Projekt rozporządzenia ministra edukacji narodowej w sprawie ramowych planów nauczania

Od 1 września br. szkolnego szkoły policealne, a od 1 września 2020 r. branżowe szkoły II stopnia1, będą funkcjonowały w sposób zreformowany, polegający m.in. na likwidacji podziału na szkoły dla młodzieży i szkoły dla dorosłych. Kształcenie w tych szkołach będzie realizowane w formie dziennej, stacjonarnej lub zaocznej. W branżowej szkole II stopnia kształcenie zawodowe będzie organizowane w formie kwalifikacyjnego kursu zawodowego (umożliwienie szkołom organizacji krótszych form kursowych, tj. kursów umiejętności zawodowych).

Realizacja przedmiotu w zakresie rozszerzonym

Zgodnie z projektowaną zmianą uczeń technikum będzie wybierał jeden przedmiot realizowany w zakresie rozszerzonym. Jeżeli natomiast technikum będzie dysponowało możliwościami kadrowymi, organizacyjnymi i finansowymi, uczeń będzie mógł dokonać wyboru drugiego przedmiotu w zakresie rozszerzonym (np. z godzin do dyspozycji dyrektora). Przygotowanie ucznia do uzyskania dodatkowych uprawnień, umiejętności zawodowych lub kwalifikacji rynkowej będzie realizowane podczas nauki w technikum.
 

Cele wprowadzanych zmian

Celem wprowadzanych zmian jest:

• uwzględnienie zmiany organizacji kształcenia w branżowej szkole II stopnia i szkole policealnej;
• określenie przeznaczenia liczby godzin stanowiących różnicę między sumą godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia zawodowego a minimalną liczbą godzin kształcenia zawodowego dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie określoną w podstawie programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego;
• w pięcioletnim technikum – zwiększenie liczby godzin przeznaczonych na kształcenie zawodowe (z 51 do 56 godzin w pięcioletnim etapie kształcenia, przy jednoczesnym zwiększeniu godzin do dyspozycji dyrektora z 3 do 4 godzin);
• poszerzenie od roku szkolnego 2020/2021 katalogu zajęć do wyboru: dyrektor 4-letniego liceum ogólnokształcącego i dyrektor 5-letniego technikum będzie ustalał jeden przedmiot spośród czterech: filozofia, plastyka, muzyka oraz język łaciński i kultura antyczna; na podstawie dotychczasowych przepisów dyrektor ustalał jeden przedmiot spośród jedynie trzech: filozofia, plastyka, muzyka;
• zwiększenie liczby godzin do dyspozycji dyrektora szkoły w szkole podstawowej oraz w liceum ogólnokształcącym i technikum – o godzinę tygodniowo, przeznaczonych na zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia uczniów, zajęcia związane z kształtowaniem aktywności i kreatywności uczniów, a w przypadku szkół prowadzących kształcenie zawodowe – także na zajęcia związane z kształtowaniem kompetencji zawodowych, a w liceum ogólnokształcącym dla dorosłych oraz technikum – w tym na przedmioty w zakresie rozszerzonym.

Ramowe plany nauczania dla różnych typów placówek oświatowych

Załącznik nr 1 do rozporządzenia ustala ramowy plan nauczania, wraz z liczbą godzin w wymiarze tygodniowym, dla szkoły:

• podstawowej, 
• podstawowej specjalnej, z wyjątkiem szkoły podstawowej specjalnej dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym.

Edukacja wczesnoszkolna,  jako pierwszy etap kształcenia trwający 3 lata szkolne, obejmuje ogółem 63 godziny z trzema godzinami do dyspozycji dyrektora szkoły.

Klasy IV–VIII, jako etap drugi nauki w szkole podstawowej, obejmuje 5 lat szkolnych z wyszczególnionymi przedmiotami oraz zajęciami z tygodniowym wymiarem godzin w poszczególnych klasach ogółem wraz z godzinami do dyspozycji dyrektora szkoły – ogółem 145 godzin. Ramowy plan uwzględnia także zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego w wymiarze minimum 20 godzin w dwuletnim okresie nauczania (klasa VII oraz VIII).

Załącznik nr 2 zawiera ramowy plan nauczania dla szkoły podstawowej specjalnej dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym wraz z godzinami w wymiarze tygodniowym w ośmioletnim okresie nauczania – ogółem 192 godziny, w tym 5 godzin z dyspozycji dyrektora.

Na podkreślenie zasługuje fakt, że minimalny tygodniowy wymiar godzin zajęć rewalidacyjnych dla uczniów w każdym roku szkolnym wynosi po 10 godzin na oddział.

W przypadku uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, w tym uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi, jeżeli jedną z niepełnosprawności jest niepełnosprawność intelektualna w stopniu umiarkowanym lub znacznym, uczęszczających do szkoły podstawowej ogólnodostępnej, oddziału integracyjnego w szkole podstawowej ogólnodostępnej lub szkoły podstawowej integracyjnej minimalny tygodniowy wymiar godzin zajęć rewalidacyjnych w każdym roku szkolnym wynosi po 2 godziny na ucznia2.

