indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych, a także na rozpoznawaniu ich indywidualnych możliwości psychofizycznych i czynników środowiskowych wpływających na funkcjonowanie uczniów w danej jednostce oświatowej. Udzielana uczniowi pomoc ma służyć wspieraniu jego potencjału rozwojowego i stwarzaniu warunków do jego aktywnego i pełnego uczestnictwa w życiu szkoły lub przedszkola oraz środowisku społecznym. Wspomniane rozporządzenie zawiera przykładowy katalog okoliczności, które mogą wskazywać na potrzebę objęcia ucznia pomocą psychologiczno-pedagogiczną w szkole lub przedszkolu. Pomoc ta może być udzielana m.in. ze względu na:

• niepełnosprawność dziecka,
• niedostosowanie społeczne oraz zagrożenie nim,
• zaburzenia zachowania lub emocji dziecka,
• szczególne uzdolnienia dziecka,
• specyficzne trudności w uczeniu się,
• deficyty kompetencji i zaburzenia sprawności językowych,
• przewlekłe choroby,
• sytuacje kryzysowe lub sytuacje traumatyczne,
• niepowodzenia edukacyjne,
• zaniedbania środowiskowe związane z sytuacją bytową dziecka i jego rodziny,
• trudności adaptacyjne związane z różnicami kulturowymi lub ze zmianą środowiska edukacyjnego, w tym związane z wcześniejszym kształceniem za granicą.
   

Wskazany powyżej katalog nie ma charakteru zamkniętego, co oznacza, że pomoc psychologiczno-pedagogiczna może zostać udzielona uczniowi również w innych, niewskazanych w nim przypadkach.

Jakie są podstawowe zasady organizowania pomocy psychologiczno-pedagogicznej?

Jako osobę odpowiedzialną za organizację pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole i przedszkolu przepisy wskazują dyrektora, przy czym dopuszcza się również, aby dyrektor wyznaczył osobę, której zadaniem będzie planowanie i koordynowanie udzielania pomocy. Rolą dyrektora jest również organizowanie wspomagania szkoły lub przedszkola w zakresie realizacji zadań z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Wspomaganie to ma polegać na zaplanowaniu i przeprowadzeniu działań mających na celu poprawę jakości udzielanej pomocy. Dyrektor szkoły i przedszkola jest ponadto upoważniony, aby zwrócić się do poradni psychologiczno-pedagogicznych oraz placówek doskonalenia zawodowego z wnioskiem o zapewnienie zatrudnionym w jego jednostce nauczycielom oraz specjalistom wsparcia merytorycznego związanego z udzielaniem uczniom pomocy. 
Warto również pamiętać o tym, że korzystanie z pomocy przez uczniów i ich rodziców powinno być dobrowolne. Nie można również za udzielanie takiej pomocy pobierać dodatkowej opłaty.
Do osób udzielających pomocy psychologiczno-pedagogicznej należą zatrudnieni w przedszkolu lub szkole nauczyciele oraz specjaliści wykonujący zadania z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej (w tym zwłaszcza psycholog, pedagog, pedagog specjalny, logopeda, doradca zawodowy i terapeuta pedagogiczny). 

Co również istotne, udzielanie pomocy powinno odbywać się we współpracy z:

• rodzicami uczniów,
• poradniami psychologiczno-pedagogicznymi,
• placówkami doskonalenia nauczycieli,
• innymi szkołami lub przedszkolami,
• organizacjami pozarządowymi oraz innymi instytucjami i podmiotami działającymi na rzecz rodziny i dzieci.
• Warunki współpracy z powyższymi podmiotami powinny zostać uzgodnione przez dyrektora jednostki oświatowej.
   

Z inicjatywą w sprawie rozpoczęcia udzielania pomocy może wyjść:

• uczeń,
• rodzic ucznia,
• dyrektor jednostki oświatowej, do której uczęszcza uczeń,
• nauczyciel lub specjalista prowadzący zajęcia z uczniem,
• pielęgniarka lub higienistka,
• poradnia psychologiczno-pedagogiczna,
• asystent edukacji romskiej,
• pomoc nauczyciela,
• pracownik socjalny,
• asystent rodziny,
• kurator sądowy,
• organizacja pozarządowa, inna instytucja lub podmiot działający na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży.
   

Należy również mieć na uwadze, że w przypadku ucznia posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego planowanie i koordynowanie udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole powinno być zadaniem zespołu, o którym mowa w rozporządzeniu MEN z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 1309 z późn. zm.).

