Tematem przewodnim listopadowego wydania „Doradcy Dyrektora Szkoły” jest organizacja pracy świetlicy szkolnej w obliczu obowiązujących przepisów prawa oświatowego. Jakie zmiany nastąpiły w roku szkolnym 2014/2015? Odpowiedzi na to pytanie udziela Jacek Stec w artykule otwierającym niniejszy numer czasopisma.

W bieżącym wydaniu poruszamy również następujące zagadnienia:

• Ocena opisowa jako ważny element procesu dydaktycznego – jakie zmiany w sposobie oceniania proponuje Ministerstwo Edukacji Narodowej?
• Plan doskonalenia nauczycieli – najnowsze tendencje i trendy w zakresie doskonalenia nauczycieli,
• Realizacja obowiązku szkolnego poza szkołą – edukacja domowa w praktyce,
• Indywidualne roczne przygotowanie przedszkolne oraz nauczanie indywidualne na nowych zasadach,
• Szkoła w sieci – budujemy pozytywny wizerunek placówki,

Zachęcamy Państwa do lektury wywiadu z koordynatorami projektów edukacyjnych Polskiej Akcji Humanitarnej, który publikujemy w rubryce „Twarzą w twarz”. W rozmowie z Klaudią Elert członkowie PAH opowiadają o celach kampanii „Akcja Edukacja”, współpracy placówek oświatowych z organizacją i osiągnięciach płynących z tego partnerstwa.

W rubryce „Narzędziownia” znajdą Państwo:

• Wieloletni plan doskonalenia zawodowego nauczycieli,
• Wzór umowy na zastępstwo nieobecnego nauczyciela,
• Przykładowy regulamin rozliczania czasu pracy nauczycieli,
• Dokumentowanie 40-godzinnego czasu pracy nauczyciela – arkusz do wypełnienia,
• Ankietę dla nauczycieli – system motywacyjny w szkole.

Organizacja pracy świetlicy szkolnej w świetle obowiązujących przepisów prawa oświatowego

„Na przełomie 2012 i 2013 roku Związek Nauczycielstwa Polskiego przeprowadził badania ankietowe dotyczące świetlic szkolnych w szkołach podstawowych i gimnazjach. Ankiety wykazały, że w 21% szkół podstawowych i niemal 31% gimnazjów w ogóle nie zorganizowano świetlic szkolnych. W ponad 32% szkół świetlice połączone są ze stołówkami szkolnymi, a w ponad 20% przypadków grupy świetlicowe przekraczają przepisową liczebność dzieci i młodzieży – 25. W prawie 40% szkół podstawowych i w ponad 60% gimnazjów po lekcjach świetlica jest nieczynna, a tylko w 56% szkół podstawowych i w 32% gimnazjów świetlice funkcjonują przed lekcjami” – te alarmujące statystyki przytacza Jacek Stec w artykule pt. „Organizacja pracy świetlicy szkolnej”. Oczywiście nie tak powinna wyglądać praca wychowawczo-opiekuńcza nauczycieli zatrudnionych w świetlicy szkolnej, dlatego w niniejszym numerze „Doradcy Dyrektora Szkoły” przyglądamy się organizacji świetlicy szkolnej w aspekcie prawnym i praktycznym.

Szkoła w sieci – zrzeszamy placówkę wokół ważnych dydaktycznie i wychowawczo celów

Udział w projektach edukacyjnych, profilaktycznych lub wychowawczych często wiąże się z budowaniem sieci szkół działających w tym samym obszarze. Wymiana doświadczeń pomiędzy placówkami to najlepsza metoda spojrzenia na szkołę z innej perspektywy. Zachęcamy Państwa do lektury artykułu Katarzyny Krysztofiak pt. „Szkoła w sieci”, który przybliża zagadnienia związane z uczestnictwem szkoły w programach dotyczących promocji zdrowia i zdrowego stylu życia, bezpieczeństwa, technologii informacyjnych i pomocy charytatywnej.

Indywidualne roczne przygotowanie przedszkolne i nauczanie indywidualne według nowych przepisów

„Od 9 września 2014 roku obowiązuje nowe rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego dzieci i indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży. Określa ono sposób i tryb organizowania indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego dzieci oraz indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży, których stan zdrowia uniemożliwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie odpowiednio do przedszkola, innej formy wychowania przedszkolnego lub szkoły” – pisze Ewa Norkowska w artykule zatytułowanym „Indywidualne roczne przygotowanie przedszkolne oraz nauczanie indywidualne na nowych zasadach”. Zdarzają się sytuacje, w których stan zdrowia utrudnia dziecku uczęszczanie do przedszkola lub szkoły. Jakie działania powinien przedsięwziąć rodzic i dyrektor placówki, aby umożliwić podopiecznemu realizację podstawy programowej, kontakt z rówieśnikami i uczestnictwo w społeczności przedszkolnej lub szkolnej? Dowiedzą się tego Państwo czytając niniejszy artykuł.