Załącznik nr 3 – umieszczono w nim ramowy plan nauczania dla oddziałów przysposabiających do pracy organizowanych w klasach VII oraz VIII szkoły podstawowej, w tym szkoły podstawowej specjalnej, z wyjątkiem szkoły podstawowej specjalnej dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym. Obowiązkowe zajęcia edukacyjne i zajęcia z wychowawcą obejmują zajęcia przeznaczone na osiągnięcie wybranych efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego – ogółem 62 godziny. Załącznik uwzględnia także zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego w wymiarze minimum 20 godzin w dwuletnim okresie nauczania w klasie VII oraz VIII.

Na uwagę zasługuje fakt, że minimalny tygodniowy wymiar godzin zajęć rewalidacyjnych dla uczniów niepełnosprawnych w każdym roku szkolnym wynosi:

• w oddziale specjalnym – po 12 godzin na oddział,
• w oddziale ogólnodostępnym lub integracyjnym – po 2 godziny na ucznia.

Załącznik nr 4 – znajduje się w nim ramowy plan nauczania dla liceum ogólnokształcącego, w tym liceum ogólnokształcącego specjalnego dla uczniów w normie intelektualnej: niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym. Uwzględnia 4 lata szkolne z wyszczególnionymi przedmiotami oraz godzinami w wymiarze tygodniowym dla klas I–IV – ogółem 135 godzin wraz z godzinami do dyspozycji dyrektora.

Natomiast minimalny tygodniowy wymiar godzin zajęć rewalidacyjnych dla uczniów niepełnosprawnych w każdym roku szkolnym wynosi:

• w oddziale specjalnym – po 12 godzin na oddział,
• w oddziale ogólnodostępnym lub integracyjnym – po 2 godziny na ucznia.

Załącznik nr 5 zawiera ramowy plan nauczania dla technikum, w tym technikum specjalnego dla uczniów w normie intelektualnej: niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym. Ustala obowiązkowe zajęcia edukacyjne i zajęcia z wychowawcą w tygodniowym wymiarze – ogółem 181 godzin.

Minimalny tygodniowy wymiar godzin zajęć rewalidacyjnych dla uczniów niepełnosprawnych w każdym roku szkolnym wynosi:

• w oddziale specjalnym – po 8 godzin na oddział,
• w oddziale ogólnodostępnym lub integracyjnym – po 2 godziny na ucznia.

Załącznik nr 6 – zamieszczono w nim ramowy plan nauczania dla klasy wstępnej przygotowującej uczniów do kontynuowania nauki w liceum ogólnokształcącym dwujęzycznym, oddziale dwujęzycznym w liceum ogólnokształcącym, technikum dwujęzycznym lub oddziale dwujęzycznym w technikum.
Obowiązkowe zajęcia edukacyjne i zajęcia z wychowawcą realizowane są w wymiarze tygodniowym – ogółem w klasie wstępnej 27 godzin. 

Minimalny tygodniowy wymiar godzin zajęć rewalidacyjnych dla uczniów niepełnosprawnych wynosi po 2 godziny na ucznia.

Załącznik nr 7 ustala ramowy plan nauczania dla branżowej szkoły I stopnia, w tym branżowej szkoły I stopnia specjalnej dla uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym, przeznaczony dla uczniów będących absolwentami dotychczasowego gimnazjum, dla obowiązkowych zajęć edukacyjnych wraz z zajęciami z wychowawcą ogółem w trzyletnim okresie nauczania – 89 godzin w wymiarze tygodniowym. 

Minimalny tygodniowy wymiar godzin zajęć rewalidacyjnych dla uczniów niepełnosprawnych w każdym roku szkolnym wynosi:

• w oddziale specjalnym – po 10 godzin na oddział,
• w oddziale ogólnodostępnym lub integracyjnym – po 2 godziny na ucznia.

Załącznik nr 8 określa ramowy plan nauczania dla branżowej szkoły I stopnia, w tym branżowej szkoły I stopnia specjalnej dla uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym, przeznaczony dla uczniów będących absolwentami ośmioletniej szkoły podstawowej.

Ustala obowiązkowe zajęcia edukacyjne i zajęcia z wychowawcą w trzyletnim okresie nauczania w ilości 95 godzin w wymiarze tygodniowym, w tym zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego – minimum 10 godzin w trzyletnim okresie nauczania. Minimalny tygodniowy wymiar godzin zajęć rewalidacyjnych dla uczniów niepełnosprawnych w każdym roku szkolnym wynosi:

• w oddziale specjalnym – po 10 godzin na oddział,
• w oddziale ogólnodostępnym lub integracyjnym – po 2 godziny na ucznia.