Jakie są formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole?

Aktualnie obowiązujące przepisy przewidują, że pomoc psychologiczno-pedagogiczna w szkołach (z wyjątkiem szkół dla dorosłych, branżowych szkół II stopnia prowadzących kształcenie w formie stacjonarnej lub zaocznej i szkół policealnych prowadzących kształcenie w formie stacjonarnej lub zaocznej) powinna być udzielana w trakcie bieżącej pracy z uczniem oraz przez zintegrowane działania nauczycieli i specjalistów, a także w formie:

• klas terapeutycznych,
• zajęć rozwijających uzdolnienia,
• zajęć rozwijających umiejętności uczenia się,
• zajęć dydaktyczno-wyrównawczych,
• zajęć specjalistycznych: korekcyjno-kompensacyjnych, logopedycznych, rozwijających kompetencje emocjonalno-społeczne oraz innych zajęć o charakterze terapeutycznym,
• zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu – w przypadku uczniów szkół podstawowych oraz uczniów szkół ponadpodstawowych,
• zindywidualizowanej ścieżki kształcenia,
• porad i konsultacji,
• warsztatów.
   

W przypadku szkół dla dorosłych, branżowych szkół II stopnia prowadzących kształcenie w formie stacjonarnej lub zaocznej i szkół policealnych prowadzących kształcenie w formie stacjonarnej lub zaocznej pomoc psychologiczno-pedagogiczna powinna być natomiast udzielana w trakcie bieżącej pracy ze słuchaczem oraz przez zintegrowane działania nauczycieli i specjalistów, a także w formie:

• zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu,
• porad i konsultacji,
• warsztatów i szkoleń.
   

Przy organizowaniu poszczególnych form pomocy należy kierować się następującymi zasadami:

• Zajęcia rozwijające uzdolnienia organizuje się dla uczniów szczególnie uzdolnionych. Liczba uczestników zajęć nie może przekraczać 8.
• Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne organizuje się dla uczniów z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi, w tym specyficznymi trudnościami w uczeniu się. Liczba uczestników zajęć nie może przekraczać 5.
• Zajęcia logopedyczne organizuje się dla uczniów z deficytami kompetencji i zaburzeniami sprawności językowych. Liczba uczestników zajęć nie może przekraczać 4.
• Zajęcia rozwijające kompetencje emocjonalno-społeczne organizuje się dla uczniów przejawiających trudności w funkcjonowaniu społecznym. Liczba uczestników zajęć nie może przekraczać 10, chyba że zwiększenie liczby uczestników jest uzasadnione potrzebami uczniów.
• Inne zajęcia o charakterze terapeutycznym organizuje się dla uczniów z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi mających problemy w funkcjonowaniu w szkole oraz z aktywnym i pełnym uczestnictwem w życiu szkoły. Liczba uczestników zajęć nie może przekraczać 10.
• Zajęcia rozwijające umiejętności uczenia się organizuje się dla uczniów w celu podnoszenia efektywności uczenia się.
• Zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze organizuje się dla uczniów mających trudności w nauce, w szczególności w spełnianiu wymagań edukacyjnych wynikających z podstawy programowej kształcenia ogólnego dla danego etapu edukacyjnego. Liczba uczestników zajęć nie może przekraczać 8.
• Zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu mają uzupełniać działania szkoły w zakresie doradztwa zawodowego prowadzone na podstawie art. 26a ustawy Prawo oświatowe.
• Zajęcia rozwijające uzdolnienia, zajęcia rozwijające umiejętności uczenia się, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze oraz zajęcia specjalistyczne powinni prowadzić nauczyciele, wychowawcy grup wychowawczych i specjaliści posiadający kwalifikacje odpowiednie do rodzaju zajęć, wykorzystując przy tym aktywizujące metody pracy.
• Porady, konsultacje, warsztaty i szkolenia powinni prowadzić nauczyciele i specjaliści.
• Godzina ww. zajęć powinna trwać 45 minut, przy czym dopuszcza się prowadzenie zajęć w czasie dłuższym lub krótszym niż 45 minut, z zachowaniem ustalonego dla ucznia łącznego tygodniowego czasu tych zajęć, jeżeli jest to uzasadnione potrzebami ucznia.
   