Pozostając w temacie realizacji obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego w przedszkolu, oddziale przedszkolnym zorganizowanym w szkole podstawowej lub w innej formie wychowania przedszkolnego – Państwa uwadze polecamy artykuł tej samej autorki, zatytułowany „Realizacja obowiązku szkolnego poza szkołą”. Ewa Norkowska przypomina w nim, że „wybór formy edukacji należy do rodziców (prawnych opiekunów) dziecka. Rodzice, którzy decydują się na edukację domową swoich dzieci, muszą postępować zgodnie z obowiązującymi procedurami prawnymi – złożyć do dyrektora przedszkola/szkoły stosowny wniosek wraz z załącznikami. Na wniosek rodziców dyrektor odpowiednio publicznego lub niepublicznego przedszkola, szkoły podstawowej, gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalnej, do której dziecko zostało przyjęte, może (ale nie musi) zezwolić w drodze decyzji na spełnianie przez dziecko obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki poza placówką. Rodzice mogą wystąpić z wnioskiem przed rozpoczęciem albo w trakcie roku szkolnego”.

Ocena opisowa w zapisach nowelizacji ustawy o systemie oświaty

W rubryce specjalnej – „Sześciolatki w szkole” publikujemy tekst Katarzyny Krysztofiak zatytułowany „Ocena opisowa nie tylko w nauczaniu wczesnoszkolnym”. Autorka przybliża w nim zapisy dotyczące zmian w sposobie oceniania uczniów, które zostały uwzględnione w projekcie nowelizacji ustawy o systemie oświaty z dnia 22 lipca 2014 roku. Przewiduje on możliwość ustalania oceny począwszy od IV klasy szkoły podstawowej. „Nauczyciele będą mogli ustalać oceny z obowiązkowych i dodatkowych zajęć edukacyjnych w tradycyjnej postaci ustalonej w danej szkole, ale będą też mieli możliwość zastosowania oceny opisowej. Dotyczy to zarówno klasyfikacji na koniec roku, jak i ocen śródrocznych i bieżących. Jest to znaczący postęp, ponieważ otwiera przed nauczycielami możliwość nowej formy oceniania. Tutaj, jak się wydaje, wiele zależy od dyrektora szkoły. To on może być animatorem nowego podejścia do oceniania. Uczeń powinien bowiem otrzymywać wyczerpującą informację zwrotną, nad czym powinien jeszcze popracować i co udoskonalić” – dodaje Katarzyna Krysztofiak.

Dokumentowanie 40 godzinnego czasu pracy nauczyciela

W ramach 40-godzinnego tygodnia pracy nauczyciel realizuje zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, a także wykonuje inne czynności wynikające z zadań statutowych szkoły. Ponadto, dyrektor szkoły może zobowiązać nauczyciela do wykonywania określonych prac, takich jak np. spotkania z rodzicami. Wszystkie zadania, których zakres obejmuje realizację zajęć statutowych szkoły, powinny być rozliczane w ramach obowiązującej nauczyciela normy czasu pracy. Arkusz do wypełnienia – dokumentowanie 40-godzinnego czasu pracy nauczyciela – znajdą Państwo w dziale „Narzędziownia”.

Wieloletni plan doskonalenia zawodowego nauczycieli

Głównym celem doskonalenia zawodowego nauczycieli jest wzrost efektywności pracy szkoły poprzez systematyczny, profesjonalny i efektywny rozwój kadry pedagogicznej. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej, dyrektor szkoły jest zobowiązany do opracowania wieloletniego planu doskonalenia zawodowego nauczycieli, uwzględniając program rozwoju szkoły i związane z nim potrzeby kadrowe, plany rozwoju zawodowego poszczególnych nauczycieli i wnioski nauczycieli o dofinansowanie form doskonalenia zawodowego. Aby ułatwić Państwu realizację tego obowiązku, w rubryce „Narzędziownia” publikujemy arkusz do wypełnienia – wieloletni plan doskonalenia zawodowego nauczycieli.

W jaki sposób dyrektorzy szkół mogą i powinni motywować nauczycieli do poszerzania i rozwijania ich predyspozycji zawodowych? Odpowiedzi na to pytanie udziela Jacek Stec w artykule zatytułowanym „Jak właściwie motywować pracowników? Plan doskonalenia nauczycieli”, który znajduje się w rubryce specjalnej – „Poradnik pracodawcy”.

Wzór umowy na zastępstwo nieobecnego nauczyciela

Bez względu na posiadany stopień awansu zawodowego, każdego nauczyciela można zatrudnić na podstawie umowy na czas określony, w związku z koniecznością zastąpienia innego, nieobecnego w pracy nauczyciela. Wzór umowy na zastępstwo znajdą Państwo w dziale „Narzędziownia”.

System motywacyjny w szkole – badanie ankietowe

W tej samej rubryce publikujemy ankietę dla nauczycieli, dotyczącą systemu motywacyjnego w szkole. Celem badania jest odpowiedź na następujące pytania: jakie są najistotniejsze kryteria przyznawania dodatku motywacyjnego według nauczycieli? Które bodźce są najbardziej skuteczne w motywowaniu nauczycieli do lepszej pracy? Jak nauczyciele oceniają system motywowania ich do pracy stosowany w badanej szkole?