Jak pracować z uczniem mającym trudności z koncentracją?

Zdrowie psychiczne

Liczba bodźców, z którymi stykamy się każdego dnia jest ogromna. Nadmiar codziennych obowiązków i setki informacji, które napływają do nas głównie ze szklanych ekranów, mogą powodować uczucie przebodźcowania. Niestety, problem ten nie dotyka tylko nas, dorosłych, ale także dzieci, i to już od najmłodszych lat życia. Trudności z koncentracją wynikające z przeciążenia układu nerwowego objawiają się m.in. w szkole problemami ze skupieniem uwagi czy z zapamiętywaniem, co z kolei negatywnie wpływa na proces uczenia się. Czy możemy temu jakoś zapobiec?

Czym jest koncentracja

Według Słownika języka polskiego koncentracja to skupienie działań dla osiągnięcia jakiegoś celu, jak również intensywne skupienie uwagi na wybranym przedmiocie, zjawisku czy sytuacji1. Z medycznego punktu widzenia koncentracja jest jedną z cech uwagi i oznacza jej zogniskowanie na danym bodźcu czy działaniu. Uwaga z kolei należy do podstawowych funkcji poznawczych, oprócz pamięci, myślenia, spostrzegania zmysłowego i komunikacji2. Najprościej można powiedzieć, że koncentracja to umiejętność skupienia się na jednej rzeczy. Jest nam potrzebna m.in. do tego, aby nasz umysł działał efektywniej i abyśmy mogli skuteczniej się uczyć i zapamiętywać. Jednak żeby tak się działo, koncentracja musi wykazywać określone cechy, do których należą:

POLECAMY

  • selektywność – wybieranie odpowiedniego momentu na skupienie uwagi,
  • czujność – oczekiwanie na pojawianie się uwagi,
  • kontrola – panowanie nad koncentracją, 
  • intensywność – nasilenie skupienia uwagi,
  • trwałość – utrzymywanie uwagi przez dłuższy czas, 
  • kierunek – skupienie na konkretnym zadaniu, 
  • pojemność – skupienie na odpowiedniej liczbie zadań, 
  • zmienność – przechodzenie od jednego zadania do drugiego. 

Zaburzenia uwagi należą do tzw. zaburzeń poznawczych. Ogólnie można wskazać dwa rodzaje czynników mających wpływ na problemy z koncentracją: zewnętrzne i wewnętrzne. Do czynników zewnętrznych zaliczymy wszystko to, co znajduje się w naszym otoczeniu, a więc m.in. różnego rodzaju dźwięki (np. dźwięk telefonu, telewizora, komputera, hałas dobiegający z ulicy czy głośne rozmowy innych), oświetlenie (np. jasno świecąca żarówka, migające światło), zbyt duża liczba zadań do wykonania, niewłaściwe warunki mieszkaniowe i materialne, trudna sytuacja rodzinna (w tym także zaniedbania, używki, nałogi), nieprzyjemna atmosfera w szkole, nuda na lekcjach, ale także niewłaściwy styl życia, czyli nieodpowiednie odżywianie (m.in. zbyt duża ilość słodyczy, dieta uboga w warzywa i owoce, małe nawodnienie organizmu) oraz brak ruchu (spowodowany spędzaniem czasu przed ekranami). Drugim rodzajem czynników są czynniki wewnętrzne, a więc to, co wynika z naszych uwarunkowań psychicznych i indywidualnych cech, m.in. niewłaściwe nawyki utrudniające skupienie uwagi, zły stan emocjonalny, perfekcjonizm, impulsywność, niewyspanie i związane z tym zmęczenie, nis...

TA CZĘŚĆ SERWISU DOSTĘPNA JEST TYLKO DLA PRENUMERATORÓW.

Zaloguj się, aby uzyskać dostęp do materiałów
Zaloguj się

Przypisy