Z kolei klasy terapeutyczne powinny być organizowane dla uczniów wymagających dostosowania organizacji i procesu nauczania oraz długotrwałej pomocy specjalistycznej z uwagi na trudności w funkcjonowaniu w szkole lub oddziale wynikające z zaburzeń rozwojowych lub ze stanu zdrowia, posiadających opinię poradni, z której wynika potrzeba objęcia ucznia pomocą w tej formie. Zajęcia w klasach terapeutycznych powinny być prowadzone przez nauczycieli właściwych zajęć edukacyjnych. Natomiast nauczanie w tego typu klasach powinno być prowadzone według realizowanych w danej szkole programów nauczania, z dostosowaniem metod i form ich realizacji do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów. Zgodnie z obecnymi wymogami prawnymi liczba uczniów w klasie terapeutycznej nie może przekraczać 15. Nauka w klasie terapeutycznej powinna trwać do czasu złagodzenia albo wyeliminowania trudności w funkcjonowaniu ucznia w szkole lub oddziale stanowiących powód objęcia ucznia pomocą w tej formie.
Zindywidualizowana ścieżka kształcenia powinna być organizowana dla uczniów, którzy nie mogą uczęszczać do szkoły, ale ze względu na trudności w funkcjonowaniu wynikające w szczególności ze stanu zdrowia nie mogą realizować wszystkich zajęć edukacyjnych wspólnie z oddziałem szkolnym i w związku z tym wymagają dostosowania organizacji i procesu nauczania do ich specjalnych potrzeb edukacyjnych. Zindywidualizowana ścieżka powinna obejmować wszystkie zajęcia edukacyjne, które są realizowane:

• wspólnie z oddziałem szkolnym,
• indywidualnie z uczniem.
   

W celu objęcia ucznia zindywidualizowaną ścieżką kształcenia konieczne jest uzyskanie przez niego opinii publicznej poradni, z której wynika potrzeba objęcia ucznia pomocą w tej formie. Do wniosku o wydanie powyższej opinii należy dołączyć dokumentację określającą:

• trudności w funkcjonowaniu ucznia w szkole,
• w przypadku ucznia obejmowanego zindywidualizowaną ścieżką ze względu na stan zdrowia – także wpływ przebiegu choroby na jego funkcjonowanie w szkole oraz ograniczenia w zakresie możliwości udziału w zajęciach edukacyjnych wspólnie z oddziałem szkolnym,
• w przypadku ucznia uczęszczającego do szkoły – także opinię nauczycieli i specjalistów prowadzących zajęcia z uczniem o jego funkcjonowaniu w szkole.
   

Przed wydaniem opinii poradnia, we współpracy ze szkołą oraz rodzicami ucznia, powinna przeprowadzić analizę funkcjonowania ucznia uwzględniającą efekty udzielanej dotychczas przez szkołę pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Wydana przez poradnię opinia powinna zawierać dane i informacje, o których mowa w przepisach w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych, a ponadto wskazywać:

• zakres, w jakim uczeń nie może brać udziału w zajęciach edukacyjnych wspólnie z oddziałem szkolnym,
• okres objęcia ucznia zindywidualizowaną ścieżką, nie dłuższy jednak niż rok szkolny,
• działania, jakie powinny być podjęte w celu usunięcia barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie ucznia i jego uczestnictwo w życiu szkoły.
   

Uczeń objęty zindywidualizowaną ścieżką kształcenia powinien realizować w danej szkole programy nauczania z dostosowaniem metod i form ich realizacji do jego indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych, w szczególności potrzeb wynikających ze stanu zdrowia. Natomiast na wniosek rodziców ucznia dyrektor szkoły powinien ustalić, z uwzględnieniem ww. opinii poradni, tygodniowy wymiar godzin zajęć edukacyjnych realizowanych indywidualnie z uczniem, uwzględniając konieczność realizacji podstawy programowej kształcenia ogólnego. Należy pamiętać, że nauczyciele prowadzący zajęcia z danym uczniem powinni podejmować działania ukierunkowane na poprawę jego funkcjonowania w szkole. Zindywidualizowanej ścieżki nie można organizować dla:

• uczniów objętych kształceniem specjalnym zgodnie z przepisami rozporządzenia MEN z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 1309 z późn. zm.);
• uczniów objętych indywidualnym obowiązkowym rocznym przygotowaniem przedszkolnym zgodnie z przepisami rozporządzenia MEN z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego dzieci i indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 2468).
   

Jakie są formy pomocy psychologiczno--pedagogicznej w przedszkolu?