Załącznik nr 9 – to ramowy plan nauczania dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi z wyszczególnioną ilością obowiązkowych zajęć edukacyjnych ogółem wraz z zajęciami rewalidacyjnymi – 134 godzin w wymiarze tygodniowym.

Załącznik nr 10 jest ramowym planem nauczania dla branżowej szkoły II stopnia, w tym branżowej szkoły II stopnia specjalnej dla uczniów w normie intelektualnej: niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym, którzy realizowali ramowy plan nauczania dla branżowej szkoły I stopnia przeznaczony dla uczniów będących absolwentami dotychczasowego gimnazjum, prowadzącej zajęcia w formie dziennej, stacjonarnej i zaocznej. Uwzględnia tygodniowy wymiar godzin w ilości:

• 29 godzin tygodniowo w dwuletnim okresie nauczania – w formie dziennej, 
• 17 godzin w tygodniowym wymiarze w klasie (w każdym semestrze) – w formie stacjonarnej,
• 306 w semestralnym wymiarze godzin – w formie zaocznej.

Minimalny tygodniowy wymiar godzin zajęć rewalidacyjnych dla uczniów niepełnosprawnych wynosi:

• w oddziale specjalnym – po 8 godzin na oddział,
• w oddziale ogólnodostępnym lub integracyjnym – po 2 godziny na ucznia.

Załącznik nr 11 zawiera ramowy plan nauczania dla branżowej szkoły II stopnia, w tym branżowej szkoły II stopnia specjalnej dla uczniów w normie intelektualnej: niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym, którzy realizowali ramowy plan nauczania dla branżowej szkoły I stopnia przeznaczony dla uczniów będących absolwentami ośmioletniej szkoły podstawowej, prowadzącej zajęcia w formie dziennej, stacjonarnej i zaocznej. Uwzględnia tygodniowy wymiar godzin w ilości:

• 38 godzin tygodniowo w dwuletnim okresie nauczania – w formie dziennej, 
• 27 godzin w tygodniowym wymiarze w klasie (w każdym semestrze) – w formie stacjonarnej,
• 434 w semestralnym wymiarze godzin – w formie zaocznej.

Załącznik nr 12 określa ramowy plan nauczania dla szkoły policealnej, w tym szkoły policealnej specjalnej dla uczniów w normie intelektualnej: niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym, prowadzącej zajęcia w formie dziennej, stacjonarnej i zaocznej. Uwzględnia tygodniowy wymiar godzin w ilości:

• 56 godzin tygodniowo w dwuletnim okresie nauczania – w formie dziennej, 
• 38 godzin razem w dwuletnim okresie nauczania – w formie stacjonarnej,
• 700 godzin razem w dwuletnim okresie nauczania (w semestralnym podziale godzin) – w formie zaocznej.

Załącznik nr 13 dotyczy ramowego planu nauczania dla klasy VII i VIII szkoły podstawowej dla dorosłych prowadzącej zajęcia w formie stacjonarnej3; wyszczególnia ogółem 43 godziny w dwuletnim okresie nauczania dla obowiązkowych zajęć edukacyjnych w wymiarze tygodniowym.

Załącznik nr 14 ustala ramowy plan nauczania dla klasy VII i VIII szkoły podstawowej dla dorosłych prowadzącej zajęcia w formie zaocznej; wyszczególnia ogółem 756 godziny w dwuletnim okresie nauczania dla obowiązkowych zajęć edukacyjnych.

Załącznik nr 15 (4) określa ramowy plan nauczania dla liceum ogólnokształcącego dla dorosłych prowadzącego zajęcia w formie stacjonarnej, z ogólną ilością 66 godzin w czteroletnim okresie nauczania (tygodniowy wymiar godzin w klasie w każdym semestrze).

Załącznik nr 16 (5) dotyczy ramowego planu nauczania dla liceum ogólnokształcącego dla dorosłych prowadzącego zajęcia w formie zaocznej; określa razem 1134 godzin w czteroletnim okresie nauczania.
 

Regulacja ta jest zatem szczegółowym, spójnym dokumentem ustalającym i porządkującym pracę szkół w jednym z najważniejszych zakresów działalności. 

W tekście publikacji wykorzystano fragmenty:

1. ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (t.j. Dz. U. z dnia 24 maja 2018 r. poz. 996 z późn. zm.),
2. projektu rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 6 marca 2019 r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół wraz z uzasadnieniem.

1. Od 1 września 2017 r. dotychczasowa 3-letnia zasadnicza szkoła zawodowa przekształciła się w 3-letnią branżową szkołę I stopnia. Szkoła branżowa II stopnia umożliwi absolwentom branżowej szkoły I stopnia kontynuację kształcenia w systemie szkolnym.
2. Załącznik nr 2 – Ramowy plan nauczania dla szkoły podstawowej specjalnej dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym.
3. Zajęcia z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej są realizowane zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 47 ust. 1 pkt 5 ustawy Prawo oświatowe.
4. J.w.
5. J.w.