W przedszkolach pomoc psychologiczno-pedagogiczna powinna być udzielana w trakcie bieżącej pracy z dzieckiem, przez zintegrowane działania nauczycieli i specjalistów, a dodatkowo w formie:

• zajęć rozwijających uzdolnienia (dla dzieci szczególnie uzdolnionych, przy czym liczba uczestników nie może przekroczyć 8);
• zajęć specjalistycznych: korekcyjno-kompensacyjnych (dla dzieci z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi, w tym specyficznymi trudnościami w uczeniu się – maksymalna liczba uczestników zajęć nie może przekraczać 5), logopedycznych (dla dzieci z deficytami kompetencji i zaburzeniami sprawności językowych – maksymalna liczba uczestników zajęć nie może przekraczać 4), rozwijających kompetencje emocjonalno-społeczne (dla dzieci przejawiających trudności w funkcjonowaniu społecznym – maksymalna liczba uczestników zajęć nie może przekraczać 10, chyba że zwiększenie liczby uczestników jest uzasadnione potrzebami dzieci) oraz innych zajęć o charakterze terapeutycznym (dla dzieci z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi mających problemy w funkcjonowaniu w przedszkolu oraz z aktywnym i pełnym uczestnictwem w życiu przedszkola – maksymalna liczba uczestników zajęć nie może przekraczać 10);
• zindywidualizowanej ścieżki realizacji obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego;
• porad i konsultacji.
   

Przepisy przewidują jednak, że godzina zajęć, o których mowa w pkt 1 i 2 powyżej, powinna trwać 45 minut. Dopuszcza się jednak ich prowadzenie w czasie dłuższym lub krótszym niż 45 minut, z zachowaniem ustalonego dla dziecka łącznego tygodniowego czasu tych zajęć, jeżeli jest to uzasadnione jego potrzebami. Zajęcia rozwijające uzdolnienia oraz zajęcia specjalistyczne powinni prowadzić nauczyciele oraz specjaliści posiadający kwalifikacje odpowiednie do rodzaju zajęć. W trakcie ich prowadzenia nauczyciele powinni wykorzystywać aktywizujące metody pracy. Z kolei porady i konsultacje, a także warsztaty i szkolenia, powinny być prowadzone przez nauczycieli i specjalistów.
Zindywidualizowana ścieżka realizacji obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego powinna być organizowana w sposób analogiczny jak w przypadku uczniów objętych zindywidualizowaną ścieżką kształcenia.

Jakie czynności należy przeprowadzić w związku z organizacją pomocy psychologiczno-pedagogicznej?

Obecnie obowiązujące przepisy zobowiązują pracowników szkół i przedszkoli do wykonywania pewnych obowiązków związanych z udzielaniem uczniom pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Wśród tych zadań należy wymienić:

• rozpoznawanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów;
• określanie mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień uczniów;
• rozpoznawanie przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu uczniów, w tym barier i ograniczeń utrudniających ich funkcjonowanie i ich uczestnictwo w życiu szkoły lub przedszkola;
• podejmowanie działań sprzyjających rozwojowi kompetencji oraz potencjału uczniów w celu podnoszenia efektywności uczenia się i poprawy ich funkcjonowania;
• współpracę z poradnią w procesie diagnostycznym i postdiagnostycznym, w szczególności w zakresie oceny funkcjonowania dzieci, barier i ograniczeń w środowisku utrudniających funkcjonowanie dzieci i ich uczestnictwo w życiu przedszkola oraz efektów działań podejmowanych w celu poprawy funkcjonowania dzieci oraz planowania dalszych działań.
   

Oznacza to, że nauczyciele oraz specjaliści powinni prowadzić obserwację pedagogiczną, której celem będzie odpowiednio:

• w przedszkolu – wczesne rozpoznanie u dziecka dysharmonii rozwojowych i podjęcie wczesnej interwencji, a w przypadku dzieci realizujących obowiązkowe roczne przygotowanie przedszkolne – obserwację pedagogiczną zakończoną analizą i oceną gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole (diagnoza przedszkolna);
• w szkole – rozpoznanie szczególnych uzdolnień bądź trudności w uczeniu się, w tym w przypadku uczniów klas I–III szkoły podstawowej deficytów kompetencji i zaburzeń sprawności językowych oraz ryzyka wystąpienia specyficznych trudności w uczeniu się, a także potencjału ucznia i jego zainteresowań.
   

Dodatkowo personel pedagogiczny szkoły powinien w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej wspomagać uczniów w wyborze kierunku kształcenia i zawodu w trakcie bieżącej pracy z uczniami.
W przypadku stwierdzenia, że uczeń – ze względu na potrzeby rozwojowe lub edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne – wymaga objęcia pomocą psychologiczno-pedagogiczną, nauczyciel lub specjalista powinien niezwłocznie udzielić uczniowi tej pomocy w trakcie bieżącej pracy z nim oraz poinformować o tym dyrektora. Dyrektor powinien również poinformować pozostałych nauczycieli oraz specjalistów o potrzebie objęcia danego ucznia pomocą psychologiczno-pedagogiczną w trakcie ich bieżącej pracy z nim, jeżeli stwierdzi taką potrzebę. Następnie we współpracy z nauczycielami oraz specjalistami powinien zaplanować i koordynować pomoc psychologiczno-pedagogiczną w ramach zintegrowanych działań nauczycieli i specjalistów oraz bieżącej pracy z uczniem. Należy jednak pamiętać, że przepisy pozwalają, by dyrektor wyznaczył specjalną osobę, której zadaniem będzie planowanie i koordynowanie udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej uczniom.
Przepisy wskazują, że wymiar godzin pomocy pedagogiczno-psychologicznej udzielanej w formie:

• klas terapeutycznych,
• zajęć rozwijających uzdolnienia,
• zajęć rozwijających umiejętności uczenia się,
• zajęć dydaktyczno-wyrównawczych,
• zajęć specjalistycznych: korekcyjno-kompensacyjnych, logopedycznych, rozwijających kompetencje emocjonalno-społeczne oraz innych zajęć o charakterze terapeutycznym,
• zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu – w przypadku uczniów szkół podstawowych oraz uczniów szkół ponadpodstawowych,
• zindywidualizowanej ścieżki kształcenia lub zindywidualizowanej ścieżki realizacji obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego – powinien ustalić dyrektor, biorąc pod uwagę określoną w arkuszu organizacji szkoły lub przedszkola odpowiednio liczbę godzin zajęć z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz innych zajęć wspomagających proces kształcenia lub liczbę godzin zajęć prowadzonych przez nauczycieli. 
   

W przypadku stwierdzenia przez wychowawcę, że konieczne jest objęcie ucznia pomocą w ww. formie, dyrektor powinien ustalić formy udzielania tej pomocy, okres jej udzielania oraz wymiar godzin, w którym poszczególne formy będą realizowane, uwzględniając wymiar godzin ustalony dla poszczególnych form udzielania uczniom pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Planując udzielanie uczniowi pomocy, należy współpracować z rodzicami ucznia albo pełnoletnim uczniem oraz – w zależności od potrzeb – z innymi podmiotami, z inicjatywy których udzielana jest pomoc.
O ustalonych zgodnie z powyższymi zasadami formach pomocy dla ucznia, okresie udzielania pomocy oraz wymiarze godzin, w którym poszczególne formy pomocy będą realizowane, dyrektor powinien niezwłocznie poinformować pisemnie rodziców ucznia albo pełnoletniego ucznia, w sposób przyjęty w danej jednostce oświatowej. 
Nauczyciele oraz specjaliści udzielający pomocy psychologiczno-pedagogicznej są następnie zobowiązani do okresowego dokonywania oceny efektywności udzielonej pomocy. W rezultacie tego powinni sformułować wnioski dotyczące dalszych działań mających na celu poprawę funkcjonowania ucznia. Dyrektor, planując udzielanie takiemu uczniowi pomocy, powinien uwzględnić powyższe wnioski. Gdyby okazało się, że pomimo udzielanej pomocy nie dochodzi do poprawy funkcjonowania ucznia w przedszkolu lub szkole, dyrektor, za zgodą rodziców, powinien wystąpić do publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej z wnioskiem o przeprowadzenie diagnozy i wskazanie sposobu rozwiązania problemu danego ucznia. Wniosek taki powinien zawierać informacje o:

• rozpoznanych indywidualnych potrzebach rozwojowych i edukacyjnych, możliwościach psychofizycznych ucznia oraz jego potencjale rozwojowym;
• występujących trudnościach w funkcjonowaniu ucznia w przedszkolu lub szkole bądź też o jego szczególnych uzdolnieniach;
• działaniach podjętych przez nauczycieli i specjalistów w celu poprawy funkcjonowania ucznia w szkole lub przedszkolu, formach pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej uczniowi, okresie jej udzielania oraz efektach podjętych działań i udzielanej pomocy;
• wnioskach dotyczących dalszych działań mających na celu poprawę funkcjonowania ucznia, formułowanych przez nauczycieli i specjalistów udzielających pomocy uczniowi.